244190M. VITRV VII
tenebras, &
ab humidis locis egrediuntur in altitudinem nubes, ſolorins
impetu tangit orbemterræ, tum aër ab ſole percalefactus cum roribus@x
terra tollit humores. Licet & ex balneis exemplum capere. Nullæ enm
cameræ, quæ ſunt caldariorũ, ſupraſe poſſunt habere fontes: ſed cœl@m
quod est ibi, ex præfurnijs ab ignis uapore percalefactum, corripit exp@
uimentis aquam, & aufert ſecum in camerarum curuatur as, & eam ſuſt@
net. Ideo quòd ſemper uapor calidus: in altitudinem ſe trudit, et primo n@
remittitur propter breuitatem, ſimul autem plus humoris habet cong-
ſtum, non poteſt ſuſtineri propter grauitatem, ſed ſtillat ſupralauanti@m
capita. Ita quoq; eadë ratione cœleſtis aẽr cum ab ſole percipit calor@m,
ex omnibus locis hauriendo tollit humores, & congregat ad nubes. Ita
enim terra feruore tacta eijcit humores, ut corpus hominis ex calore imit
tit ſudores. Indices autem ſunt eius rei uenti, ex quibus qui à frigidißmis
partibus ueniunt procreati, ſeptentrio & aquilo, extenuatos ſiccitaibus
in aëre flatus ſpirant. Auſter uero & reliqui, qui à ſolis curſuimpetum fa
ciunt, ſunt humidißimi, & ſemper apportant hymbres: quòd percalefacti
abregionibus feruidis adueniunt, & ex omnibus terris lambenteseripi-
unt humores, & itaeos profundunt ad ſeptentrionales regiones. Hæc au
tem ſic fieri, teſtimonio poſſunt eſſe capita fluminum, quæ orbe terrarum
chorographijs picta, item{qúe} ſcripta, plurima maxima{qúe} inuemũtur egreſ
ſa ab ſeptentrione. Primum{qúe} in India Ganges & Indus à Caucaſomonte
oriuntur: Syria, Tygris & Euphrates: Aſia, item Ponto Boryſthenes, Hy
panis, Tanais: Colchis, Phaſis: Gallia, Rhodanus: Belgica, Rhenus: citra
Alpes, Timauus et Padus: Italia Tybris: Mauruſia, quãnoſtri Mauritani
am appellãt, ex monte Atlante Dyris, qui ortus ex ſeptẽtrionaliregione,
progreditur per occidentẽ ad lacum Eptabolum, & mutato nomine dici-
tur Nigir, deinde ex lacu Eptabolo ſub montes deſertos ſubterfluens, per
meridiana loca manat, et influit in paludẽ Coloe, quæ circũcingit Meroẽ,
quæ eſt Aethiopũ meridianorum regnum. Ab his{qúe} paludibus ſe circuma
gens per flumina Aſtaſobam, & Aſtaboram, & alia plura, peruenit per
montes ad cataractam, ab ea{qúe} ſe præcipitans per ſeptentrionalem per-
uenit inter Elephantida & Syenem, thebaicos{qúe} in Aegyptum campos, et
ibi Nilus appellatur. Ex Mauritania autẽ caput Nili profluere, ex eo ma
xime cognoſcitur, quòd ex altera parte montis Atlantis ſunt alia
impetu tangit orbemterræ, tum aër ab ſole percalefactus cum roribus@x
terra tollit humores. Licet & ex balneis exemplum capere. Nullæ enm
cameræ, quæ ſunt caldariorũ, ſupraſe poſſunt habere fontes: ſed cœl@m
quod est ibi, ex præfurnijs ab ignis uapore percalefactum, corripit exp@
uimentis aquam, & aufert ſecum in camerarum curuatur as, & eam ſuſt@
net. Ideo quòd ſemper uapor calidus: in altitudinem ſe trudit, et primo n@
remittitur propter breuitatem, ſimul autem plus humoris habet cong-
ſtum, non poteſt ſuſtineri propter grauitatem, ſed ſtillat ſupralauanti@m
capita. Ita quoq; eadë ratione cœleſtis aẽr cum ab ſole percipit calor@m,
ex omnibus locis hauriendo tollit humores, & congregat ad nubes. Ita
enim terra feruore tacta eijcit humores, ut corpus hominis ex calore imit
tit ſudores. Indices autem ſunt eius rei uenti, ex quibus qui à frigidißmis
partibus ueniunt procreati, ſeptentrio & aquilo, extenuatos ſiccitaibus
in aëre flatus ſpirant. Auſter uero & reliqui, qui à ſolis curſuimpetum fa
ciunt, ſunt humidißimi, & ſemper apportant hymbres: quòd percalefacti
abregionibus feruidis adueniunt, & ex omnibus terris lambenteseripi-
unt humores, & itaeos profundunt ad ſeptentrionales regiones. Hæc au
tem ſic fieri, teſtimonio poſſunt eſſe capita fluminum, quæ orbe terrarum
chorographijs picta, item{qúe} ſcripta, plurima maxima{qúe} inuemũtur egreſ
ſa ab ſeptentrione. Primum{qúe} in India Ganges & Indus à Caucaſomonte
oriuntur: Syria, Tygris & Euphrates: Aſia, item Ponto Boryſthenes, Hy
panis, Tanais: Colchis, Phaſis: Gallia, Rhodanus: Belgica, Rhenus: citra
Alpes, Timauus et Padus: Italia Tybris: Mauruſia, quãnoſtri Mauritani
am appellãt, ex monte Atlante Dyris, qui ortus ex ſeptẽtrionaliregione,
progreditur per occidentẽ ad lacum Eptabolum, & mutato nomine dici-
tur Nigir, deinde ex lacu Eptabolo ſub montes deſertos ſubterfluens, per
meridiana loca manat, et influit in paludẽ Coloe, quæ circũcingit Meroẽ,
quæ eſt Aethiopũ meridianorum regnum. Ab his{qúe} paludibus ſe circuma
gens per flumina Aſtaſobam, & Aſtaboram, & alia plura, peruenit per
montes ad cataractam, ab ea{qúe} ſe præcipitans per ſeptentrionalem per-
uenit inter Elephantida & Syenem, thebaicos{qúe} in Aegyptum campos, et
ibi Nilus appellatur. Ex Mauritania autẽ caput Nili profluere, ex eo ma
xime cognoſcitur, quòd ex altera parte montis Atlantis ſunt alia