279225DE ARCHITEC. LIB. IX.
(cuius uirgulæ egrediens ſigillum oſtendit horas) columna uer ſando con
tinenter, ſuis quibuſ menſibus breuitates & creſcẽtias faciat horarum.
Fiunt etiam alio genere horologia hyberna, quæ anaporica dicuntur, per
11Anapori-
cahorolo
gia. ficiuntur{qúe} rationibus his. Horæ diſponuntur exuirgulis æneis, ex ana-
lemmatos deſcriptione ab centro diſpoſitæ in fronte: in ea cir culi ſunt cir
cundati menſtrua ſpatia finientes. Poſt has uirgulas tympanũ collocetur,
in quo deſcriptus & depictus ſit mũdus ſignifer{qúe} circulus, deſcriptio{qúe}
ex duodecim cœleſtiũ ſignorum ſit figur ata, cuius è centro deformatur cu
iuslibet ſigni ſpatium, unum maius, alterum minus. Poſteriori autem par
titympano medio, axis uerſatilis est incluſus, in{qúe} eo axi ænea mollis ca-
tena est inuoluta: ex qua pendet ex una parte phellos ſiue tympanũ, quod
ab aqua ſubleuatur, ex altera æ quo pondere phelli ſacoma ſaburrale. Ita
quantum ab aqua phellos ſubleuatur, tantum ſaburræ pondus inſra dedu
cens uerſat axem, axis autem tympanũ: cuius tympaniuer ſatio, alias effi-
cit uti maior pars circuli ſigniferi, alias minor in uer ſationibus, ſuis tem-
poribus deſignet horarum proprietates. Nam in ſingulis ſignis ſui cu-
iuſ menſis dierum numeri caua ſunt perfecta, cuius bulla, quæ Solis ima
ginem horologijs tenere uidetur, ſignificat horarum ſpatia: ea translata
ex terebratione in terebr ationem menſis uertentis perficit cur ſum ſuum.
Ita quemadmodum Sol per ſyderum ſpatia uadens, dilatat contrahit{qúe}
dies & horas, ſic bulla in horologijs ingrediens per puncta contra centri
tympani uer ſationem, quotidie cum transfertur, alijs temporibus per la-
tiora, alijs per anguſtiora ſpatia, menſtruis finitionibus imagines efficit
hor arum & dierum. De adminiſtratione autem aquæ, quemadmodum ſe
temperet ad rationem, ſic erit faciendum. Poſt frontem horologij, intrà
collocetur caſtellum, in id{qúe} per fiſtulam ſaliat aqua, & in imo habeat ca
uum: ad id autem affixum ſit ex ære tympanũhabens foramen, per quod
ex caſtello in id aqua influat. In eo autem minus tympanum includatur
cardinibus ex torno, maſculo & fœmina inter ſe coartatis, ita uti minus
tympanũ quẽadmodũ epiſtomium, in maiore circũagendo arcte leniter{qúe}
uerſetur. Maioris autẽ tympani labrũ æquis interuallis. ccclxv. puncta
habeat ſignata: minor uero orbic ulus in extrema circinatione fixãhabeat
lingulã, cuius cacumẽ dirig at ad punctorũ regiones. In{qúe} eo orbiculo tem
per atũ ſit for amem, qua in tympanũ aqua influit per id, & ſeruat
tinenter, ſuis quibuſ menſibus breuitates & creſcẽtias faciat horarum.
Fiunt etiam alio genere horologia hyberna, quæ anaporica dicuntur, per
11Anapori-
cahorolo
gia. ficiuntur{qúe} rationibus his. Horæ diſponuntur exuirgulis æneis, ex ana-
lemmatos deſcriptione ab centro diſpoſitæ in fronte: in ea cir culi ſunt cir
cundati menſtrua ſpatia finientes. Poſt has uirgulas tympanũ collocetur,
in quo deſcriptus & depictus ſit mũdus ſignifer{qúe} circulus, deſcriptio{qúe}
ex duodecim cœleſtiũ ſignorum ſit figur ata, cuius è centro deformatur cu
iuslibet ſigni ſpatium, unum maius, alterum minus. Poſteriori autem par
titympano medio, axis uerſatilis est incluſus, in{qúe} eo axi ænea mollis ca-
tena est inuoluta: ex qua pendet ex una parte phellos ſiue tympanũ, quod
ab aqua ſubleuatur, ex altera æ quo pondere phelli ſacoma ſaburrale. Ita
quantum ab aqua phellos ſubleuatur, tantum ſaburræ pondus inſra dedu
cens uerſat axem, axis autem tympanũ: cuius tympaniuer ſatio, alias effi-
cit uti maior pars circuli ſigniferi, alias minor in uer ſationibus, ſuis tem-
poribus deſignet horarum proprietates. Nam in ſingulis ſignis ſui cu-
iuſ menſis dierum numeri caua ſunt perfecta, cuius bulla, quæ Solis ima
ginem horologijs tenere uidetur, ſignificat horarum ſpatia: ea translata
ex terebratione in terebr ationem menſis uertentis perficit cur ſum ſuum.
Ita quemadmodum Sol per ſyderum ſpatia uadens, dilatat contrahit{qúe}
dies & horas, ſic bulla in horologijs ingrediens per puncta contra centri
tympani uer ſationem, quotidie cum transfertur, alijs temporibus per la-
tiora, alijs per anguſtiora ſpatia, menſtruis finitionibus imagines efficit
hor arum & dierum. De adminiſtratione autem aquæ, quemadmodum ſe
temperet ad rationem, ſic erit faciendum. Poſt frontem horologij, intrà
collocetur caſtellum, in id{qúe} per fiſtulam ſaliat aqua, & in imo habeat ca
uum: ad id autem affixum ſit ex ære tympanũhabens foramen, per quod
ex caſtello in id aqua influat. In eo autem minus tympanum includatur
cardinibus ex torno, maſculo & fœmina inter ſe coartatis, ita uti minus
tympanũ quẽadmodũ epiſtomium, in maiore circũagendo arcte leniter{qúe}
uerſetur. Maioris autẽ tympani labrũ æquis interuallis. ccclxv. puncta
habeat ſignata: minor uero orbic ulus in extrema circinatione fixãhabeat
lingulã, cuius cacumẽ dirig at ad punctorũ regiones. In{qúe} eo orbiculo tem
per atũ ſit for amem, qua in tympanũ aqua influit per id, & ſeruat
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib