343AQVAEDVCTIBVS ROM. LIB. I.
id est, luminis in rotundũ coacti digitos quadratos.
xxv, uicenum qui-
num appellatur. Similiter tricenaria & deinceps per incrementum di
gitor um uſq; ad centenum uicenum. In uicenaria fiſtula, quæ in conſi-
nio utri{us}q; rationis poſita eſt, utri{us}q; rationi penè congruit. Nã ha-
bet ſecundũ eam computationem, quæ interiacentib{us} modulis ſeruan-
da est in diametro quadrantes. xx. Cum diametri eiuſdem digiti quinq;
ſint, & ſecundum eorum modulorum rationem qui ſequuntur ad eane
habet digitorum quadratorũ ex gnomonijs. xx. Ratio fiſtularum qui-
nariarum uſq; ad centenum uicenum per omnes modulos ita ſe habet,
ut oſtendim{us} & in omni genere, inita conſtat ſibi. Conuenit & cum
his modulis qui in commentarijs inuictißimi & pijßimi principis poſi
ti & confirmati ſunt. Siue itaq; ratio, ſiue auctorit{as} ſequẽdaest, utri-
que commentariorum moduli præualent: ſed aquarij cum maniſeſtæra
tioni plurib{us} conſentiant in quatuor modul{us} nominauerunt duodena
ria, & uicenaria, & centenaria, & centum uicenum. Duodenariæ qui
dem quòd nec magn{us} error, nec uſ{us} frequens est diametro adiece-
runt digiti ſemunciam ſicilicum capacitati quinariæ & beſſem. Reli-
quis autem trib{us} modul{us} pl{us} deprehenditur Vicenariam exiguio-
rem faciunt diametro digiti ſemiſſe capacitate quinarijs trib{us}, & ſem
uncia quo modulo plerunq; erogatur. Centenaria autem & cente-
numuicenum quib{us} aßidue accipiunt, non minuuntur, ſed augentur.
nec uſu frequens est, diametro adiecerũt trientis beſſem & ſemunciã.
Capacitatiquinari{as}. x. ſemiſſem ſemunciam ſicilicum. Centeno uice-
no diametro adijciunt digitos tres ſeptuncem ſemunciam, capacitati
quinari{as}. lxvi. ſextantem. Ita dum aut uicenariæ qu{as} ſubinde ero-
gant detrahunt, aut centenariæ & centenum uicenum adijciũt, quib{us}
ſemper accipiunt, intercipiuntur in centenaria quinariæ. xxvij. In cen
tumuicenũ quinariæ. lxxxvi. uncia: quod cum ratione approbetur, re
quoq; ipſa manifeſtũ est. Nã pro uicenaria, quam Cæſar pro quinarijs
ſexdecem aßignat nõ pl{us} erogãt quã tredecim, et ex cẽtenaria quã am
pliauerũt æque certũ est illos nõ erogare niſi ad arctiorẽ numerũ, quẽ
Cæſar ſecundũ ſuos cõmentarios cũex quaq; centenaria expleuit quina
ri{as} octoginta unam ſe # . Item ex centenũ uicenũ quinari{as}. xcviij.
num appellatur. Similiter tricenaria & deinceps per incrementum di
gitor um uſq; ad centenum uicenum. In uicenaria fiſtula, quæ in conſi-
nio utri{us}q; rationis poſita eſt, utri{us}q; rationi penè congruit. Nã ha-
bet ſecundũ eam computationem, quæ interiacentib{us} modulis ſeruan-
da est in diametro quadrantes. xx. Cum diametri eiuſdem digiti quinq;
ſint, & ſecundum eorum modulorum rationem qui ſequuntur ad eane
habet digitorum quadratorũ ex gnomonijs. xx. Ratio fiſtularum qui-
nariarum uſq; ad centenum uicenum per omnes modulos ita ſe habet,
ut oſtendim{us} & in omni genere, inita conſtat ſibi. Conuenit & cum
his modulis qui in commentarijs inuictißimi & pijßimi principis poſi
ti & confirmati ſunt. Siue itaq; ratio, ſiue auctorit{as} ſequẽdaest, utri-
que commentariorum moduli præualent: ſed aquarij cum maniſeſtæra
tioni plurib{us} conſentiant in quatuor modul{us} nominauerunt duodena
ria, & uicenaria, & centenaria, & centum uicenum. Duodenariæ qui
dem quòd nec magn{us} error, nec uſ{us} frequens est diametro adiece-
runt digiti ſemunciam ſicilicum capacitati quinariæ & beſſem. Reli-
quis autem trib{us} modul{us} pl{us} deprehenditur Vicenariam exiguio-
rem faciunt diametro digiti ſemiſſe capacitate quinarijs trib{us}, & ſem
uncia quo modulo plerunq; erogatur. Centenaria autem & cente-
numuicenum quib{us} aßidue accipiunt, non minuuntur, ſed augentur.
nec uſu frequens est, diametro adiecerũt trientis beſſem & ſemunciã.
Capacitatiquinari{as}. x. ſemiſſem ſemunciam ſicilicum. Centeno uice-
no diametro adijciunt digitos tres ſeptuncem ſemunciam, capacitati
quinari{as}. lxvi. ſextantem. Ita dum aut uicenariæ qu{as} ſubinde ero-
gant detrahunt, aut centenariæ & centenum uicenum adijciũt, quib{us}
ſemper accipiunt, intercipiuntur in centenaria quinariæ. xxvij. In cen
tumuicenũ quinariæ. lxxxvi. uncia: quod cum ratione approbetur, re
quoq; ipſa manifeſtũ est. Nã pro uicenaria, quam Cæſar pro quinarijs
ſexdecem aßignat nõ pl{us} erogãt quã tredecim, et ex cẽtenaria quã am
pliauerũt æque certũ est illos nõ erogare niſi ad arctiorẽ numerũ, quẽ
Cæſar ſecundũ ſuos cõmentarios cũex quaq; centenaria expleuit quina
ri{as} octoginta unam ſe # . Item ex centenũ uicenũ quinari{as}. xcviij.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib