Vitruvius, M. Vitruvii ... de architectura libri decem, ad Augustum Caesarem accuratiß conscripti: & nunc primum in Germania qua potuit diligentia excusi, atq[ue] hinc inde schematibus non iniucundis exornati

Table of contents

< >
< >
page |< < of 373 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div293" type="section" level="1" n="223">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7801" xml:space="preserve">
              <pb file="0355" n="355" rhead="AQVAEDVCTIBVS ROM. LIB. II."/>
            quæq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7802" xml:space="preserve">qualitatem aptis uſibus aßignarentur, ſicut Anio uetus pluribus
              <lb/>
            ex cauſis, quo interiore excipitur minus ſalubris, in hortorum rigatio-
              <lb/>
            nem, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7803" xml:space="preserve">in ipſius urbis ſordidiora exiret miniſteria. </s>
            <s xml:id="echoid-s7804" xml:space="preserve">Nec ſatis fuit
              <lb/>
            principinoſtro cæter arum reſtituiſſe copiam, ſed etiam gratiam. </s>
            <s xml:id="echoid-s7805" xml:space="preserve">Anio
              <lb/>
            nis quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7806" xml:space="preserve">noui uitia excludi poſſe uidit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7807" xml:space="preserve">Omiſſo enim flumine repeti ex
              <lb/>
            lacu qui est ſuper uillam Neronianam Sublacenſem ubi lympidißima
              <lb/>
            est, iußit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7808" xml:space="preserve">Nam cum oriatur Anio ſupra Trebã anguſtam, ſeu quia per
              <lb/>
            ſaxoſos montes decurrit, paucis circa ipſum oppidis obiacentibus cul-
              <lb/>
            tis, ſeu quia lacus altitudine in quo excipitur uelut depur atur, imminen
              <lb/>
            tium quoq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7809" xml:space="preserve">nemorũ opacitate in umbratus, frigidißimus ſimul ac ſplen
              <lb/>
            dißimus eò peruenit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7810" xml:space="preserve">Hæc tam fœlix propriet as aquæ omnibus dotibus
              <lb/>
            æ quatur a Martiam, copia uero ſuper atura, ueniet in locum deformis
              <lb/>
            illius ac turbidæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s7811" xml:space="preserve">Nouum Imper atorem Cæſarem Neruam Traianum
              <lb/>
            Auguſtum præſcribentetitulo. </s>
            <s xml:id="echoid-s7812" xml:space="preserve">Sequitur ut indicemus quod ius ducen-
              <lb/>
            dæ ſit aquæ, quæue cura ductuum ſit habenda, quorum alterum ad co-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0355-01" xlink:href="note-0355-01a" xml:space="preserve">De cura
                <lb/>
              ductuum
                <lb/>
              & iure
                <lb/>
              aquarum.</note>
            hibendas intra modum impetrati beneficij priuatos, alterũ ad ipſorum
              <lb/>
            ductuum pertinet tutelam, in quibus dum altius repeto leges de ſingu-
              <lb/>
            lis, quas late quidem apud ueteres obſeruatas inueni, earum æquit atem
              <lb/>
            prudentiam{qúe}; </s>
            <s xml:id="echoid-s7813" xml:space="preserve">reticendam non cenſui. </s>
            <s xml:id="echoid-s7814" xml:space="preserve">Apud antiquos omnis aqua in pu
              <lb/>
            blicos uſus erogabatur, lege{qúe}; </s>
            <s xml:id="echoid-s7815" xml:space="preserve">cautum ita fuit, ne quis priuatus aliam
              <lb/>
            ducat, quàm quæ ex lacu humum accedit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7816" xml:space="preserve">Hæc enim uerba ſunt eius le-
              <lb/>
            gis, id eſt, quæ ex lacu abundauit, eam nos caducam uocamus: </s>
            <s xml:id="echoid-s7817" xml:space="preserve">Et hæc ip
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0355-02" xlink:href="note-0355-02a" xml:space="preserve">Caduca
                <lb/>
              aqua.</note>
            ſa non in alium uſum, quàm in balnearum, aut fullonicorum dabatur,
              <lb/>
            erat{qúe}; </s>
            <s xml:id="echoid-s7818" xml:space="preserve">uectigalis ſtatuta merces, quæ in publicũ penderetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7819" xml:space="preserve">aliquid & </s>
            <s xml:id="echoid-s7820" xml:space="preserve">
              <lb/>
            in domos Principum dabatur, concedentibus reliquis. </s>
            <s xml:id="echoid-s7821" xml:space="preserve">Ad quem autem
              <lb/>
            magiſtr atum ius dandæ uendendæue aque pertinuerit, in ijs ipſis legi-
              <lb/>
            bus uariatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7822" xml:space="preserve">Interdum enim ab Aedilibus, interdum à Cenſoribus per
              <lb/>
            miſſum inuenio, ſed apparet quoties in Repub. </s>
            <s xml:id="echoid-s7823" xml:space="preserve">erat ab illis potißimum
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0355-03" xlink:href="note-0355-03a" xml:space="preserve">Aquæ du-
                <lb/>
              cendæ ius
                <lb/>
              penes
                <lb/>
              quos:</note>
            petitum: </s>
            <s xml:id="echoid-s7824" xml:space="preserve">cum ij non erant, Aedilium eam poteſtatem fuiſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s7825" xml:space="preserve">Ex quo ma
              <lb/>
            niſeſtum est, quanto potior cura maioribus communium utilitatum,
              <lb/>
            quàm priuatarum uoluptatum fuerit, cum aduſum publicum pertine-
              <lb/>
            ret etiam ea aqua, quam priuati ducebant. </s>
            <s xml:id="echoid-s7826" xml:space="preserve">Tutelam autem ſingularum
              <lb/>
            squarum locari ſolitam inuenio poſitam{qúe};</s>
            <s xml:id="echoid-s7827" xml:space="preserve">, quæ Redemptoribus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>