Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

Table of contents

< >
[171.] DE AQVAE INVENTIONIBVS. CAPVT. I.
[172.] PROCVMBENTIS IN DENTES VT A terreno uapore aquæ ſubſidentia inueniatur figura.
[173.] DE AQVA HYMBRIVM. CAP. II.
[174.] DE AQVIS CALIDIS, ET QVAS HABEANT uires à diuerſis metallis prodeuntes, & de uariorum fonti um, fluminum, lacuumq; natura. CAPVT III.
[175.] DE PROPRIETATE ITEM NONNVLLO. rumlocorum & fontium. CAP. IIII.
[176.] DE AQVARVM EXPERIMENTIS. CAPVT. V.
[177.] DE PERDVCTIONIBVS ET LIBRATIO nibus aquarum, & inſtrumentis adhunc uſum. CAPVT VI.
[178.] QVOT MODIS DVCANTVR AQVAE. CAPVT VII.
[179.] AQVAE DVCTIONVM DIVERSIMODA AF-figuratio, ut agreſtium fructuum affluentium ubertatem, non minus tutionem mœnium, ſuplementum{qúe} ne-ceſſarium in ciuitatibus habeatur.
[180.] DE ARCHITECTVRA. LIBER NONVS.
[181.] PLATONIS INVENTVM DE AGRO metiendo. CAPTT I.
[182.] DE NORMA, PYTHAGORICVM INVENTVM ex orthogonij trigoni deformatione. CAP. II.
[183.] QVOMODO PORTIO ARGENTI AVRO @@ ſta, in integro opere deprchendi diſcerni{qúe} poßit. CAPVT III.
[184.] ARCHIMEDIS MIRVM INVENTVM QVO. modo deprehendit aurum eſſe mixtum argento.
[185.] DE GNOMONICIS RATIONIBVS EX RADI-is ſolis per umbraminuentis, & mundo at planetis. CAPVT IIII.
[186.] DE SOLIS CVRSV PER DVODECIM ſigna. CAP. V.
[187.] DE SYDERIBVS QVAE SVNT A ZODIA co adſeptentrionem. CAP. VI.
[188.] DE SYDERIBVS QVAE SVNT A ZODIA-co ad meridiem. CAP. VII.
[189.] DE HOROLOGIORVM RATIONIBVS ET umbris gnomonum æquinoctiali tempore, Romæ, & nonnullis alijs locis. CAP. VIII.
[190.] DE HOROLOGIORVM RATIONE, ET VSV, at eorum inuentione, & quibus inuentoribus. CAPVT IX.
[191.] DE ARCHITECT VRA, LIBER DECIMVS.
[192.] DE MACHINA QVID SIT, ET EIVS AB OR gano differentia, origine & neceßitate. CAPVT I.
[193.] DE AEDIVM SACRARVM PVBLICARVM-que operum machinationibus tractorijs. CAPVT II.
[194.] DE DIVERSIS APPELLATIONIBVS MA chinarum, & quaratione erigantur. CAP. III.
[195.] SIMILIS SVPERIORI MACHINA, CVI CO. loßicoter atutius committi poſſunt, immutata dumtaxat ſu-culain tympanum. CAP. IIII.
[196.] ALIARVM MACHINARVM PRO GRA uiorum onerum eleuationibus & remotionibus figura,
[197.] ALIVD MACHINAE TRACTORIAE genus. CAP. V.
[198.] MACHINARVM TECTORIARVM AD ONE@ rum eleuationem, tum quibus mouentur celeriter & expeditè, figuræ.
[199.] INGENIOSA CTESIPHONTIS RATIO AD grauia onera ducenda. CAP. VI.
[200.] DE INVENTIONE LAPICIDINAE, QVA templum Dianæ Epheſiæ conſtructum est. CAPVT VII.
