1715QVÆSTIO II. ARTICVL. II.
Poſtremò ars contemplatiua in tria membra diſtribuitur ab Ariſto-
11Speculati-
ua ſcientia
Phyſicam,
Mathema-
ticam, &
Theologiã
partitur.
Ad Phyſi-
cam Medi-
ci reuocãt
_Medicinã. tele libr. 6. Metaphy. cap. I. text. 2. In Phyſicam, Mathematicam, & Theo-
logiam; Phyſica, feu Phyſiologia contemplatur naturam rerum natura-
lium, id eſt rerum ex materia, & forma conſtantium, earumq́ ue proprie-
tates, & affectiones. Mathematica conſiderat quantitatem. Theologia
agit potiſsimũ de Deo, & de fubftantijs à materiæ concretione abiũctis.
11Speculati-
ua ſcientia
Phyſicam,
Mathema-
ticam, &
Theologiã
partitur.
Ad Phyſi-
cam Medi-
ci reuocãt
_Medicinã. tele libr. 6. Metaphy. cap. I. text. 2. In Phyſicam, Mathematicam, & Theo-
logiam; Phyſica, feu Phyſiologia contemplatur naturam rerum natura-
lium, id eſt rerum ex materia, & forma conſtantium, earumq́ ue proprie-
tates, & affectiones. Mathematica conſiderat quantitatem. Theologia
agit potiſsimũ de Deo, & de fubftantijs à materiæ concretione abiũctis.
Phyſica vna tantùm eſt, ad quam recentiores Medici reuocant Me-
dicinam, ſecuti ſententiam veterum, quam refellit Galenus cap. 5. Inſti-
tution. vbi docet cum practicis numerandam eſſe; & meritò, quoniam
ea pars, quæ naturam hominis, herbarum, & aliarum rerum conſiderat,
etſi Medicinæ eſſe videatur, à Phyſiologia tamen non differt, vt poſt alios
rectè probat Benedictus Perer. libr. 2. Phil. cap. 4. cuius rei confirmatio-
ne hìc ſuperſedendum eſt. Reliqua verò pars, quæ Medicinæ nomen me-
retur, practica ſanè eſt, cum omnia ſanandi hominis gratia (quod pra-
22_Mathema-_
_tica diuidi_
_tur in Geo-_
_metriam,_
_Arithmeti_
_cem, Muſi-_
_cam, & A-_
_ſtronomiã._ cticum obiectum eſt) exerceat. Mathematicæ plures, quarum multipli-
cem diuiſionem tradit Proclus in Euclidem. Inter cæteras, Pythagorci,
Plato, Ariſtoteles, & alij, eam maximè celebrarunt, qua Mathematica di-
uiditur in Geometriam, Arithmeticam, Muſicam, & Aſtronomiam, ſed
ad maiorem perſpicuitatem poterit Mathematica in ſyncerè, purèque
Mathematicas, & in mixtas primò diſpertiri. Purè Mathematicæ ſunt,
quæ conſiderant quantitatem abſolutè acceptam, eiuſq́ ue affectiones,
nempe Geometria, & Arithmetica: illa quantitatem continuam: hæc diſ-
cretam, videlicet numerum; Miſtæ ſunt, quarum obiectum partim Ma-
thematicum, partim naturale eſt, cum ſit quantitas ad materiam certo
33_Mathema-_
_tica in pu-_
_rè & mix-_
_tas mathe-_
_maticas ſe-_
_catur. Pu-_
_rè mathe-_
_maticæ Ge_
_ometria &
_Arithmeti_
_ca: Mixtæ,_
_perſpectiu._
_Muſica, A_
_ſtronomia._ modo definita. Huiuſmodi ſunt perſpectiua, Muſica, Aſtronomia. Nam
Geometer contemplatur lineas, & magnitudines conſideratione à ma-
teria abſtractas. Perſpectiuus lineas viſuales, id eſt, prout pertinent ad
aſpectum, quatenus viſio fit rectis radijs in linearum modum extenſis.
Arithmeticus perpendit numeros abſolutos à materia. Muſicus nume-
ros ſonoros, id eſt, vt in voce, ſono, & harmonia ſpectantur. Similiter Geo
meter ſphæram, & magnitudinem à materia auocat. Aſtronomus eadem
prout in corporibus cœleſtibus inſunt, meditatur. His accèdit Coſmo-
graphia, Geographia, & Topographia, quarum prima totius mundi, ſe-
cunda terræ, tertia peculiarium locorum deſcriptionem tradit.
