542124IN CAP. VII. DE OPPOSITIONE.
fingularum oppoſitionum.
Nam contradictio eſt oppoſitio duarum enũ-
11Quid ſit cõ
tradictio. tiationum, quarum altera eſt vniuerſails, altera particularis. Oppoſitio
eſt genus, & ſubintelligitur tota eius definitio. Secunda conditio eſt loco
22Quid ſit cõ
trarietas, &
quid ſubcõ
trarietas. differentiæ. Contrarietas eſt oppoſitio duarum propoſitionumvniuerſa-
lium. Subcontraria eſt oppoſitio duarum particularium enuntiationum.
Adde vel indefinitarum, ſi harum oppoſitionem complecti velis. Vltimo,
33Quid ſubal
terna oppo-
ſitio. ſubalternę, quanuis oppoſitę non ſint, definiri poſſunt. Duę propoſitiones
ambæ affirmatiuę, aut negatiuę, altera tamen vniuerſalis, altera particu-
laris, vt omnis homo eſt iuſtus, aliquis homo eſt iuſtus: nullus homo eſt
iuſtus, aliquis homo non eſt iuſtus. Vniuerſales appellantur ſubalternæ,
particulares ſubalternatę.
11Quid ſit cõ
tradictio. tiationum, quarum altera eſt vniuerſails, altera particularis. Oppoſitio
eſt genus, & ſubintelligitur tota eius definitio. Secunda conditio eſt loco
22Quid ſit cõ
trarietas, &
quid ſubcõ
trarietas. differentiæ. Contrarietas eſt oppoſitio duarum propoſitionumvniuerſa-
lium. Subcontraria eſt oppoſitio duarum particularium enuntiationum.
Adde vel indefinitarum, ſi harum oppoſitionem complecti velis. Vltimo,
33Quid ſubal
terna oppo-
ſitio. ſubalternę, quanuis oppoſitę non ſint, definiri poſſunt. Duę propoſitiones
ambæ affirmatiuę, aut negatiuę, altera tamen vniuerſalis, altera particu-
laris, vt omnis homo eſt iuſtus, aliquis homo eſt iuſtus: nullus homo eſt
iuſtus, aliquis homo non eſt iuſtus. Vniuerſales appellantur ſubalternæ,
particulares ſubalternatę.
Harum omnium propoſitionum officia, & nomina indicat ſubiecta
tabella, in qua inſpicis ſuperiores propoſitiones eſſe contrarias, inferio-
res ſubcontrarias, quę ſunt in angulis per diametrum oppoſitis contra-
dictorias, quę in angulis eiuſdem lateris, ſubalternantes, ita vt ſuperior
ſubalterna ſit, inferior ſubalternata.
tabella, in qua inſpicis ſuperiores propoſitiones eſſe contrarias, inferio-
res ſubcontrarias, quę ſunt in angulis per diametrum oppoſitis contra-
dictorias, quę in angulis eiuſdem lateris, ſubalternantes, ita vt ſuperior
ſubalterna ſit, inferior ſubalternata.
Aduertendum pręterea eſt non modo ſubalternas, ſed etiam ſub con-
44Subalternę,
& ſubcõtra-
riæ propriè
non ſunt op
poſitæ.
Dubium.
Solutio.
Enuntiatio-
nes menta-
les duplicẽ
habẽt repug
nantiam. trarias proprie oppoſitas non eſſe, quia conſentiunt in veritate. Dices
cõtrarias in falſitate plerũq; cõuenire, ergo etiã nõ opponi. Negatur cõ
ſequentia, nam vt virtuti nulla virtus proprie contrariatur, vitio autem
& virtus, & vitiũ, vt videre eſt in prodigalitate, cui liberalitas, auaritiaq́:
aduerſantur : ita veritati haud opponi aliam veritatem, falſitati vero tũ
veritatem, tum falſitatem contrariari. Sciendum vlterius enuntiationes
mentales, vnde oppoſitio in externas deriuatur, duplicem ſortiri repug-
nantiam, aut oppoſitionẽ: vnam, vt actus intellectus, & qualitates quædã
ſunt: alterã, vt ſignificatiuæ & priori modo, cũ ambæ ſint poſitiuæ nequi-
re aliam oppoſitionem habere, quã contrariã, ſiue ſignificent obiecta cõ
traria, ſiue cõtradictoria, nec de iſta oppoſitione ſermo eſt in pręſẽti, ſed
de poſteriori, quæ eſt in ſiguificando, & idcirco complexa nominatur.
44Subalternę,
& ſubcõtra-
riæ propriè
non ſunt op
poſitæ.
Dubium.
Solutio.
Enuntiatio-
nes menta-
les duplicẽ
habẽt repug
nantiam. trarias proprie oppoſitas non eſſe, quia conſentiunt in veritate. Dices
cõtrarias in falſitate plerũq; cõuenire, ergo etiã nõ opponi. Negatur cõ
ſequentia, nam vt virtuti nulla virtus proprie contrariatur, vitio autem
& virtus, & vitiũ, vt videre eſt in prodigalitate, cui liberalitas, auaritiaq́:
aduerſantur : ita veritati haud opponi aliam veritatem, falſitati vero tũ
veritatem, tum falſitatem contrariari. Sciendum vlterius enuntiationes
mentales, vnde oppoſitio in externas deriuatur, duplicem ſortiri repug-
nantiam, aut oppoſitionẽ: vnam, vt actus intellectus, & qualitates quædã
ſunt: alterã, vt ſignificatiuæ & priori modo, cũ ambæ ſint poſitiuæ nequi-
re aliam oppoſitionem habere, quã contrariã, ſiue ſignificent obiecta cõ
traria, ſiue cõtradictoria, nec de iſta oppoſitione ſermo eſt in pręſẽti, ſed
de poſteriori, quæ eſt in ſiguificando, & idcirco complexa nominatur.
Vltimo loco negligendum non eſt, multas eſſe propoſitiones oppoſitas
55Quædã pro
poſitiones
oppoſitionũ
leges nõ ſer
uant, licèt
eas æmulen
tur. quæ tametſi non ſeruent formam earũ, quas proximæ opponi docuimus,
eas tamen imitantur, vel quoad quantitatem, ſi non ſubiecti, certe tẽpo-
ris, & loci; vel quoad veritatem, & falſitatẽ, quæ proinde appellantur op-
poſitæ de lege, quaſi oppoſitarum ſolas leges ſeruent. Priorum exempla
ſunt, Deus vbique eſt, Deus non eſt vbique: Deus eſt ſemper, Deus non eſt
ſemper, quæ pertinẽt ad contradictorias. Hę vero ad cõtrarias. Deus eſt
ſemper, Deus nunquam eſt: Deus eſt vbique, Deus nullibi eſt. Poſteriorũ
55Quædã pro
poſitiones
oppoſitionũ
leges nõ ſer
uant, licèt
eas æmulen
tur. quæ tametſi non ſeruent formam earũ, quas proximæ opponi docuimus,
eas tamen imitantur, vel quoad quantitatem, ſi non ſubiecti, certe tẽpo-
ris, & loci; vel quoad veritatem, & falſitatẽ, quæ proinde appellantur op-
poſitæ de lege, quaſi oppoſitarum ſolas leges ſeruent. Priorum exempla
ſunt, Deus vbique eſt, Deus non eſt vbique: Deus eſt ſemper, Deus non eſt
ſemper, quæ pertinẽt ad contradictorias. Hę vero ad cõtrarias. Deus eſt
ſemper, Deus nunquam eſt: Deus eſt vbique, Deus nullibi eſt. Poſteriorũ