344SEXTI IVLII FRONTINI DE
tanquàm exhauſto modulo deſinit diſtribuere.
In ſumma moduli ſum
xxv. omnes conſentiunt, & rationi, & commentarijs. exceptis ijs qua-
tuor, quos aquarij nominauerũt. Omnia autem quæ menſura continen-
tur certa & immobilia congruere ſibi debent: ita enim uniuer ſitatis ra
tio conſtabit, et quemadmodum uerbigratia ſextarijs ratio ad cyathes,
modij uero, & ad ſextarios & ad cyathos re ſpondent, ita & quinaria
rum multiplicatio in ampliorib{us} modulis ſeruare ſequentiæ ſuæregu-
lam debet, alioqui cum in erogatorio modulo min{us} inuenitur, in accep
torio pl{us} apparet non errorem eſſe, ſed fraudem. # Meminerim{us}
omnem aquam quoties ex erogatorio uenit, intra breue ſpacium in ca
ſtellum cadit non tantum re ſpondere modulo ſuo, ſed etiã exuperare.
Quoties uero exhumiliore, id est, ex minore preſſura longi{us} ducatur
ſegnitiã duct{us} modum quoq; deperdere: ideo ſecundũ hancr ationem,
aut onerandã eſſe erogationem aut reuelandã, Sed & calicis oppoſitio
habet monumentũ & inrectũ, et ad libram collocat{us} ſi modũ ſeruat,
et ad curſum aquæ ſi oppoſit{us} deuexat{us}{qúe} ampli{us} rapit, ad lat{us} au
tẽprætereuntis aquæ conuerſ{us}, & ſupin{us}, nec ad hauſtũ pron{us}, ſe-
gniter exiguum{qúe} ſumit. Est autẽ calix modul{us} æne{us}, quiriuo uel ca-
11Calix. ſtello induitur, huic fiſtulæ applicatur, longitudo ei{us} habere debet digi
tos nõ min{us}. xij. lumẽ, id est capacitatẽ quanta imperata fuerit. Exco
gitat{us} uidetur, quoniam rigor æris difficilior ad flexum non temere
poteſt laxariuel coarctari. Formula modulorũ, qui ſunt omnes. xxv.
ſubiecti quàmuis in uſu. xv. tantum frequentes ſint directa est ad ratio
nem, de qua locuti ſum{us}, emendatis quatuor, quos aquarij nominaue-
rant. Secundum quam fiſtulæ omnes op{us} facientes dirigidebent, aut
ſihæ fiſtulæ manebunt ad quinari{as} quot capitur computari. Quinon
ſunt in uſu moduli in ipſis est adnotatum, & diametritrientem digitum
dico quàm quinariæ ſeſcuntia, & ſcrupulis trib{us}, & beſſe ſcrupuli. Di
git{us} quadr at{us} in longitudine & latitudine æqualis est. Digit{us} qua-
drat{us} in rotundum redact{us} habet diametri digitum unum, & digiti
ſexcuntiam ſextulam. Capit quinariæ dextantem. Digit{us} rotund{us}
habet diametri digitum unum. Capit quinariæ ſeptuncem ſemunciam
ſextulam, fiſtula quinaria diametri digitum unum digitos tres.
xxv. omnes conſentiunt, & rationi, & commentarijs. exceptis ijs qua-
tuor, quos aquarij nominauerũt. Omnia autem quæ menſura continen-
tur certa & immobilia congruere ſibi debent: ita enim uniuer ſitatis ra
tio conſtabit, et quemadmodum uerbigratia ſextarijs ratio ad cyathes,
modij uero, & ad ſextarios & ad cyathos re ſpondent, ita & quinaria
rum multiplicatio in ampliorib{us} modulis ſeruare ſequentiæ ſuæregu-
lam debet, alioqui cum in erogatorio modulo min{us} inuenitur, in accep
torio pl{us} apparet non errorem eſſe, ſed fraudem. # Meminerim{us}
omnem aquam quoties ex erogatorio uenit, intra breue ſpacium in ca
ſtellum cadit non tantum re ſpondere modulo ſuo, ſed etiã exuperare.
Quoties uero exhumiliore, id est, ex minore preſſura longi{us} ducatur
ſegnitiã duct{us} modum quoq; deperdere: ideo ſecundũ hancr ationem,
aut onerandã eſſe erogationem aut reuelandã, Sed & calicis oppoſitio
habet monumentũ & inrectũ, et ad libram collocat{us} ſi modũ ſeruat,
et ad curſum aquæ ſi oppoſit{us} deuexat{us}{qúe} ampli{us} rapit, ad lat{us} au
tẽprætereuntis aquæ conuerſ{us}, & ſupin{us}, nec ad hauſtũ pron{us}, ſe-
gniter exiguum{qúe} ſumit. Est autẽ calix modul{us} æne{us}, quiriuo uel ca-
11Calix. ſtello induitur, huic fiſtulæ applicatur, longitudo ei{us} habere debet digi
tos nõ min{us}. xij. lumẽ, id est capacitatẽ quanta imperata fuerit. Exco
gitat{us} uidetur, quoniam rigor æris difficilior ad flexum non temere
poteſt laxariuel coarctari. Formula modulorũ, qui ſunt omnes. xxv.
ſubiecti quàmuis in uſu. xv. tantum frequentes ſint directa est ad ratio
nem, de qua locuti ſum{us}, emendatis quatuor, quos aquarij nominaue-
rant. Secundum quam fiſtulæ omnes op{us} facientes dirigidebent, aut
ſihæ fiſtulæ manebunt ad quinari{as} quot capitur computari. Quinon
ſunt in uſu moduli in ipſis est adnotatum, & diametritrientem digitum
dico quàm quinariæ ſeſcuntia, & ſcrupulis trib{us}, & beſſe ſcrupuli. Di
git{us} quadr at{us} in longitudine & latitudine æqualis est. Digit{us} qua-
drat{us} in rotundum redact{us} habet diametri digitum unum, & digiti
ſexcuntiam ſextulam. Capit quinariæ dextantem. Digit{us} rotund{us}
habet diametri digitum unum. Capit quinariæ ſeptuncem ſemunciam
ſextulam, fiſtula quinaria diametri digitum unum digitos tres.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib