200146M. VITRVVII
Martis ſeruentißimam, &
Saturni frigidißimam media currens tempera
tur, cadem ratione Italia inter ſeptentrionalem meridianam{qúe} ab utra
parte mixtionibus temper at as & inuictas habet laudes. Ita conſilijs re
fringit Bar barorum uires, ſortimanu meridianorum cogitationes. Ita di
uina mens ciuitatẽ populi Romani egr@ ia temper ata{qúe} regione colloca-
uit, utiorbis terrarum imperio potiretur. Quod ſi ita est, uti dißimiles
regiones ab inclinationibus cœli, uarijs generibus ſint comparatæ, &
ut etiam natur æ gentium diſparibus animis, & corporum ſiguris, quali-
tatibus{qúe} naſcerentur, non dubitamus ædificiorum quo rationes ad na
tionum gentium{qúe} proprietates apte diſtribui debere, cum habeamus ab
ipſa rerum natur a ſolertem et expeditam monſtr ationem. Quoad potui
ſumma ratione proprietates locorũ ab natur a rerum diſpoſitas animad-
uertere, expoſui, & quemadmodũ ad ſolis curſum et inclinationes cœli,
oporteat ad gentium figuras conſtituere ædificiorum qualitates dixi.
Ita nunc ſingulorum generum in ædificijs commenſus ſymmetriarum,
& uniuerſos, & ſeparatos breuiter explicabo.
tur, cadem ratione Italia inter ſeptentrionalem meridianam{qúe} ab utra
parte mixtionibus temper at as & inuictas habet laudes. Ita conſilijs re
fringit Bar barorum uires, ſortimanu meridianorum cogitationes. Ita di
uina mens ciuitatẽ populi Romani egr@ ia temper ata{qúe} regione colloca-
uit, utiorbis terrarum imperio potiretur. Quod ſi ita est, uti dißimiles
regiones ab inclinationibus cœli, uarijs generibus ſint comparatæ, &
ut etiam natur æ gentium diſparibus animis, & corporum ſiguris, quali-
tatibus{qúe} naſcerentur, non dubitamus ædificiorum quo rationes ad na
tionum gentium{qúe} proprietates apte diſtribui debere, cum habeamus ab
ipſa rerum natur a ſolertem et expeditam monſtr ationem. Quoad potui
ſumma ratione proprietates locorũ ab natur a rerum diſpoſitas animad-
uertere, expoſui, & quemadmodũ ad ſolis curſum et inclinationes cœli,
oporteat ad gentium figuras conſtituere ædificiorum qualitates dixi.
Ita nunc ſingulorum generum in ædificijs commenſus ſymmetriarum,
& uniuerſos, & ſeparatos breuiter explicabo.
DE AEDIFICIOR VM PRIVATORVM
proportionibus & menſuris. CAP. II.
proportionibus & menſuris. CAP. II.
NVLLA architecto maior cura eſſe debet, niſi uti proportioni-
bus ratæ partis habeant ædificia rationum exactiones. Cum ergo
conſtituta ſymmetriarum ratio ſuerit, & commenſus ratiocinationibus
explicati, tunc etiam acumimis est proprium prouidere ad natur am loci,
aut uſum, aut ſpeciem, & detractionibus uel adie ctionibus terper atur as
efficere, uti cum de ſymmetria ſit detr actum aut adiectum, id uideatur re
cte eſſe for matum, ſic ut in aſpectu nibil deſideretur. Alia enim ad manũ
ſpecies eſſe uidetur, alia in excelſo, non eadem in concluſo, dißimilis in a-
perto, in quibus magni iudicij est opera, quid tandem faciendum ſit. Non
enim ueros uidetur habere uiſus effectus, ſed fallitur ſæpe ab eius iudicio
mens. Quemadmodum etiam in ſcenis pictis uidentur columnarum pro-
iecturæ, mutilorum ccphoræ, ſignorum figuræ prominentes, cum ſit ta-
bula ſine dubio ad regulam plana, ſimiliter in nauibus remi, cum ſint ſub
aqua directi, tamen oculis inſractiuidentur, & quatenus eorum
bus ratæ partis habeant ædificia rationum exactiones. Cum ergo
conſtituta ſymmetriarum ratio ſuerit, & commenſus ratiocinationibus
explicati, tunc etiam acumimis est proprium prouidere ad natur am loci,
aut uſum, aut ſpeciem, & detractionibus uel adie ctionibus terper atur as
efficere, uti cum de ſymmetria ſit detr actum aut adiectum, id uideatur re
cte eſſe for matum, ſic ut in aſpectu nibil deſideretur. Alia enim ad manũ
ſpecies eſſe uidetur, alia in excelſo, non eadem in concluſo, dißimilis in a-
perto, in quibus magni iudicij est opera, quid tandem faciendum ſit. Non
enim ueros uidetur habere uiſus effectus, ſed fallitur ſæpe ab eius iudicio
mens. Quemadmodum etiam in ſcenis pictis uidentur columnarum pro-
iecturæ, mutilorum ccphoræ, ſignorum figuræ prominentes, cum ſit ta-
bula ſine dubio ad regulam plana, ſimiliter in nauibus remi, cum ſint ſub
aqua directi, tamen oculis inſractiuidentur, & quatenus eorum