< >
page |< < (123) of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div167" type="section" level="1" n="126">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2277" xml:space="preserve">
              <pb o="123" file="0177" n="177" rhead="DE ARCHITEC. LIB. V."/>
            tia perueniunt ad imorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2278" xml:space="preserve">ſummorum aures. </s>
            <s xml:id="echoid-s2279" xml:space="preserve">Ergo ueteres archite-
              <lb/>
            ctinaturæ ueſtigia perſecuti, indagationibus uocis ſcandẽtes theatrorum
              <lb/>
            perfecerunt gradationes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2280" xml:space="preserve">quæſiuerunt per canonicam mathematico-
              <lb/>
            rum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2281" xml:space="preserve">muſicam rationem,
              <emph style="ul">ut quæcun uox</emph>
            eſſet in ſcena, clarior & </s>
            <s xml:id="echoid-s2282" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſuauior ad ſpectatorum perueniret aures. </s>
            <s xml:id="echoid-s2283" xml:space="preserve">Vtienim organa in æneis lami
              <lb/>
            nis, aut corneis, dieſi, ad cordarum ſonituum clar it atem perficiuntur, ſic
              <lb/>
            theatrorum, per harmonicen ad aug endam uocem, ratiocinationes ab an
              <lb/>
            tiquis ſunt conſtitutæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s2284" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div169" type="section" level="1" n="127">
          <head xml:id="echoid-head131" xml:space="preserve">DE HARMONIA. CAP. III.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2285" xml:space="preserve">HARMONIA autem est muſica liter atura obſcura & </s>
            <s xml:id="echoid-s2286" xml:space="preserve">difficilis,
              <lb/>
            maxime quidem, quibus græce literæ non ſunt notæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s2287" xml:space="preserve">quam ſiuolu-
              <lb/>
            mus explicare, neceſſe est etiam græcis uerbis uti, quòd nonnulla eorum
              <lb/>
            latinas non habent appellationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2288" xml:space="preserve">Ita (ut potero) quàmapertißime ex
              <lb/>
            Ariſtoxeni ſcripturis interpretabor, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2289" xml:space="preserve">eius diagr amma, ſubſcribam, fi
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0177-01" xlink:href="note-0177-01a" xml:space="preserve">Ariſtoxe-
                <lb/>
              uus muſi-
                <lb/>
              cus.</note>
            nitiones{qúe} ſonituum deſignabo, uti qui diligentius attenderit, facilius per-
              <lb/>
            cipere poßit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2290" xml:space="preserve">Vox enim mutationibus cũ flectitur, aliàs fit acuta, aliàs gra
              <lb/>
            uis: </s>
            <s xml:id="echoid-s2291" xml:space="preserve">duobus{qúe} modis mouetur, è quibus unus habet effectus continuatos,
              <lb/>
            alter diſtantes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2292" xml:space="preserve">Continua uox ne in finitionibus conſiſtit, ne{qúe} in loco ul
              <lb/>
            lo, efficit{qúe} terminationes non apparentes, interualla autem media pa-
              <lb/>
            tentia, uti ſermone cum dicimus, ſol, lux, flos, nox. </s>
            <s xml:id="echoid-s2293" xml:space="preserve">Nunc enim nec unde in
              <lb/>
            cipit, nec ubi deſinit intelligitur, ſed ne ex acuta fact a est grauis, nec ex
              <lb/>
            graui acuta apparet auribus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2294" xml:space="preserve">Per diſtantiam autem è contrario. </s>
            <s xml:id="echoid-s2295" xml:space="preserve">nam
              <lb/>
            cum flectitur in mutatione uox, ſtatuit ſe in alicuius ſonitus finitionem, de
              <lb/>
            inde in alterius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2296" xml:space="preserve">id ultro citro{qúe} crebro faciendo inconſtans apparet
              <lb/>
            ſenſibus, uti in cantionibus cum
              <emph style="ul">flectentes uoces uarietatem facimus mo-</emph>
              <lb/>
              <emph style="ul">dulationis</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s2297" xml:space="preserve">Ita interuallis ea cum uer ſatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2298" xml:space="preserve">unde initium fecit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2299" xml:space="preserve">ubi
              <lb/>
            deſijt, apparet in ſonorum patentibus finitionibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s2300" xml:space="preserve">Mediana autem
              <lb/>
            parentia interuallis obſcurantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2301" xml:space="preserve">Genera uero modulationum ſunt
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0177-02" xlink:href="note-0177-02a" xml:space="preserve">Modula-
                <lb/>
              tionum ge
                <lb/>
              nera.</note>
            tria. </s>
            <s xml:id="echoid-s2302" xml:space="preserve">Primum quod Græci nominant, ἁρμοναυ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2303" xml:space="preserve">Secundum, χρῶμα.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2304" xml:space="preserve">Tertium, διάτονου. </s>
            <s xml:id="echoid-s2305" xml:space="preserve">Est autem
              <emph style="ul">harmoniæ</emph>
            modulatio ab arte conce-
              <lb/>
            pta, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2306" xml:space="preserve">ea re cantio eius maxime grauem & </s>
            <s xml:id="echoid-s2307" xml:space="preserve">egregiam habet auctorita-
              <lb/>
            tem. </s>
            <s xml:id="echoid-s2308" xml:space="preserve">
              <emph style="ul">Chroma</emph>
            ſubtili ſolertia ac crebritate modulor um ſuauiorem habet
              <lb/>
            delectationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s2309" xml:space="preserve">
              <emph style="ul">Diatonon uero</emph>
            quòd naturalis est, facilior est </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>