Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

List of thumbnails

< >
271
271 (217)
272
272 (218)
273
273 (219)
274
274 (220)
275
275 (221)
276
276 (222)
277
277 (223)
278
278 (224)
279
279 (225)
280
280 (226)
< >
page |< < (224) of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div247" type="section" level="1" n="190">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4655" xml:space="preserve">
              <pb o="224" file="0278" n="278" rhead="M. VITRVVII"/>
            dus deduceret, ita collocauit machinationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4656" xml:space="preserve">Canalem ligncum ſub tigno
              <lb/>
            fixit, ibi{qúe} trochleas collocauit, per canalem lineã in angulũ deduxit, ibi{qúe}
              <lb/>
            tubulos ſtruxit, in eos pilam plumbeam per lineam demittẽdam curauit:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4657" xml:space="preserve">it a pondus cum decurrẽdo in anguſtias tubulorum premeret cœli crebri-
              <lb/>
            tatem, uehementi decurſuper fauces frequentiam cœli compreßione ſoli-
              <lb/>
            datam, extrudens in aërem patentem, offenſione et tactu ſonitus expreſ-
              <lb/>
            ſer at claritatem.</s>
            <s xml:id="echoid-s4658" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4659" xml:space="preserve">Ergo Cteſibius cum animaduertiſſet ex tactu cœli et expreßionibus,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0278-01" xlink:href="note-0278-01a" xml:space="preserve">Cteſibius
                <lb/>
              hydrauli-
                <lb/>
              carum ma
                <lb/>
              chinarum
                <lb/>
              inuentor.</note>
            ſpiritus uoces{qúe} naſci, his principijs uſus, hydraulicas machinas primus in
              <lb/>
            ſtituit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4660" xml:space="preserve">Item aquarum expreßiones, automata porrecti rotundationis{qúe}
              <lb/>
            machinas, multa{qúe} delitiarum genera, in his etiam horologiorum ex aqua
              <lb/>
            compar ationes explicuit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4661" xml:space="preserve">Primum{qúe} conſtituit cauum ex auro perfectum,
              <lb/>
            aut ex gemma terebrata: </s>
            <s xml:id="echoid-s4662" xml:space="preserve">ea enim nec teruntur percuſſu aquæ, nec ſordes
              <lb/>
            recipiunt, ut obturentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4663" xml:space="preserve">Nã æqualiter per id cauum influens aqua, ſub
              <lb/>
            leuat ſcaphum inuerſum (quod ab artificibus phellos ſiue tympanum dici
              <lb/>
            tur) in quo collocata regula, uerſatile tympanum denticulis æqualibus
              <lb/>
            ſunt perfecta: </s>
            <s xml:id="echoid-s4664" xml:space="preserve">qui denticuli alius alium impellentes, uerſationes modicas
              <lb/>
            faciunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s4665" xml:space="preserve">motiones. </s>
            <s xml:id="echoid-s4666" xml:space="preserve">Item aliæ regulæ alia{qúe} tympana ad eundem modum
              <lb/>
            dentata, quæ una motione coacta, uerſando faciunt effectus uarietates{qúe}
              <lb/>
            motionum, in quibus mouentur ſigilla, uertuntur metæ, calculi aut tona
              <lb/>
            proijciuntur, buccinæ canunt, reliqua{qúe} parerga. </s>
            <s xml:id="echoid-s4667" xml:space="preserve">In his etiam, aut in co-
              <lb/>
            lumna, aut paraſtatica horæ deſcribũtur, quas ſigillum egrediens ab imo
              <lb/>
            uirgulæ ſignificat in diem totum, quarum breuitates aut creſcẽtias cuneo
              <lb/>
            rum adie ctus aut exemptus, in ſingulis diebus & </s>
            <s xml:id="echoid-s4668" xml:space="preserve">menſibus, perficere co-
              <lb/>
            git. </s>
            <s xml:id="echoid-s4669" xml:space="preserve">Præcluſiones aquarum ad temperandum, ita ſunt conſtitutæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4670" xml:space="preserve">Metæ fi
              <lb/>
            unt duæ, una ſolida, altera caua ex torno, ita perfectæ, ut alia in aliam ini
              <lb/>
            re conuenire{qúe} poßit: </s>
            <s xml:id="echoid-s4671" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s4672" xml:space="preserve">eadem regula laxatio earum aut coartatio effi-
              <lb/>
            ciat aut uehementem, aut lenem in ea uaſa aquæ influentem curſum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4673" xml:space="preserve">Ita
              <lb/>
            his rationibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s4674" xml:space="preserve">machinatione ex aqua, componuntur horologiorum
              <lb/>
            ad hybernum uſum collocationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s4675" xml:space="preserve">Sin autem cuneorum adiectionibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4676" xml:space="preserve">
              <lb/>
            detractionibus correptiones dierum, aut creſcentiæ non probabuntur, ꝙ
              <lb/>
            cunei ſæpißime uitia faciunt, ſic erit explicandum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4677" xml:space="preserve">In columella horæ
              <lb/>
            ex analemmatis tranſuerſæ deſcribantur, menſtruæ{qúe} lineæ in columella
              <lb/>
            ſignẽtur, ea{qúe} columella uer ſatilis perficiatur, uti ad ſigillum </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>