11761DE ARCHITEC. LIB. II.
liebria cum conceperint, à fœtu ad partum non iudicantur integra, ne
in uenalibus ea cum ſunt prægnantia, præſtantur ſana, ideo quod in cor-
pore præſeminatio creſcẽs, ex omnibus cibi poteſtatibus detrahit alimen
tum in ſe, & quo firmior efficitur ad maturitatem partus, eò minus pati-
tur eſſe ſolidum idipſum, ex quo procreatur. Ita edito fœtu, quod prius
in aliud genus incrementi detrahebatur, cum ad diſpar ationem procrea
tionis est liberatum, inanibus et patentibus uenis in ſerecipit, & lamben
do ſuccum etiam ſolideſcit, & redit in priſtinam naturæ firmitatem. Ea-
dem ratione autumna litempore maturitate fructuum flacceſcẽte fronde,
ex terra recipientes radices arborum in ſeſuccum, recuper antur & re-
ſtituuntur in antiquam ſoliditatem. At uero aëris hyberni uis comprimit
& conſolidat eas per id (ut ſupra ſcriptum est) tempus. Ergo ſi ea ra-
tione & eo tempore, quod ſupra ſcriptum est, cæditur, materies erit tem
peſtiua. Cædi autem it a oportet, ut incidatur arboris craßitudo ad medi-
am medullam, & relinquatur, utiper eam exſicceſcat ſtillando ſuccus.
Ita qui inest in his inutilis liquor effluens per torulum, non patietur emo-
ri in eo ſaniem, nec corrumpi materiæ qualitatem. Tum autem cum ſic-
ca & ſine ſtillis erit arbor deijciatur, & ita erit optima in uſu. Hoc au-
tem ita eſſe, licet animaduertere etiã de arbuſtis. Ed enim cum ſuo quæ
tempore ad imum per for ata caſtrantur, profundunt è medullis quem ha
bent in ſe ſuper antem & uitioſum per foramina liquorem, & ita ſicceſ-
cendo recipiunt in ſe diuturnitatem. Qui autem non habent ex arbori-
bus exitus, humores intra concreſcentes putreſcunt, & efficiunt inanes
eas & uitioſas. Ergo ſi ſtantes & uiuæ ſicceſcendo non ſeneſcunt, ſine
dubio cum eædem ad materiam deijciuntur, cum ea ratione curatæ fue-
rint, habere poterunt magnas in ædificijs ad uetuſtatem utilitates. Eæ au
tem inter ſe diſcrepantes, & dißimiles habent uirtutes, utirobur, ulmus,
11Robur. populus, cupreſſus, abies, & cæteræ, quæ maxime in ædificijs ſunt ido-
22Vlmus. neæ. Namq; non poteſt id robur, quod abies, nec cupreſſus, quod ulmus,
33Populus. nec cæter æ eaſdem habent inter ſe natur a rerum ſimilitates, ſed ſingula
44Cupreſſus
Abies. genera, principiorum proprietatibus compar ata, alios alij generis præ-
ſtant in operibus effectus. Et primum abies aër is habens plurimum &
ignis, minimum{qúe} humoris & terreni, leuioribus rerum naturæ poteſta-
tibus compar ata, non est ponderoſa. Ita rigore natur ali contenta,
in uenalibus ea cum ſunt prægnantia, præſtantur ſana, ideo quod in cor-
pore præſeminatio creſcẽs, ex omnibus cibi poteſtatibus detrahit alimen
tum in ſe, & quo firmior efficitur ad maturitatem partus, eò minus pati-
tur eſſe ſolidum idipſum, ex quo procreatur. Ita edito fœtu, quod prius
in aliud genus incrementi detrahebatur, cum ad diſpar ationem procrea
tionis est liberatum, inanibus et patentibus uenis in ſerecipit, & lamben
do ſuccum etiam ſolideſcit, & redit in priſtinam naturæ firmitatem. Ea-
dem ratione autumna litempore maturitate fructuum flacceſcẽte fronde,
ex terra recipientes radices arborum in ſeſuccum, recuper antur & re-
ſtituuntur in antiquam ſoliditatem. At uero aëris hyberni uis comprimit
& conſolidat eas per id (ut ſupra ſcriptum est) tempus. Ergo ſi ea ra-
tione & eo tempore, quod ſupra ſcriptum est, cæditur, materies erit tem
peſtiua. Cædi autem it a oportet, ut incidatur arboris craßitudo ad medi-
am medullam, & relinquatur, utiper eam exſicceſcat ſtillando ſuccus.
Ita qui inest in his inutilis liquor effluens per torulum, non patietur emo-
ri in eo ſaniem, nec corrumpi materiæ qualitatem. Tum autem cum ſic-
ca & ſine ſtillis erit arbor deijciatur, & ita erit optima in uſu. Hoc au-
tem ita eſſe, licet animaduertere etiã de arbuſtis. Ed enim cum ſuo quæ
tempore ad imum per for ata caſtrantur, profundunt è medullis quem ha
bent in ſe ſuper antem & uitioſum per foramina liquorem, & ita ſicceſ-
cendo recipiunt in ſe diuturnitatem. Qui autem non habent ex arbori-
bus exitus, humores intra concreſcentes putreſcunt, & efficiunt inanes
eas & uitioſas. Ergo ſi ſtantes & uiuæ ſicceſcendo non ſeneſcunt, ſine
dubio cum eædem ad materiam deijciuntur, cum ea ratione curatæ fue-
rint, habere poterunt magnas in ædificijs ad uetuſtatem utilitates. Eæ au
tem inter ſe diſcrepantes, & dißimiles habent uirtutes, utirobur, ulmus,
11Robur. populus, cupreſſus, abies, & cæteræ, quæ maxime in ædificijs ſunt ido-
22Vlmus. neæ. Namq; non poteſt id robur, quod abies, nec cupreſſus, quod ulmus,
33Populus. nec cæter æ eaſdem habent inter ſe natur a rerum ſimilitates, ſed ſingula
44Cupreſſus
Abies. genera, principiorum proprietatibus compar ata, alios alij generis præ-
ſtant in operibus effectus. Et primum abies aër is habens plurimum &
ignis, minimum{qúe} humoris & terreni, leuioribus rerum naturæ poteſta-
tibus compar ata, non est ponderoſa. Ita rigore natur ali contenta,
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib