- Commentarii Collegii Conimbricensis e Societate Jesu. In universam dialecticam Aristotelis Stagirita

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48

3028QVÆST. PROOEMTALIVM

His tamen nihil obſtantibus ſit prima aſſertio. Dialectica docens, ſeu
à rebus auulſa, eſt verè, proprieq́ ue ſcientia. Hæc eſt Stoicorum commu-
11Dialectica
docens eſt
vcrè, pro-
prieq́ ue ſci
e ntia. nis, D. Auguſtini in libello, qui inſcribitur principia Dialecticæ, cap. 1. D.
22D. Aug.
D. Thom.
Al. Magn.
Scot. Thom. 4. Metaphyſ. lect. 4. Magni Albert. cap. 1. in Porphyr. Scoti quæſt.
1. prædicabilium. Auicennæ, & Alpharabij in principio ſuæ Logicæ. Ægy-
dij 1. Priorum initio. Quo loco idem perſpicuè docet Ariſtoteles; ait e-
nim Analyticam ſcientiam eſſe demonſtratiuam. Quæ ſit prima proba-
33Auicen.
Alphar.
Ægydij.
Ariſt. tio. Secunda eſto. Ad veram ſcientiam id ſolùm exigitur, ac ſatis eſt, vt
certitudinem & euidentiam habeat per infallibilem demonſtrationcm
comparatam: ſed in Dialectica multæ fiunt demonſtrationes, quibus no-
titiæ minimè dubiæ comparantur; ergo eſt vera ac propria ſcientia. Sola
minor eget probatione; ea verò conſtat ex libris Ariſtotelis, in quibus
non paucæ fiunt demonſtrationes; vt illæ, quibus regulæ conuerſionum, &
vtilium in quacunq́ ue figura modorum concluſio, & imperfectarum ra-
tiocinationum ad perfectas reuocatio, aliaq́ ue id genus oſtenduntur.
Tertia. Diſciplina quæ demonſtrat proprias de ſubiecto paſsiones, verã
obtinet ſcientiæ rationem: ſed hoc egregiè præſtat Dialectica, cum de
modo diſſerendi oſtendit: quòd idoneus ſit ad ſcientias acquirendas; de
ſyllogiſmo demonſtratiuo: quòd ſcientiam gignat; de probabili: quòd pa-
riat opinionem; ergo, & cæt. Quarta. Niſi Dialectica ſit vera ſcientia,
nulla firma ſcientia eſſe poteſt; nam ſcire eſt cognoſcere per demonſtra-
tionem, tanquam per verum ſciendi inſtrumentum, quod ſi infallibiliter
neſcias aptum eſſe, formidoloſum aſſenſum 2. concluſioni præbeas opus
eſt: vt rectè colligit Albertus 1. Poſter. tract. 2. cap. 1. ex definitione ſcien-
44Alb. Mag. tiæ ab Ariſtotele tradita; igitur neceſſe eſt, vt Dialectica ſcientificè de-
monſtret formas diſſerendi eſſe aptas, ac proinde veram ſcientiæ ratio-
nem participet. Qua ſola ratione rem confectam eſſe meritò docuit Frã-
55D. Suar. ciſc. Suar. tom. 1. in Metaph. diſput. 1. ſect. 5.

Secunda aſſertio. Dialectica eſt à reliquis ſcientijs diſtincta. Hæc eoſ-
66Dialectica
eſt à reli-
quis ſcien-
tüs diſtin-
cta doctri-
na. dem penè habet Auctores, quos prima: præſertim Albertum, qui latè eam
confirmat. Probatur primò. Habitus diſtinguuntur per actus: & hi per ob-
iecta: vt patet ex Ariſtotele 2. de anima. text. 33. ſed obiectum Dialecticæ
eſt diſtinctum à reliquarum artium obiectis, vt quæſtion. 6. videndum eſt;
ergo eius actus, & habitus à cæteris diſtinguentur. Secundo. Dialecti-
ca eſt ne ceſſaria alijs diſciplinis addiſcendis, eaſq́ ue præcedit; ergo non
poteſt ab eis non differre; alioqùi fateamur neceſſe eſt idem ſibi neceſſa-
rium eſſe, ſeq́ ue antecedere; quod eſt per abſurdum. Tertio. Datur vna
ſcientia ab alijs diuerſa, quæ moderatur vtriuſq́ ; appetitus actiones, qua-
tenus ad beatam vitam pertinent; ergo neceſſe eſt dari vnam ſciẽtiam, ab
alijs ſimiliter diſtinctam, cuius ſit actus intellectus, pro vt verum inqui-
rit, dirigere: hæc autem non eſt alia quam Dialectica; ergo.

Tertia aſſertio. Hæc ſcientia eſt vna ſpecie ſicut Phyſica, aut Metaphy-
ſica. Hanc proponimus contra Nominales, qui cum in pręcendentibus aſ-
77Dialectica
ſcientia e
v na ſpe
cè. ſertionibus à nobis eſſe videantur, addiderunt tot eſſe Logicas ſpecie di-
ſtinctas, quot ſunt partes obiecti, in quo verſantur. Et idcirco aliã eſſe Lo
gicã circa ſyllogiſmos; aliã circa definitiones; aliam deniq́ ; circa diuiſio-
nes. Sed noſtra concluſio ab omnibus ſupponitur, & ſacilè cõfirmatur. Nã
ſcientiarũ diſtinctio nõ eſt petẽda ex obiecto materiali (vt in fine Po.

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48

Scan	Original
21	19
22	20
23	21
24	22
25	23
26	24
27	25
28	26
29	27
30	28
31	29
32	30
33	31
34	32
35	33
36	34
37	35
38	36
39	37
40	38
41	39
42	40
43	41
44	42
45	43
46	44
47	45
48	46
49	47
50	48