324DE STATICIS EXPERIMENTIS
coniectur am ex ponderũ omnium diuer ſitate attingeres quantum ter-
ræpl{us} cẽtum libris reperires: et illud aquam attuliſſe manifeſtum est?
conuertuntur enim elementa unum in aliud per partes: uti experimur
uitro in niue poſito, aërem in uitro in aquam condenſari, quam in uitro
fluidam reperim{us}. ſic experimur certam aquam in lapides uerti: uti
aquam in glaciem. & uirtutem indur atiuam ac lapidific atiuam cert is
fontibus ineſſe: qui impoſita indur ãt in lapidem. It a etiam fertur aquam
quandamin Vngaria reperiri: quæ ob uirtutem uitrioli quæ in ea est,
uertit ferrum in cuprum. ex talib{us} enim uirtutib{us}: conſtat aqu{as} non
eſſe pure elementares, ſed elementat{as}. & delect abile multum eſſet om
nium talium aquarum uariarum uirtutum habere pondera. ut ex diuer
ſitate ponderum in aëre & oleo, ad coniectur {as} uirtutum appropin-
quarem{us}. PHILOSOPHVS. Sic de terra? MECHANICVS.
11Terra. Immo & de terra. quoniam una est fer ax, alia ſterilis. & in una repe-
riuntur lapides & mineræ, quæ non reperiuntur in alia. Terrarum igi
tur diuerſarum pondera uaria in aqua, aëre, & oleo ſcire multum uti-
le eſſet ad ſecreta naturæ perquirenda, ita ut ex uinorum, ceræ, oleorũ,
gummarum, aluminum, ſquillarum, porrorum, alliorum & omnium ta
lium, põderum uarietate, uirtutes quæ uariæ illis inſunt aliquaten{us} ue
nari poſſe arbitr or. Et toti{us} terræ pond{us}, coniectura aſſequi poſſe-
m{us}. Nam circunferentia agnoſcitur & diameter. ex quo haberi poteſt
capacit{as} continentia{qúe}; in numero milliariorum. igitur numer ato uno
digito ſolido terræ, facile deduci poteſt toti{us} capacitat is põd{us}. PHI.
In maximo uolumine iſta uix conſcriberentur. MECHANICVS.
Experiment alis ſcientia, lat{as} depoſcit ſcriptur {as}. quanto enim plures
fuerint, tanto facili{us} de experimentis ad artem quæ ex ipſis elicitur
poſſet deueniri. PHILOSOPHVS. Forte ad aëris pond{us}, etiam
22Aër. aliquando per conie ctur {as} ſubtiles aſcenderetur? MECHANICVS.
Si quis in libra magna, parte una appenderet multam lanam et ſiccam
at adunatam, & alia parte lapides uſque ad æquilibrium in loco &
aëre temperato, experiretur aëre ad humiditatem declinante pond{us}
lanæ creſcere, & aëre ad ſiccitatem tendente decreſcere. unde hic tali
differentia aërem ponderaret, at ueriſimiles cõie ctur {as} de
ræpl{us} cẽtum libris reperires: et illud aquam attuliſſe manifeſtum est?
conuertuntur enim elementa unum in aliud per partes: uti experimur
uitro in niue poſito, aërem in uitro in aquam condenſari, quam in uitro
fluidam reperim{us}. ſic experimur certam aquam in lapides uerti: uti
aquam in glaciem. & uirtutem indur atiuam ac lapidific atiuam cert is
fontibus ineſſe: qui impoſita indur ãt in lapidem. It a etiam fertur aquam
quandamin Vngaria reperiri: quæ ob uirtutem uitrioli quæ in ea est,
uertit ferrum in cuprum. ex talib{us} enim uirtutib{us}: conſtat aqu{as} non
eſſe pure elementares, ſed elementat{as}. & delect abile multum eſſet om
nium talium aquarum uariarum uirtutum habere pondera. ut ex diuer
ſitate ponderum in aëre & oleo, ad coniectur {as} uirtutum appropin-
quarem{us}. PHILOSOPHVS. Sic de terra? MECHANICVS.
11Terra. Immo & de terra. quoniam una est fer ax, alia ſterilis. & in una repe-
riuntur lapides & mineræ, quæ non reperiuntur in alia. Terrarum igi
tur diuerſarum pondera uaria in aqua, aëre, & oleo ſcire multum uti-
le eſſet ad ſecreta naturæ perquirenda, ita ut ex uinorum, ceræ, oleorũ,
gummarum, aluminum, ſquillarum, porrorum, alliorum & omnium ta
lium, põderum uarietate, uirtutes quæ uariæ illis inſunt aliquaten{us} ue
nari poſſe arbitr or. Et toti{us} terræ pond{us}, coniectura aſſequi poſſe-
m{us}. Nam circunferentia agnoſcitur & diameter. ex quo haberi poteſt
capacit{as} continentia{qúe}; in numero milliariorum. igitur numer ato uno
digito ſolido terræ, facile deduci poteſt toti{us} capacitat is põd{us}. PHI.
In maximo uolumine iſta uix conſcriberentur. MECHANICVS.
Experiment alis ſcientia, lat{as} depoſcit ſcriptur {as}. quanto enim plures
fuerint, tanto facili{us} de experimentis ad artem quæ ex ipſis elicitur
poſſet deueniri. PHILOSOPHVS. Forte ad aëris pond{us}, etiam
22Aër. aliquando per conie ctur {as} ſubtiles aſcenderetur? MECHANICVS.
Si quis in libra magna, parte una appenderet multam lanam et ſiccam
at adunatam, & alia parte lapides uſque ad æquilibrium in loco &
aëre temperato, experiretur aëre ad humiditatem declinante pond{us}
lanæ creſcere, & aëre ad ſiccitatem tendente decreſcere. unde hic tali
differentia aërem ponderaret, at ueriſimiles cõie ctur {as} de
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib