302248M. VITR VV II
TRANSFERATVR nunc cogitatus ſcripturæ ad rationem
non inutilem, ſed ſumma ſolertia à maioribus traditam: qua in uia
rheda ſedentes, uel mari nauigantes, ſcire poſſumus quot milia numero
itineris ſecerimus. Hoc autem erit ſic. Rotæ quæ erunt in rheda ſint latæ
per mediam diametron pedum quaternum & ſextantis: ut cum finitum
locühabeat in ſe rota, ab eo{qúe}; incipiat progrediens in ſolo uiæ facere uer
ſationem, perueniendo ad eam ſinitionem à qua cœperit uer ſari, certum
modum ſpatij habeant peractum pedum. xijs. His ita præparatis, tunc in
rotæ modiolo ad partem interiorem, tympannm ſtabiliter includatur, ha-
bens extra frontem ſuæ rotundationis extantem denticulum unum. Inſu-
per autem ad capſumrhedæ loculamentum firmiter figatur, habens tym-
panum uerſatile in cultro collocatum, & in axiculo concluſum. In cuius
tympani frontem, denticuli perficiätur æqualiter diuiſi, numero quadrin
genti, conuenientes denticulo tympani inferioris. Præterea ſuperiori tym
pano adlatus figatur alter denticulus prominens extra dentes. Super au-
tem tertium tympanü planum, eadem ratione dentatum incluſum in alte-
rum loculamentum collocetur, conuenientibus dentibus denticulo, qui in
ſecundi tympanilatere fuerit fixus: in co{qúe}; tympano foramina fiant, quan
tum diurni itineris miliariorum numero cum rheda poßit exiri, minus
plusue rem nihil impedit: & in his foraminibus omnibus calculi rotundi
collocentur, in{qúe}; eius tympani theca (ſiue id loculamentum est) fiat fora
men, unum habens canaliculü, qua calculi qui in eo tympano impoſiti fue-
rint, cum ad eum locum uenerint, inrhedæ capſum & u{as} æneum, quod
erit ſuppoſitum, ſinguli cadere poßint. ita cum rota progrediens ſecum
agat tympanum imum, & denticulum eius ſingulis uerſationibus, tympa
ni ſuperioris denticulos impulſu cogat præterire, efficiet, ut cum quater-
centies imum uer ſatum fuerit, ſuperius tympanum ſemel cir cumagatur,
& denticul{us} qui est ad lat{us} eius fix{us}, unum denticulum tympani plani
producat. Cum ergo quadringentenis uer ſationib{us} imi tympani, ſemel
ſuperi{us} uerſabitur, progreſſ{us} efficiet ſpatia pedum milia quinq; , id est
paſſ{us} mille. Ex eo quod calculi deciderint ſonando, ſingula milia exiſſe
monebunt. Numer{us} uero calculorum ex imo collect{us}, ſumma diurni mi
liariorum itiner is numerum indicabit.
non inutilem, ſed ſumma ſolertia à maioribus traditam: qua in uia
rheda ſedentes, uel mari nauigantes, ſcire poſſumus quot milia numero
itineris ſecerimus. Hoc autem erit ſic. Rotæ quæ erunt in rheda ſint latæ
per mediam diametron pedum quaternum & ſextantis: ut cum finitum
locühabeat in ſe rota, ab eo{qúe}; incipiat progrediens in ſolo uiæ facere uer
ſationem, perueniendo ad eam ſinitionem à qua cœperit uer ſari, certum
modum ſpatij habeant peractum pedum. xijs. His ita præparatis, tunc in
rotæ modiolo ad partem interiorem, tympannm ſtabiliter includatur, ha-
bens extra frontem ſuæ rotundationis extantem denticulum unum. Inſu-
per autem ad capſumrhedæ loculamentum firmiter figatur, habens tym-
panum uerſatile in cultro collocatum, & in axiculo concluſum. In cuius
tympani frontem, denticuli perficiätur æqualiter diuiſi, numero quadrin
genti, conuenientes denticulo tympani inferioris. Præterea ſuperiori tym
pano adlatus figatur alter denticulus prominens extra dentes. Super au-
tem tertium tympanü planum, eadem ratione dentatum incluſum in alte-
rum loculamentum collocetur, conuenientibus dentibus denticulo, qui in
ſecundi tympanilatere fuerit fixus: in co{qúe}; tympano foramina fiant, quan
tum diurni itineris miliariorum numero cum rheda poßit exiri, minus
plusue rem nihil impedit: & in his foraminibus omnibus calculi rotundi
collocentur, in{qúe}; eius tympani theca (ſiue id loculamentum est) fiat fora
men, unum habens canaliculü, qua calculi qui in eo tympano impoſiti fue-
rint, cum ad eum locum uenerint, inrhedæ capſum & u{as} æneum, quod
erit ſuppoſitum, ſinguli cadere poßint. ita cum rota progrediens ſecum
agat tympanum imum, & denticulum eius ſingulis uerſationibus, tympa
ni ſuperioris denticulos impulſu cogat præterire, efficiet, ut cum quater-
centies imum uer ſatum fuerit, ſuperius tympanum ſemel cir cumagatur,
& denticul{us} qui est ad lat{us} eius fix{us}, unum denticulum tympani plani
producat. Cum ergo quadringentenis uer ſationib{us} imi tympani, ſemel
ſuperi{us} uerſabitur, progreſſ{us} efficiet ſpatia pedum milia quinq; , id est
paſſ{us} mille. Ex eo quod calculi deciderint ſonando, ſingula milia exiſſe
monebunt. Numer{us} uero calculorum ex imo collect{us}, ſumma diurni mi
liariorum itiner is numerum indicabit.
Nauigationib{us} uero, ſimiliter paucis reb{us} commutatis, eadem