Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

Page concordance

< >
Scan Original
251 197
252 198
253 199
254 200
255 201
256 202
257 203
258 204
259 205
260 206
261 207
262 208
263 209
264 210
265 211
266 212
267 213
268 214
269 215
270 216
271 217
272 218
273 219
274 220
275 221
276 222
277 223
278 224
279 225
280 226
< >
page |< < of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div286" type="section" level="1" n="221">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s6213" xml:space="preserve">
              <pb file="0324" n="324" rhead="DE STATICIS EXPERIMENTIS"/>
            coniectur am ex ponderũ omnium diuer ſitate attingeres quantum ter-
              <lb/>
            ræpl{us} cẽtum libris reperires: </s>
            <s xml:id="echoid-s6214" xml:space="preserve">et illud aquam attuliſſe manifeſtum est?
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6215" xml:space="preserve">conuertuntur enim elementa unum in aliud per partes: </s>
            <s xml:id="echoid-s6216" xml:space="preserve">uti experimur
              <lb/>
            uitro in niue poſito, aërem in uitro in aquam condenſari, quam in uitro
              <lb/>
            fluidam reperim{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6217" xml:space="preserve">ſic experimur certam aquam in lapides uerti: </s>
            <s xml:id="echoid-s6218" xml:space="preserve">uti
              <lb/>
            aquam in glaciem. </s>
            <s xml:id="echoid-s6219" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6220" xml:space="preserve">uirtutem indur atiuam ac lapidific atiuam cert is
              <lb/>
            fontibus ineſſe: </s>
            <s xml:id="echoid-s6221" xml:space="preserve">qui impoſita indur ãt in lapidem. </s>
            <s xml:id="echoid-s6222" xml:space="preserve">It a etiam fertur aquam
              <lb/>
            quandamin Vngaria reperiri: </s>
            <s xml:id="echoid-s6223" xml:space="preserve">quæ ob uirtutem uitrioli quæ in ea est,
              <lb/>
            uertit ferrum in cuprum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6224" xml:space="preserve">ex talib{us} enim uirtutib{us}: </s>
            <s xml:id="echoid-s6225" xml:space="preserve">conſtat aqu{as} non
              <lb/>
            eſſe pure elementares, ſed elementat{as}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6226" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6227" xml:space="preserve">delect abile multum eſſet om
              <lb/>
            nium talium aquarum uariarum uirtutum habere pondera. </s>
            <s xml:id="echoid-s6228" xml:space="preserve">ut ex diuer
              <lb/>
            ſitate ponderum in aëre & </s>
            <s xml:id="echoid-s6229" xml:space="preserve">oleo, ad coniectur {as} uirtutum appropin-
              <lb/>
            quarem{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6230" xml:space="preserve">PHILOSOPHVS. </s>
            <s xml:id="echoid-s6231" xml:space="preserve">Sic de terra? </s>
            <s xml:id="echoid-s6232" xml:space="preserve">MECHANICVS. </s>
            <s xml:id="echoid-s6233" xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0324-01" xlink:href="note-0324-01a" xml:space="preserve">Terra.</note>
            Immo & </s>
            <s xml:id="echoid-s6234" xml:space="preserve">de terra. </s>
            <s xml:id="echoid-s6235" xml:space="preserve">quoniam una est fer ax, alia ſterilis. </s>
            <s xml:id="echoid-s6236" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6237" xml:space="preserve">in una repe-
              <lb/>
            riuntur lapides & </s>
            <s xml:id="echoid-s6238" xml:space="preserve">mineræ, quæ non reperiuntur in alia. </s>
            <s xml:id="echoid-s6239" xml:space="preserve">Terrarum igi
              <lb/>
            tur diuerſarum pondera uaria in aqua, aëre, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6240" xml:space="preserve">oleo ſcire multum uti-
              <lb/>
            le eſſet ad ſecreta naturæ perquirenda, ita ut ex uinorum, ceræ, oleorũ,
              <lb/>
            gummarum, aluminum, ſquillarum, porrorum, alliorum & </s>
            <s xml:id="echoid-s6241" xml:space="preserve">omnium ta
              <lb/>
            lium, põderum uarietate, uirtutes quæ uariæ illis inſunt aliquaten{us} ue
              <lb/>
            nari poſſe arbitr or. </s>
            <s xml:id="echoid-s6242" xml:space="preserve">Et toti{us} terræ pond{us}, coniectura aſſequi poſſe-
              <lb/>
            m{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6243" xml:space="preserve">Nam circunferentia agnoſcitur & </s>
            <s xml:id="echoid-s6244" xml:space="preserve">diameter. </s>
            <s xml:id="echoid-s6245" xml:space="preserve">ex quo haberi poteſt
              <lb/>
            capacit{as} continentia{qúe}; </s>
            <s xml:id="echoid-s6246" xml:space="preserve">in numero milliariorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s6247" xml:space="preserve">igitur numer ato uno
              <lb/>
            digito ſolido terræ, facile deduci poteſt toti{us} capacitat is põd{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6248" xml:space="preserve">PHI.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6249" xml:space="preserve">In maximo uolumine iſta uix conſcriberentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6250" xml:space="preserve">MECHANICVS. </s>
            <s xml:id="echoid-s6251" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Experiment alis ſcientia, lat{as} depoſcit ſcriptur {as}. </s>
            <s xml:id="echoid-s6252" xml:space="preserve">quanto enim plures
              <lb/>
            fuerint, tanto facili{us} de experimentis ad artem quæ ex ipſis elicitur
              <lb/>
            poſſet deueniri. </s>
            <s xml:id="echoid-s6253" xml:space="preserve">PHILOSOPHVS. </s>
            <s xml:id="echoid-s6254" xml:space="preserve">Forte ad aëris pond{us}, etiam
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0324-02" xlink:href="note-0324-02a" xml:space="preserve">Aër.</note>
            aliquando per conie ctur {as} ſubtiles aſcenderetur? </s>
            <s xml:id="echoid-s6255" xml:space="preserve">MECHANICVS.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6256" xml:space="preserve">Si quis in libra magna, parte una appenderet multam lanam et ſiccam
              <lb/>
            at adunatam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6257" xml:space="preserve">alia parte lapides uſque ad æquilibrium in loco & </s>
            <s xml:id="echoid-s6258" xml:space="preserve">
              <lb/>
            aëre temperato, experiretur aëre ad humiditatem declinante pond{us}
              <lb/>
            lanæ creſcere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6259" xml:space="preserve">aëre ad ſiccitatem tendente decreſcere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6260" xml:space="preserve">unde hic tali
              <lb/>
            differentia aërem ponderaret, at ueriſimiles cõie ctur {as} de </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>