Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

Table of contents

< >
[181.] PLATONIS INVENTVM DE AGRO metiendo. CAPTT I.
[182.] DE NORMA, PYTHAGORICVM INVENTVM ex orthogonij trigoni deformatione. CAP. II.
[183.] QVOMODO PORTIO ARGENTI AVRO @@ ſta, in integro opere deprchendi diſcerni{qúe} poßit. CAPVT III.
[184.] ARCHIMEDIS MIRVM INVENTVM QVO. modo deprehendit aurum eſſe mixtum argento.
[185.] DE GNOMONICIS RATIONIBVS EX RADI-is ſolis per umbraminuentis, & mundo at planetis. CAPVT IIII.
[186.] DE SOLIS CVRSV PER DVODECIM ſigna. CAP. V.
[187.] DE SYDERIBVS QVAE SVNT A ZODIA co adſeptentrionem. CAP. VI.
[188.] DE SYDERIBVS QVAE SVNT A ZODIA-co ad meridiem. CAP. VII.
[189.] DE HOROLOGIORVM RATIONIBVS ET umbris gnomonum æquinoctiali tempore, Romæ, & nonnullis alijs locis. CAP. VIII.
[190.] DE HOROLOGIORVM RATIONE, ET VSV, at eorum inuentione, & quibus inuentoribus. CAPVT IX.
[191.] DE ARCHITECT VRA, LIBER DECIMVS.
[192.] DE MACHINA QVID SIT, ET EIVS AB OR gano differentia, origine & neceßitate. CAPVT I.
[193.] DE AEDIVM SACRARVM PVBLICARVM-que operum machinationibus tractorijs. CAPVT II.
[194.] DE DIVERSIS APPELLATIONIBVS MA chinarum, & quaratione erigantur. CAP. III.
[195.] SIMILIS SVPERIORI MACHINA, CVI CO. loßicoter atutius committi poſſunt, immutata dumtaxat ſu-culain tympanum. CAP. IIII.
[196.] ALIARVM MACHINARVM PRO GRA uiorum onerum eleuationibus & remotionibus figura,
[197.] ALIVD MACHINAE TRACTORIAE genus. CAP. V.
[198.] MACHINARVM TECTORIARVM AD ONE@ rum eleuationem, tum quibus mouentur celeriter & expeditè, figuræ.
[199.] INGENIOSA CTESIPHONTIS RATIO AD grauia onera ducenda. CAP. VI.
[200.] DE INVENTIONE LAPICIDINAE, QVA templum Dianæ Epheſiæ conſtructum est. CAPVT VII.
[201.] DE PORRECTO ET ROTVNDATIONE machinarum ad onerum leuationes. CAPVT VIII.
[202.] DE ORGANORVM AD AQVAM HAV-riendam generibus, & primum de tympano. CAPVT IX.
[203.] ORGANVM TYMPANICVM AD aquam hauriendam.
[204.] ROTA MODIO LIS CIRCVNDATA CVM quibus altius extollitur aqua.
[205.] ROTA QVA MAGIS ALTIS LOCIS EXCIPI tur aqua ſitulis congialibus ferrea catena ſufpenſis.
[206.] DE ROTIS ET TYMPANIS AD MO. lendum farinam. CAP. X.
[207.] ROTA AD SVMENDVM AQVAM EX fluminibus, apta{qúe} ad molendum farinam.
[208.] DE COCHLEA QVAE MAGNAM COPI. am extollit auqæ, ſed non tam alte. CAP. XI.
[209.] DE CTESIBICA MACHINA, QVAE AL tißime extollit aquam. CAP. XII.
[210.] DE HYDRAVLICIS MACHINIS QVIBVS OR gana perficiuntur. CAP. XIII.
