Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

Table of contents

< >
< >
page |< < (238) of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div260" type="section" level="1" n="201">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s4965" xml:space="preserve">
              <pb o="238" file="0292" n="292" rhead="M. VITR VV II"/>
            cis appellatur, una manu momento per centri rationem preßionibus ar-
              <lb/>
            tis agitans, uerſat eam amplißimis & </s>
            <s xml:id="echoid-s4966" xml:space="preserve">immanibus mercis & </s>
            <s xml:id="echoid-s4967" xml:space="preserve">penus pon-
              <lb/>
            deribus oneratam, cius{qúe} uela, cum ſint per altitudinem mediam mali pen
              <lb/>
            dentia, non poteſt habere nauis celerem curſum, cum autem in ſummo ca-
              <lb/>
            cumine antennæ ſubducta ſunt, tunc uehementiori progreditur impetu,
              <lb/>
            quòd non proxime calcem mali, quod est loco centri, ſed in ſummo longi-
              <lb/>
            us, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4968" xml:space="preserve">ab eo progreſſa recipiunt in ſe uela uentũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4969" xml:space="preserve">Ita uti uectis ſub one-
              <lb/>
            reſubiectu;</s>
            <s xml:id="echoid-s4970" xml:space="preserve">, ſi per medium premitur durior est, ne incumbit: </s>
            <s xml:id="echoid-s4971" xml:space="preserve">cum au-
              <lb/>
            tem caput eius ſummum deducitur, faciliter onus extollit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4972" xml:space="preserve">Similiter uela,
              <lb/>
            cum ſunt per medium temperata, minorem habent uirtutem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4973" xml:space="preserve">Quæ au-
              <lb/>
            tem in capite mali ſummo collocantur diſcedentia longius à centro, non
              <lb/>
            acriore, ſed eodem flatu preßione cacuminis, uehementius cogunt progre
              <lb/>
            dinauem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4974" xml:space="preserve">Etiam remi circa ſcalmos ſtrophis religati, cũmanibus impel-
              <lb/>
            luntur & </s>
            <s xml:id="echoid-s4975" xml:space="preserve">reducuntur, extremis progredientibus à centro parmis in ma-
              <lb/>
            ris undis, ſummam impulſu uehementi protrudunt porrectam nauem, ſe
              <lb/>
            cante prora liquoris raritatem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4976" xml:space="preserve">Onerum uero maxima ponder a cum fe-
              <lb/>
            runtur à phalangarijs exaphoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4977" xml:space="preserve">tetr aphoris, examinantur per ip-
              <lb/>
            ſamedia centra phalangarũ, uti indiuiſi oneris ſolido pondere, certa qua
              <lb/>
            dam diuiſionis ratione æquas partes collis ſinguli ferãt operarij. </s>
            <s xml:id="echoid-s4978" xml:space="preserve">Mediæ
              <lb/>
            enim partes phalangarum, quibus lora tetraphororum inuehuntur, cla-
              <lb/>
            uis ſunt finitæ, ne labantur in unam uel alter am partem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4979" xml:space="preserve">Cum enim extra
              <lb/>
            finem centri promouentur, premunt eius collum, ad quem propius acceſ-
              <lb/>
            ſerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4980" xml:space="preserve">quemadmodum in ſtatera æquipondium cum examine progredi-
              <lb/>
            tur ad fines ponderationũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s4981" xml:space="preserve">Eadem ratione iumẽta, cumiuga eorum ſub-
              <lb/>
            iugiorum loris per medium temperantur, æqualiter trahunt onera: </s>
            <s xml:id="echoid-s4982" xml:space="preserve">cum
              <lb/>
            autem impares ſunt eorum uirtutes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4983" xml:space="preserve">unum plus ualendo premit alte-
              <lb/>
            rum, loro traiecto ſit una pars iugilongior, quæ imbecilliori auxiliatur
              <lb/>
            iumento. </s>
            <s xml:id="echoid-s4984" xml:space="preserve">Ita in phalangis ut in iugis, cum in medio lora non ſunt colloca-
              <lb/>
            ta, ſed eam partem, qua progreditur lorum à medio centro, breuiorẽ effi
              <lb/>
            cit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4985" xml:space="preserve">alter am longiorem, earatione, ſi per id centrum quo loci per du-
              <lb/>
            ctum est lorum, utra capita circumagentur, longior pars ampliorem,
              <lb/>
            breuior minorem aget circinationem. </s>
            <s xml:id="echoid-s4986" xml:space="preserve">Et quemadmodum minores rotæ
              <lb/>
            duriores & </s>
            <s xml:id="echoid-s4987" xml:space="preserve">difficiliores habent motus: </s>
            <s xml:id="echoid-s4988" xml:space="preserve">ſic phalangæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4989" xml:space="preserve">iuga, in quibus
              <lb/>
            partibus habent minora ab centro ad capita interualla, premunt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>