4846QVÆSTIONVM PROOEMIALIVM.
rationis, eſt aggregatum plurium qualitatum, in quibus vnus tantum
modus eſſe non poteſt. Non ſecundum. Quoniam ſi in ſingulis conceptus
eſſet ſuus modus, iam ſinguli eſſent modus diſſerendi. Quod eſt abſurdú.
Præterea. Neceſſarium non eſt ad ſaluandam communem locutioné, vel
rei veritatem illum modum inuehere; ſiquidem Ariſtoteles in 2. Meta-
11Ariftoc. phyſ. cap. 3. appellauit Dialecticam modum ſciendi, non propter aliqué
modum ſuperadditum; ita ergo poſſumus vocare ſubiectum modum diſ-
ſerendi, hoc eſt rationem, & viam ad notiora progrediendi. Item quid-
quid præſtare poteſt ille modus, efficiunt conceptus per ſe, ergo & cæt.
modus eſſe non poteſt. Non ſecundum. Quoniam ſi in ſingulis conceptus
eſſet ſuus modus, iam ſinguli eſſent modus diſſerendi. Quod eſt abſurdú.
Præterea. Neceſſarium non eſt ad ſaluandam communem locutioné, vel
rei veritatem illum modum inuehere; ſiquidem Ariſtoteles in 2. Meta-
11Ariftoc. phyſ. cap. 3. appellauit Dialecticam modum ſciendi, non propter aliqué
modum ſuperadditum; ita ergo poſſumus vocare ſubiectum modum diſ-
ſerendi, hoc eſt rationem, & viam ad notiora progrediendi. Item quid-
quid præſtare poteſt ille modus, efficiunt conceptus per ſe, ergo & cæt.
Reſpondendum igitur eſt ad argumentum, verum quidem eſſe Diale-
22Satisfit ob-
iectioni. cticam non agere de natura conceptuum, nec de illorum ſignificatione,
vel ordine formali, qui eſt reſpectus rationis: agere tamen de ordine fun
damentali; hoc eſt de illo artefacto ex conceptibus, in quo reperitur vis
aperiendi ignotum ex notioribus. Quo pacto medicus, quà medicus eſt,
nec agit de natura humorum, nec de relatione proportionis, quæ inter
ipſos cernitur; & tamen agit de ſanitate, hoc eſt, de proportione funda-
mentali, qua ſibi humores accommodatè correſpondent. Itaque cùm
Dialecticus in definitione verſatur, non conſiderat materiam, vel ſigni-
ficationem conceptuum generis, & differentiæ, quibus cóſtat: ſed oſté-
dit definitionem eſſe artefactum ad eſſentiæ penetrationem idoneũ. Ad
confirmationem, reſpondetur exmodo diſſerendi reſultare paſsionem
realem, virtutem ſcilicèt aperiendi ignotú ex notioribus; quæ non actu,
ſed virtute à ſubiecto diſtinguitur. Quod ſatis eſſe ad veram ſcientiam
etiam realem, in principio Poſterior. oſtendemus.
22Satisfit ob-
iectioni. cticam non agere de natura conceptuum, nec de illorum ſignificatione,
vel ordine formali, qui eſt reſpectus rationis: agere tamen de ordine fun
damentali; hoc eſt de illo artefacto ex conceptibus, in quo reperitur vis
aperiendi ignotum ex notioribus. Quo pacto medicus, quà medicus eſt,
nec agit de natura humorum, nec de relatione proportionis, quæ inter
ipſos cernitur; & tamen agit de ſanitate, hoc eſt, de proportione funda-
mentali, qua ſibi humores accommodatè correſpondent. Itaque cùm
Dialecticus in definitione verſatur, non conſiderat materiam, vel ſigni-
ficationem conceptuum generis, & differentiæ, quibus cóſtat: ſed oſté-
dit definitionem eſſe artefactum ad eſſentiæ penetrationem idoneũ. Ad
confirmationem, reſpondetur exmodo diſſerendi reſultare paſsionem
realem, virtutem ſcilicèt aperiendi ignotú ex notioribus; quæ non actu,
ſed virtute à ſubiecto diſtinguitur. Quod ſatis eſſe ad veram ſcientiam
etiam realem, in principio Poſterior. oſtendemus.
QVÆSTIO VI.
Sit ne Dialectica ad alias diſciplinas capeſſendas neceſſaria, an non?
ARTICVLVS I.
Difputatur quæſtio in vtramque partem.
DIALECTICAM omnibus diſciplinis comparan-
dis neceſſariam eſſe abſque antiquorum, & recentiorú
Sapientum, abſque aliarum ſcientiarum, & ipſrus Dia
lecticæ iniuria defendi non poſſe, ita quiſpiam ſuade-
33Ratio 1. pro
parte nega-
tiua. bit. Primò. Multi ante inuentam Dialecticam in om-
ni genere ſcientiæ docti extiterunt; & nunc etiam mul
ti abſque eius ope eruditiſsimi exiſtunt; non eſt igitur
omnibus diſciplinis neceſſaria. Antecedens ex eo probatur, quia Ægy-
ptij, & Hebræi antiquiores Zenone Eleate, qui primus Dialecticam in-
ueniſſe perhibetur, in Mathematicis excelluerunt Tales Mileſius, & alij
ex Græcis in Moralibus, & Naturalibus inſignes fuere. Hippocrates, cui
tanta fuit medicinæ peritia, vt vulgo crederetur Æſculapio prognatus,
Logicam ignoraſſe fertur, & tamen extitit medicorum princeps. Nunc
verò perquàmmulti non ſolùm vtriuſque iuris prudentiam, ſed Mathe-
maticas etiam ſine Dialecticæ præſidio cumlaude profitentur.
dis neceſſariam eſſe abſque antiquorum, & recentiorú
Sapientum, abſque aliarum ſcientiarum, & ipſrus Dia
lecticæ iniuria defendi non poſſe, ita quiſpiam ſuade-
33Ratio 1. pro
parte nega-
tiua. bit. Primò. Multi ante inuentam Dialecticam in om-
ni genere ſcientiæ docti extiterunt; & nunc etiam mul
ti abſque eius ope eruditiſsimi exiſtunt; non eſt igitur
omnibus diſciplinis neceſſaria. Antecedens ex eo probatur, quia Ægy-
ptij, & Hebræi antiquiores Zenone Eleate, qui primus Dialecticam in-
ueniſſe perhibetur, in Mathematicis excelluerunt Tales Mileſius, & alij
ex Græcis in Moralibus, & Naturalibus inſignes fuere. Hippocrates, cui
tanta fuit medicinæ peritia, vt vulgo crederetur Æſculapio prognatus,
Logicam ignoraſſe fertur, & tamen extitit medicorum princeps. Nunc
verò perquàmmulti non ſolùm vtriuſque iuris prudentiam, ſed Mathe-
maticas etiam ſine Dialecticæ præſidio cumlaude profitentur.