< >
page |< < (134) of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div178" type="section" level="1" n="134">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2509" xml:space="preserve">
              <pb o="134" file="0188" n="188" rhead="M. VITRVVII"/>
            tis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2510" xml:space="preserve">Cæterioperis modulationes, utiin ædibus ſacris in libro quarto ſcri-
              <lb/>
            ptum est, ita perficiantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2511" xml:space="preserve">Sin autem Ionice columnæ fient, ſcapus præter
              <lb/>
            ſpiram & </s>
            <s xml:id="echoid-s2512" xml:space="preserve">capitulum, in octo partes & </s>
            <s xml:id="echoid-s2513" xml:space="preserve">dimidiam diuidatur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2514" xml:space="preserve">ex his
              <lb/>
            una craßitudini columnæ detur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2515" xml:space="preserve">Spira cum plintho dimidia craßitudine
              <lb/>
            conſtituatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2516" xml:space="preserve">Capituli ratio ita fiat, uti in tertio libro est demonſtratum.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2517" xml:space="preserve">Si Corinthia erit, ſcapus & </s>
            <s xml:id="echoid-s2518" xml:space="preserve">ſpira, uti in Ionica: </s>
            <s xml:id="echoid-s2519" xml:space="preserve">capitulum autem, quemad
              <lb/>
            modum in quarto libro est ſcriptum, ita habeat rationem: </s>
            <s xml:id="echoid-s2520" xml:space="preserve">ſtylobatis{qúe}
              <lb/>
            adiectio, quæ fit per ſcamillos impares, ex deſcriptione, quæ ſupra ſcrt-
              <lb/>
            pta est in libro tertio, ſumatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s2521" xml:space="preserve">Epiſtylia, coronæ, cætera{qúe} omnia, ad co-
              <lb/>
            lumnarum rationem, ex ſcriptis uoluminum ſuperiorum explicentur.</s>
            <s xml:id="echoid-s2522" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s2523" xml:space="preserve">Media uero ſpatia,
              <emph style="ul">quæ erunt ſub diuo inter porticus</emph>
            , adornãda uiridi
              <lb/>
            bus uidentur,
              <emph style="ul">quòd hypæthræ ambulationes habent magnam ſalubrita-</emph>
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0188-01" xlink:href="note-0188-01a" xml:space="preserve">Hypæteæ
                <lb/>
              ambulatio</note>
              <emph style="ul">tem. </emph>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2524" xml:space="preserve">
              <emph style="ul">Et</emph>
            primum oculorum, quòd ex uiridibus ſubtilis & </s>
            <s xml:id="echoid-s2525" xml:space="preserve">extenuatus aër,
              <lb/>
            propter motionem corporis influens
              <emph style="ul">perlimat ſpeciem, & ita auferens</emph>
              <lb/>
              <emph style="ul">ex oculis humorem craſſum, aciem tenuem & acutam ſpeciem relinquit.</emph>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2526" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Præterea cum corpus motionibus in ambulatione caleſcat,
              <emph style="ul">humores ex</emph>
              <lb/>
              <emph style="ul">membris aër exugendo, imminuit</emph>
            plenitates, extenuat{qúe} dißipando, quòd
              <lb/>
            plus inest, quàm corpus poteſt ſuſtinere. </s>
            <s xml:id="echoid-s2527" xml:space="preserve">Hoc autem ita eſſe ex eo licet a-
              <lb/>
            nimaduertere, quòd ſub tectis cum ſint aquarum fontes, aut etiam ſub ter
              <lb/>
            rapaluſtris abundãtia, ex his nullus ſurgit humor nebuloſus, ſed in aper
              <lb/>
            tis hypæthris{qúe} locis,
              <emph style="ul">cũſol oriens uapore</emph>
            tangit mundum, ex humidis & </s>
            <s xml:id="echoid-s2528" xml:space="preserve">
              <lb/>
            abundantibus excitat humores, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2529" xml:space="preserve">etiam conglobatos in altitudinem tol-
              <lb/>
            lit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2530" xml:space="preserve">Ergo ſi ita uidetur, uti in hypæthris locis, ab aëre humores ex corpo-
              <lb/>
            ribus
              <emph style="ul">exugantur moleſtiores</emph>
            , quemadmodum ex terra per nebulas uiden
              <lb/>
            tur, non puto dubium eſſe, quin
              <emph style="ul">amplißimas & ornatißimas</emph>
            ſub diuo hy-
              <lb/>
            pæthris{qúe} collocari oporteat in ciuitatibus ambulationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2531" xml:space="preserve">Eæ autem, uti
              <lb/>
            ſint ſemper ſiccæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s2532" xml:space="preserve">nõlutoſæ, ſic erit faciendũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2533" xml:space="preserve">Fodiantur & </s>
            <s xml:id="echoid-s2534" xml:space="preserve">exinaniã-
              <lb/>
            tur quàmaltißime, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2535" xml:space="preserve">dextra atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s2536" xml:space="preserve">ſiniſtra
              <emph style="ul">ſtructiles cloacæ fiant</emph>
            , in{qúe} ea-
              <lb/>
            rum parietibus, qui ad ambulationem ſpectauerint,
              <emph style="ul">tubuli inſtruãtur</emph>
            in-
              <lb/>
            clinati faſtigio in cloacis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2537" xml:space="preserve">His perfectis compleantur ealoca carbonibus,
              <lb/>
            deinde inſuper ſabulone eæ ambulationes ſternantur & </s>
            <s xml:id="echoid-s2538" xml:space="preserve">exæquentur, ita
              <lb/>
            propter carbonum natur
              <emph style="ul">alemraritatem</emph>
            , & </s>
            <s xml:id="echoid-s2539" xml:space="preserve">tubulorum in cloacas inſtru
              <lb/>
            ctionem, excipientur aquarum abundantiæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2540" xml:space="preserve">ita ſiccæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2541" xml:space="preserve">ſine humore
              <lb/>
            perfectæ fuerint ambulationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s2542" xml:space="preserve">Præterea in his operibus the ſauri </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>