10044M. VITRVVII
DE arenæ copijs cum habeatur explicatum, tum etiam de calce di-
ligentia est adhibenda, uti de albo ſaxo, aut ſilice coquatur, &
quæ erit ex ſpiſſo & duriore, erit utilior in ſtructura, quæ aut em ex fiſtu
loſo in tectorijs. Cum ea erit extincta, tunc materiæ ita miſceatur, ut ſi
erit ſoßitia, tres arenæ & una calcis confundantur. Si autem fluuiatica
aut marina, duæ arenæ in unam calcis conijciantur: ita enim erit iuſtar a
tio mixtionis temper aturæ. Etiam in fluuiatica aut marina, ſi quis teſtam
tuſam & ſuccretam ex tertia parte adiecerit, efficiet materiæ tempera-
turam ad uſum meliorem. Quare autem cum recipit aquam & arenam
calx, tunc confirmat ſtructur am: hæc eſſe cauſa uidetur, quòd è princi-
pijs uti cætera corpora, ita & ſaxa ſunt temper ata, & quæ plus habent
aëris, ſunt tenera, quæ aquæ, lenta ſunt ab humore, quæ terræ, dura, quæ
ignis, fragiliora. Ita ex his ſaxa ſi antequam coquantur, contuſa minu-
te mixta{qúe} arenæ conijciantur in ſtructuram, nec ſolideſcunt, nec eam po
terunt continere: cum uero coniecta in ſornacem ignis uehementi feruore
correpta, amiſerint priſtinæ ſolidit atis uirtutem, tunc exuſtis at exhau
ſtis eorum uiribus relinquuntur patentibus for aminibus & inanibus. Er-
go liquor, qui est in eius lapidis corpore, & aër cum exhauſtus & ere-
ptus fuerit, habuerit{qúe} in ſere ſiduum calorem latentem, intinctus in aqua
priuſquàm exeatignis, uimrecipit, & humore penetrante in foraminum
raritates conferueſcit, & ita refriger atus reijcit ex calcis corpore fer uo-
rem. Ideo autem quo pondere ſaxa conijciuntur in fornacë, cum eximun
tur, non poſſunt ad id reſpondere: ſed cum expenduntur, eadem magni-
tudine permanente, excocto liquore cir citer tertia parte ponderis immi-
nuta eſſe inueniuntur Igitur cum patent foramina eorum & rarit ates,
arenæ mixtionem in ſe corripiunt, & ita cohæreſcunt, ſicceſcẽdo{qúe} cum
cementis co@unt, & efficiunt ſtructur arum ſoliditatem.
ligentia est adhibenda, uti de albo ſaxo, aut ſilice coquatur, &
quæ erit ex ſpiſſo & duriore, erit utilior in ſtructura, quæ aut em ex fiſtu
loſo in tectorijs. Cum ea erit extincta, tunc materiæ ita miſceatur, ut ſi
erit ſoßitia, tres arenæ & una calcis confundantur. Si autem fluuiatica
aut marina, duæ arenæ in unam calcis conijciantur: ita enim erit iuſtar a
tio mixtionis temper aturæ. Etiam in fluuiatica aut marina, ſi quis teſtam
tuſam & ſuccretam ex tertia parte adiecerit, efficiet materiæ tempera-
turam ad uſum meliorem. Quare autem cum recipit aquam & arenam
calx, tunc confirmat ſtructur am: hæc eſſe cauſa uidetur, quòd è princi-
pijs uti cætera corpora, ita & ſaxa ſunt temper ata, & quæ plus habent
aëris, ſunt tenera, quæ aquæ, lenta ſunt ab humore, quæ terræ, dura, quæ
ignis, fragiliora. Ita ex his ſaxa ſi antequam coquantur, contuſa minu-
te mixta{qúe} arenæ conijciantur in ſtructuram, nec ſolideſcunt, nec eam po
terunt continere: cum uero coniecta in ſornacem ignis uehementi feruore
correpta, amiſerint priſtinæ ſolidit atis uirtutem, tunc exuſtis at exhau
ſtis eorum uiribus relinquuntur patentibus for aminibus & inanibus. Er-
go liquor, qui est in eius lapidis corpore, & aër cum exhauſtus & ere-
ptus fuerit, habuerit{qúe} in ſere ſiduum calorem latentem, intinctus in aqua
priuſquàm exeatignis, uimrecipit, & humore penetrante in foraminum
raritates conferueſcit, & ita refriger atus reijcit ex calcis corpore fer uo-
rem. Ideo autem quo pondere ſaxa conijciuntur in fornacë, cum eximun
tur, non poſſunt ad id reſpondere: ſed cum expenduntur, eadem magni-
tudine permanente, excocto liquore cir citer tertia parte ponderis immi-
nuta eſſe inueniuntur Igitur cum patent foramina eorum & rarit ates,
arenæ mixtionem in ſe corripiunt, & ita cohæreſcunt, ſicceſcẽdo{qúe} cum
cementis co@unt, & efficiunt ſtructur arum ſoliditatem.