Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

Table of contents

< >
< >
page |< < (221) of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div246" type="section" level="1" n="189">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4571" xml:space="preserve">
              <pb o="221" file="0275" n="275" rhead="DE ARCHITEC. LIB. IX."/>
            Solæquinoctiali tẽpore Ariete Libra{qúe} uerſando, quas ex gnomone par
              <lb/>
            tes habet nouẽ, eas umbræ facit octo in declinatione cœli quæ est Romæ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4572" xml:space="preserve">Item{qúe} Athenis quãmagnæ ſunt gnomonis partes quatuor, umbræ ſunt
              <lb/>
            tres. </s>
            <s xml:id="echoid-s4573" xml:space="preserve">Ad ſeptem Rhodo quing;</s>
            <s xml:id="echoid-s4574" xml:space="preserve">. At Tarentinouem adundecim. </s>
            <s xml:id="echoid-s4575" xml:space="preserve">Alexan-
              <lb/>
            driætres ad quin. </s>
            <s xml:id="echoid-s4576" xml:space="preserve">Cæteris{qúe} omnibus locis aliæ alio modo umbræ gno-
              <lb/>
            monum æ quinoctiales ab natura rerum inueniuntur diſparatæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s4577" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4578" xml:space="preserve">Ita in quibuſcun locis horologia erunt deſcribenda, eo loci ſumen
              <lb/>
            da est æquinoctialis umbra: </s>
            <s xml:id="echoid-s4579" xml:space="preserve">et ſierunt (quemadmodum Romæ) gnomo-
              <lb/>
            nis partes nouẽ, umbræ octonæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4580" xml:space="preserve">Deſcribatur linea in planitia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4581" xml:space="preserve">ex me-
              <lb/>
            dia πρὸς ὀρθ@@ erigatur, uti ſit ad normam quæ dicitur gnomon, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4582" xml:space="preserve">à
              <lb/>
            linea, quæ erit planities, in finem gnomonis circino nouem ſpatia dimetià-
              <lb/>
            tur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4583" xml:space="preserve">quo loco nonæ partis ſignum fuerit, centrum cõſtituatur, ubierit
              <lb/>
            litera A, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4584" xml:space="preserve">diducto circino ab eo centro ad lineam planitiæ, ubi erit lite
              <lb/>
            ra B, circinatio circuli deſcribatur, quæ dicitur, meridiana. </s>
            <s xml:id="echoid-s4585" xml:space="preserve">Deinde ex
              <lb/>
            nouem partibus, quæ ſunt à planitia ad gnomonis centrum, octo ſuman-
              <lb/>
            tur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4586" xml:space="preserve">ſignentur in linea, quæ est in planitia, ubierit litera C. </s>
            <s xml:id="echoid-s4587" xml:space="preserve">Hæc autẽ
              <lb/>
            erit gnomonis æquinoctialis umbra: </s>
            <s xml:id="echoid-s4588" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s4589" xml:space="preserve">ab eo ſigno & </s>
            <s xml:id="echoid-s4590" xml:space="preserve">litera C, per cen-
              <lb/>
            trum ubi est litera A, linea perducatur, ubierit Solis æquinoctialis radi-
              <lb/>
            us. </s>
            <s xml:id="echoid-s4591" xml:space="preserve">Tunc ab centro diducto circino ad lineam planitiæ æquilatatio ſigne-
              <lb/>
            tur, ubierit litera E ſiniſteriore parte, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4592" xml:space="preserve">I dexteriore in extremis line-
              <lb/>
            is circinationis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4593" xml:space="preserve">per centrum perducẽda linea, ut æque duo hemicyclia
              <lb/>
            ſint diuiſa. </s>
            <s xml:id="echoid-s4594" xml:space="preserve">Hæc autem linea à mathematicis dicitur Orizon. </s>
            <s xml:id="echoid-s4595" xml:space="preserve">Deinde cir
              <lb/>
            cinationis totius ſumenda pars est quintadecima, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4596" xml:space="preserve">circini centrum col-
              <lb/>
            locandum in linea circinationis, quo lociſecat eam lineam æquinoctialis
              <lb/>
            radius, ubierit litera F, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4597" xml:space="preserve">ſignandum dextra ac ſiniſtraubiſunt literæ
              <lb/>
            G H. </s>
            <s xml:id="echoid-s4598" xml:space="preserve">Dcinde ab his & </s>
            <s xml:id="echoid-s4599" xml:space="preserve">per centrum, lineæ, uſ ad lineam planitiæ perdu
              <lb/>
            cendæ ſunt, ubi erunt literæ T R, itaerit Solis radius, unus hybernus, al-
              <lb/>
            ter æſtiuus. </s>
            <s xml:id="echoid-s4600" xml:space="preserve">Contra autem E, litera I erit, ubi ſecat circinationem linea
              <lb/>
            quæ est traiect a per centrum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4601" xml:space="preserve">contra G & </s>
            <s xml:id="echoid-s4602" xml:space="preserve">H, literæ erunt K & </s>
            <s xml:id="echoid-s4603" xml:space="preserve">L,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s4604" xml:space="preserve">contra C & </s>
            <s xml:id="echoid-s4605" xml:space="preserve">F & </s>
            <s xml:id="echoid-s4606" xml:space="preserve">A, erit litera N. </s>
            <s xml:id="echoid-s4607" xml:space="preserve">Tunc perducendæ ſunt diame-
              <lb/>
            triab G ad L, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4608" xml:space="preserve">ab H ad K. </s>
            <s xml:id="echoid-s4609" xml:space="preserve">Quod erit inferior, partis erit æſtiuæ,
              <lb/>
            ſuperior hybernæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4610" xml:space="preserve">Quæ diametri ſunt æque mediæ diuidendæ, ubierunt
              <lb/>
            literæ M & </s>
            <s xml:id="echoid-s4611" xml:space="preserve">O, ibi{qúe} centra ſignanda, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4612" xml:space="preserve">per ea ſigna & </s>
            <s xml:id="echoid-s4613" xml:space="preserve">centrum A,
              <lb/>
            linea ad extremas lineas circinationis est perducenda, ubierunt literæ </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>