Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

Table of contents

< >
< >
page |< < (228) of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div249" type="section" level="1" n="191">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4755" xml:space="preserve">
              <pb o="228" file="0282" n="282" rhead="M. VITR VV II"/>
            eorum perficitur ſine machinatione, ſtudiorum{qúe} uario ac ſolerti uigo-
              <lb/>
            re. </s>
            <s xml:id="echoid-s4756" xml:space="preserve">Igitur quoniã hæc ita ſunt tradita & </s>
            <s xml:id="echoid-s4757" xml:space="preserve">conſtituta, non uidetur eſſe alie-
              <lb/>
            num, uti caute ſumma{qúe} diligentia, antequàm inſtituantur opera, eorum
              <lb/>
            expediantur rationes. </s>
            <s xml:id="echoid-s4758" xml:space="preserve">Ergo quoniam ne lex, ne morum inſtitutio id
              <lb/>
            poteſt cogere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4759" xml:space="preserve">quotannis & </s>
            <s xml:id="echoid-s4760" xml:space="preserve">prætores & </s>
            <s xml:id="echoid-s4761" xml:space="preserve">ædiles ludorum cauſa machi
              <lb/>
            nationes præpar are debent: </s>
            <s xml:id="echoid-s4762" xml:space="preserve">uiſum mihi est, Imperator, non eſſe alienum,
              <lb/>
            quoniam in ædificijs de prioribus uoluminibus expoſui, in hoc qui finitio-
              <lb/>
            nem ſummam corporis habet conſtitutam, quæ ſint principia machina-
              <lb/>
            rum ordinata, præceptis explicare.</s>
            <s xml:id="echoid-s4763" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div251" type="section" level="1" n="192">
          <head xml:id="echoid-head196" xml:space="preserve">DE MACHINA QVID SIT, ET EIVS AB OR
            <lb/>
          gano differentia, origine & neceßitate.
            <lb/>
          CAPVT I.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4764" xml:space="preserve">MACHIN A est continens ex materia coniunctio, maximas ad
              <lb/>
            oner um motus habens uirtutes. </s>
            <s xml:id="echoid-s4765" xml:space="preserve">Ea mouetur ex arte circulorum
              <lb/>
            rotundationibus, quam Græci κνκλικηυ κίνησιυ appellant. </s>
            <s xml:id="echoid-s4766" xml:space="preserve">Est autem
              <lb/>
            unum genus ſcanſorium, quòd græce ᾀκροΒατιηὸυ dicitur: </s>
            <s xml:id="echoid-s4767" xml:space="preserve">alterum ſpiri
              <lb/>
            tale, quod apud eos ϖνενματικὸυ appellatur, tertium tractorium, id
              <lb/>
            autem Græci Βάνανσου uocant. </s>
            <s xml:id="echoid-s4768" xml:space="preserve">Scanſorium autem est, cum machinæ
              <lb/>
            ita fuerint collocatæ, ut ad altitudinem tignis ſtatutis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4769" xml:space="preserve">tranſuerſarijs
              <lb/>
            colligatis ſine periculo ſcandatur ad appar atus ſpectationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4770" xml:space="preserve">Spiritale
              <lb/>
            est, cum ſpiritus expreßionibus impulſus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4771" xml:space="preserve">plagæ uoces{qúe} organicws
              <lb/>
            exprimuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4772" xml:space="preserve">Tractorium uero cum onera machinis pertrabuntur,
              <lb/>
            aut ad altitudinem ſublata collocantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4773" xml:space="preserve">Scanſoriaratio non arte, ſed au-
              <lb/>
            dacia gloriatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4774" xml:space="preserve">Eacatenationibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4775" xml:space="preserve">tranſuerſarijs, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4776" xml:space="preserve">plexis colliga-
              <lb/>
            tionibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s4777" xml:space="preserve">eriſmatum fulctur is continetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4778" xml:space="preserve">Quæ autem ſpiritus poteſta
              <lb/>
            te aſſumit ingreſſus, elegantes artis ſubtilitatibus conſequitur effectus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4779" xml:space="preserve">Tractoria autem maiores, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4780" xml:space="preserve">magnificentia plenas habet ad utilitatem
              <lb/>
            opportunitates, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4781" xml:space="preserve">in agendo cü prudentia ſummas uirtutes, Ex his ſunt
              <lb/>
            alia quæ mechanicws, alia quæ organicws mouëtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4782" xml:space="preserve">Inter machinas et or
              <lb/>
            gana id uidetur eſſe diſcrimen, quòd machinæ pluribus operibus, aut ui
              <lb/>
            maiorecoguntur effectus habere, utibaliſtæ, torcularium{qúe} prela. </s>
            <s xml:id="echoid-s4783" xml:space="preserve">Or-
              <lb/>
            gana autem unius operæ, prudenti tactu perficiũt, quod </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>