dicinam, ſecuti ſententiam veterum, quam refellit Galenus cap. 5. Inſti-
tution. vbi docet cum practicis numerandam eſſe; & meritò, quoniam
ea pars, quæ naturam hominis, herbarum, & aliarum rerum conſiderat,
etſi Medicinæ eſſe videatur, à Phyſiologia tamen non differt, vt poſt alios
rectè probat Benedictus Perer. libr. 2. Phil. cap. 4. cuius rei confirmatio-
ne hìc ſuperſedendum eſt. Reliqua verò pars, quæ Medicinæ nomen me-
retur, practica ſanè eſt, cum omnia ſanandi hominis gratia (quod pra-
22_Mathema-_
_tica diuidi_
_tur in Geo-_
_metriam,_
_Arithmeti_
_cem, Muſi-_
_cam, & A-_
_ſtronomiã._ cticum obiectum eſt) exerceat. Mathematicæ plures, quarum multipli-
cem diuiſionem tradit Proclus in Euclidem. Inter cæteras, Pythagorci,
Plato, Ariſtoteles, & alij, eam maximè celebrarunt, qua Mathematica di-
uiditur in Geometriam, Arithmeticam, Muſicam, & Aſtronomiam, ſed
ad maiorem perſpicuitatem poterit Mathematica in ſyncerè, purèque
Mathematicas, & in mixtas primò diſpertiri. Purè Mathematicæ ſunt,
quæ conſiderant quantitatem abſolutè acceptam, eiuſq́ ue affectiones,
nempe Geometria, & Arithmetica: illa quantitatem continuam: hæc diſ-
cretam, videlicet numerum; Miſtæ ſunt, quarum obiectum partim Ma-
thematicum, partim naturale eſt, cum ſit quantitas ad materiam certo
33_Mathema-_
_tica in pu-_
_rè & mix-_
_tas mathe-_
_maticas ſe-_
_catur. Pu-_
_rè mathe-_
_maticæ Ge_
_ometria &
_Arithmeti_
_ca: Mixtæ,_
_perſpectiu._
_Muſica, A_
_ſtronomia._ modo definita. Huiuſmodi ſunt perſpectiua, Muſica, Aſtronomia. Nam
Geometer contemplatur lineas, & magnitudines conſideratione à ma-
teria abſtractas. Perſpectiuus lineas viſuales, id eſt, prout pertinent ad
aſpectum, quatenus viſio fit rectis radijs in linearum modum extenſis.
Arithmeticus perpendit numeros abſolutos à materia. Muſicus nume-
ros ſonoros, id eſt, vt in voce, ſono, & harmonia ſpectantur. Similiter Geo
meter ſphæram, & magnitudinem à materia auocat. Aſtronomus eadem
prout in corporibus cœleſtibus inſunt, meditatur. His accèdit Coſmo-
graphia, Geographia, & Topographia, quarum prima totius mundi, ſe-
cunda terræ, tertia peculiarium locorum deſcriptionem tradit.
Sed rurſus Perſpectiua diuiditur in eam, quæ, communi nomine ſibi
vendicato, Perſpectiua dicitur, & explicat cauſas, cur multa aliter, quàm
ſint yiſui apparent. Et in ſpeculariam, quæ viſilium imaginum refractio-
nes conſiderat. Item Aſtrologia tres habet partes Gnomonicam, quæ in
horarum dimenſione, poſituque gnomonum exercetur. Methcoroſiopi-
cam, quæ eleuationum differentias, & ſtellarum interualla inuenit. Diop
tripam, quæ planetarum, & aliorum ſiderum diſtantias, inſtrumentis
dioptricis contemplatur.
vendicato, Perſpectiua dicitur, & explicat cauſas, cur multa aliter, quàm
ſint yiſui apparent. Et in ſpeculariam, quæ viſilium imaginum refractio-
nes conſiderat. Item Aſtrologia tres habet partes Gnomonicam, quæ in
horarum dimenſione, poſituque gnomonum exercetur. Methcoroſiopi-
cam, quæ eleuationum differentias, & ſtellarum interualla inuenit. Diop
tripam, quæ planetarum, & aliorum ſiderum diſtantias, inſtrumentis
dioptricis contemplatur.
Theologia (quæ erat tertium propoſitæ diuiſionis membrum) duplex
44eologiæ
in.
_& cient
dinã, di-
ſio. eſt. Vna naturali intellectus lumine acquiſita, quæ Metaphyſica, & prima
Philoſophia appellatur: altera multò præſtantior, quæ ſingulari Dei be-
neſicio hominibus conceſſa, & diuini numinis afflatu inſtituta de Deo,
deá iuinis rebus diſſerit. Sunt qui Metaphyſicam in plures ſcientias diſ
pertiat. Sed horum ſententia in proœmio Phyſicorum confutata eſt.
44eologiæ
in.
_& cient
dinã, di-
ſio. eſt. Vna naturali intellectus lumine acquiſita, quæ Metaphyſica, & prima
Philoſophia appellatur: altera multò præſtantior, quæ ſingulari Dei be-
neſicio hominibus conceſſa, & diuini numinis afflatu inſtituta de Deo,
deá iuinis rebus diſſerit. Sunt qui Metaphyſicam in plures ſcientias diſ
pertiat. Sed horum ſententia in proœmio Phyſicorum confutata eſt.