5452QVÆSTIONVM PROOEMIALIVM.
principia, ſed ſupponit.
Quod ei vitio verti non debet, comparatione
præſertim illorum principiorum, quæ licèt ad Metaphyſicam per ſe ſpe-
11Ad 4. ctent, cum tamẽ per ſe nota ſint, meritò à quàuis diſciplina ſupponuntur.
præſertim illorum principiorum, quæ licèt ad Metaphyſicam per ſe ſpe-
11Ad 4. ctent, cum tamẽ per ſe nota ſint, meritò à quàuis diſciplina ſupponuntur.
Ad quartum negamus quod infertur videlicèt, aut idem ſe ipſum an-
tecedere, aut Dialecticam non eſſe ſcientiam; Quanuis enim vera ſcien-
tia ſit, in eo tamen differt à reliquis, quia cum diſſerendi modos tradat,
facilior, quòad hoc manet eius acquiſitio, cum ij, qui reliquas ſcientias
diſcunt, & ad res, in quibus illæ verſantur, & ad præuidendas diſſerendi
formas ſimul attendere debeant; qui autem Dialecticæ ſtudet, in formas
tantùm incumbit. Ad hæc fatemur Dialecticam inchoatam præcedere
artificialem, & vnam artificialis partem priùs inueniri, ab eaq́ue iuuari
partem inuentu poſteriorem. Quod non eſt idem ſe ipſum præcedere, &
ſui inſtrumentum eſſe.
22Reſponde-tecedere, aut Dialecticam non eſſe ſcientiam; Quanuis enim vera ſcien-
tia ſit, in eo tamen differt à reliquis, quia cum diſſerendi modos tradat,
facilior, quòad hoc manet eius acquiſitio, cum ij, qui reliquas ſcientias
diſcunt, & ad res, in quibus illæ verſantur, & ad præuidendas diſſerendi
formas ſimul attendere debeant; qui autem Dialecticæ ſtudet, in formas
tantùm incumbit. Ad hæc fatemur Dialecticam inchoatam præcedere
artificialem, & vnam artificialis partem priùs inueniri, ab eaq́ue iuuari
partem inuentu poſteriorem. Quod non eſt idem ſe ipſum præcedere, &
ſui inſtrumentum eſſe.
tur ad vlti-
mum arg.
Ad vltimum conceſſa Maiori, neganda eſt Minor, Dialecticam ſcilicèt
inutilem eſſe; nam quòd multis diſſerendi præceptis abundet, non ob id
magis eſt inutilis iudicanda, quàm Medicina, quòd multa ad curandos
morbos remedia ſuppeditet: ſed vt hæc corpori magis nocent, quàm pro
ſunt, ſi importunè, & intempeſtiuè adhibeantur; ſic illa animo docentis,
ſi tam multa confertim ingerantur, vt confuſionem pariant: vel ſi quis in
vſu diſſerendi ita verſari velit, vt non niſi regulas, & præcepta ſigillatim,
ac nimis religioſè attendendo, ratiocinari audeat. Tandem quòd gra-
ues Autores in Dialecticam ſcripſiſſe viſi ſunt, id non vt contra artem:
ſed vt contra eius abuſum, & eam facultatem, quæ cùm ſe Dialecticam
videri optet, ſophyſticæ contentionis cauillis veritatem oppugnat, di-
ctum accipimus.
inutilem eſſe; nam quòd multis diſſerendi præceptis abundet, non ob id
magis eſt inutilis iudicanda, quàm Medicina, quòd multa ad curandos
morbos remedia ſuppeditet: ſed vt hæc corpori magis nocent, quàm pro
ſunt, ſi importunè, & intempeſtiuè adhibeantur; ſic illa animo docentis,
ſi tam multa confertim ingerantur, vt confuſionem pariant: vel ſi quis in
vſu diſſerendi ita verſari velit, vt non niſi regulas, & præcepta ſigillatim,
ac nimis religioſè attendendo, ratiocinari audeat. Tandem quòd gra-
ues Autores in Dialecticam ſcripſiſſe viſi ſunt, id non vt contra artem:
ſed vt contra eius abuſum, & eam facultatem, quæ cùm ſe Dialecticam
videri optet, ſophyſticæ contentionis cauillis veritatem oppugnat, di-
ctum accipimus.
APPENDIX.
In qua Logicœ partitiones breuiter explicantur.
AD eorum, quæ de natura, & efficacitate Logicæ hucuſq́ue dixi-
mus, abſolutionem operæpretium putauimus eiuſdem in partes
diuiſionem, & partium inter ſe ordinem, ad calcem huius tracta-
33Omittun-
tur aliquot
Dialecticœ
partitiones. tionis breuiter explicare. Omiſsis igitur ijs diuiſionibus, quarũ
explicationem iam tradidimus, videlicèt in Dialecticam docentem, &
vtentem: in naturalem, & artificialem; quarum prior non tam artem in
varias diſſecat partes, quàm doctrinam ſeparat ab vſu; poſterior vno
tantùm membro totam artem, de qua diſſerimus comprehendit; agimus
enim de ſola Dialectica artificiali. Prætermittenda quoq́ue eſt alia Dia-
lecticæ partitio in partem inueniendi, & iudicandi: imò differenda in li-
bros de Reſolutione, vbi eam contra Stoicos, primos illius Autores im-
probabimus.
44Aliæ Logi-mus, abſolutionem operæpretium putauimus eiuſdem in partes
diuiſionem, & partium inter ſe ordinem, ad calcem huius tracta-
33Omittun-
tur aliquot
Dialecticœ
partitiones. tionis breuiter explicare. Omiſsis igitur ijs diuiſionibus, quarũ
explicationem iam tradidimus, videlicèt in Dialecticam docentem, &
vtentem: in naturalem, & artificialem; quarum prior non tam artem in
varias diſſecat partes, quàm doctrinam ſeparat ab vſu; poſterior vno
tantùm membro totam artem, de qua diſſerimus comprehendit; agimus
enim de ſola Dialectica artificiali. Prætermittenda quoq́ue eſt alia Dia-
lecticæ partitio in partem inueniendi, & iudicandi: imò differenda in li-
bros de Reſolutione, vbi eam contra Stoicos, primos illius Autores im-
probabimus.
cæ diuiſio
nes aſsignã-
tur.
Præter has, tres aliæ cir cunferuntur Logicæ diuiſiones, quę ad inſtitu-
tum faciunt, & non nihil doctrinę continent. Prima traditur ſimul per ma
teriam obiectam (quæ remotiſsima vocari poteſt) & per formam à Lo-
gica inductam. Secunda partim per materiam remotam, partìm per pro
ximam. Tertia per ſolam proximam materiam, ſiue ſubiectum, in quo
Dialectica occupatur, quę iuxta plures hacde re ſentẽtias multiplex eſt.
tum faciunt, & non nihil doctrinę continent. Prima traditur ſimul per ma
teriam obiectam (quæ remotiſsima vocari poteſt) & per formam à Lo-
gica inductam. Secunda partim per materiam remotam, partìm per pro
ximam. Tertia per ſolam proximam materiam, ſiue ſubiectum, in quo
Dialectica occupatur, quę iuxta plures hacde re ſentẽtias multiplex eſt.