- Commentarii Collegii Conimbricensis e Societate Jesu. In universam dialecticam Aristotelis Stagirita

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48

2927QVÆST. IIII. ARTICVL. III. ſua ſcientificus exiſtat, vt iam oſtendemus, nihilominùs quatenus princi-
pium eſt vſus diſſerendi, non exercet munus ſcientiæ, ſed cuiuſdam facul-
tatis. Quo nomine Dialecticam vtentem ſæpè afficit Ariſtoteles, alijq́ ue
Philoſophi.

Circa Dialecticam docentem fuit prima quorundam ſententia Diale-
11Tbemiſt. 22Opinioquo
rundam Di
alecticã nõ
eſſepropriè
ſcientiam. cticam non eſſe propriè, vereq́ ue ſcientiam. In his ex antiquis fuit Themi-
ſtius poſt. cap. 24. & omnes illi (modo ſibi conſtent) qui negant Dialecti- cam eſſe partem philoſophiæ. Cuiuſmodi ſunt Alexander, Ammonius, &
33Alexand.
Ammon.
Pbilopon. Philoponus. Sunt prætereà multi Recentiores; quorum præcipua funda-
menta ſunt. Primum. Ariſtoteles Metaphyſ. cap. docet abſurdum eſſe 44argum. ſcientiam ſimul, & modum ſciendi quærere. Quo loco nuncupatione modi
ſciendi, vt D. Thomas, & primi quique enarratores explicãt, intelligit vel
totam Dialecticam, vel ſaltem eius partem Analyticam, qua potiſsimum
artes inueſtigamus: at qùi ſi Dialectica eſſet ſcientia, qui eam perdiſceret,
vnà & ſcientiam, & ſciendi modum compararet; ergo, & c. Confirmatur.
Inſtrumentum non ſolet eſſe eiuſdem naturæ cum opere, cui perficiendo
cõparatur: ſed Dialectica, vt ex hoc Philoſophi loco patet, & poſtea oſtẽ-
ditur, eſt inſtrumentum ad reliquas ſcientias capeſcendas inuentum; er-
go nequit ipſa inter ſcientias numerari. Maior inductione patet. Neq́ ue
enim ſtatuarij ferramenta ítatua ſunt: aut pictoris penicillus imago.
Secundum. Omnis ſcientia in rebus certis, perpetuiſq́ ; verſatur; vt ex Ari-
55argum.
Logicam
obmateriæ
inconſtan-
tiam Lunæ
ſimilem di
xit Clitom. ſtotele, cui Philoſophi communi aſſenſu ſubſcribunt, proximè dictum eſt:
ſed Dialectica veriſsimilia conſectatur, & ex probabilibus diſſerendi mo
dum præſcribit, vt poſt Ariſtotelem 1. Topicor. & 3. Metaph. confeſsi ſu-
mus, eleganterq́ ue expreſsit Clitomachus, dum Logicam ob materiæ in-
66Clitomac. conſtantiam Lunæ ſimilem fecit, quæ nunquam eàdem facie ſe videndam
oſſert; ergo ſcientia non eſt.

Alij, quorum meminit Albertus, tractat. 1. in prædic. cap. 1. etſi non infi-
ciantur Dialecticam eſſe verè ſcientiã, negant tamen eã à reliquis diſtin-
77Albert.
Aegyd. ctam eſſe. Inter hos Auctores refertur in margine Roman. Ægydius, ſed im
88Opinio ne-
gãtium Di-
alecticã eſ-
ſe ſciẽtiam
à reliquis
diſtinctã. merito: vt videbimus. Cuiuſcumq́ ; tamen ſit ea ſententia, nititur primò au
ctoritate Platonis, qui in Phędro docet ſublimium rerũ contemplationem
ad Dialecticã pertinere, & 7. de Rep. ait Dialecticam eſſe aliarũ ſcientiarũ
finẽ. Quæ vera eſſe non poſſunt, niſi Dialectica idẽ ſit, ac omnes ſciẽtię; vel
certè idem cũ præſtantiſsima, quæ eſt Metaphyſica. Quòd ſatis eſt ad oſtẽ
dendum non eſſe vnam ſcientiã à cæteris omnibus diſtinctam. Secundò
99fundam. nititur auctoritate Ariſtotelis, qui docet Dialecticã non habere certam
1010fundam. materiã, ſed ad omnium methodorũ principium viã aperire, id eſt (vt idẽ
4. Metaph. c. 2. ſe explicat) de rebus omnibus diſſerit, quemadmodũ prima
philoſophia. At eòdẽ Philoſopho auctore. poſt. ca. 23. alijſq́ ; in locis ſciẽ tiæ diſtinguntur inter ſe per materias. Tertiò ratione. In aſſenſu cuiuſ-
cũq́ ; concluſionis aliarũ ſcientiarum neceſſariò interuenit Dialectica: ſed
1111.>fundam. 1212fundam. aſſenſus eſt vnus tantum illius ſciẽtię, de cuius materia diſſeritur, propriꝰ;
ergo Dialectica nihil differt ab alijs ſciẽtijs. Conſequentia eſt bona, quia
omnis ſciẽtia ab alijs diſtincta habet propriũ actũ, qui alteri nõ tribuitur.
Maior, & minor poſtea ex profeſſo oſtendẽdæ ſunt, cũ probabimus nõ poſ-
ſe nos elicere actũ ſcientiæ, quin certi ſimus de bonitate conſequentiæ, &
c certitudinem non exigere actum ab eo, quo aſſentimus, diſtinctum.

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48