582M. VITRVVII
QVID SIT ARCHITECTVRA, ET
De architectis inſtituendis.
CAPVT. I.
De architectis inſtituendis.
CAPVT. I.
ARchitectura, eſt ſcientia pluribus diſciplinis, &
uarijs eruditioni-
bus ornata, cuius iudicio probantur omnia, quæ ab cæteris arti-
bus perficiuntur opera. Ea naſcitur ex fabrica, & ratiocinatione. Fabri
ca, est continuata ac trita uſus meditatio, quæ manibus perficitur è mate
ria cuiuſcun generis opus est, ad propoſitum deformationis. Ratioci-
natio autem est, quæres fabricat as ſolertia ac ratione proportionis de-
monſtrare at explicare poteſt. Ita architecti, qui ſine literis conten-
derunt, ut manibus eſſent exercitati, non potuerunt efficere, ut haberent
pro laboribus autoritatem. Qui autem ratiocinationibus & literis ſolis
confiſi fuerunt, umbram, non rem perſecuti uidëtur. At qui utrum per-
didicerunt, (uti omnibus armis ornati) citius cum autoritate quod fuit
propoſitum, ſunt aſſequuti. Cumin omnibus enim rebus, tum maxime
etiam in architectura hæc duo in ſunt, quod ſignificatur, & quod ſigni-
ficat. Significatur, propoſita res de qua dicitur. Hanc autem ſignificat de
monſtratio rationibus doctrinarum explicata. Quaxe uidetur utraque
parte exercitatum eſſe debere, qui ſe arcbitectum profiteatur. Ita eum
& ingenioſum eſſe oportct, & ad diſciplinam docilem. Ne enim inge-
nium ſine diſciplina, aut diſciplina ſine ingenio, perſectum artificem po-
test efficere, & ut literatus ſit, peritus graphidos, eruditus Geometria,
& optices nõignarus, inſtructus Arithmetica, hiſtorias complures noue
rit, Philo ſophos diligenter audiuerit, Muſicam ſciuerit, Medicinæ non ſit
ignarus, reſpõſa Iuriſconſultorum nouerit, Aſtrologiam cœli{qúe} rationes
cognit as habeat. Quæ cur ita ſint, hæ ſunt cauſæ. Literas architectum
11Literæ.
Scientia
graphidos
Geome-
tria.
Opticen. ſcire oportet, uticommëtarijs memoriam firmiorem efficere poßit. De-
inde graphidos ſcientiam habere, quo facilius exemplaribus pictis, quam
uelit operis fpeciem, deformare ualeat. Geometria autem plura præſidia
præſtat architecturæ, & primũex euthygrammis circini tradit uſum, è
quo maxime facilius ædificiorum in areis expediuntur deſcriptiones,
normarum{qúe} & librationum & linearum directiones. Item per opticen,
in ædificijs, ab certis regionibus, cœli lumina recte ducũtur. Per arith-
bus ornata, cuius iudicio probantur omnia, quæ ab cæteris arti-
bus perficiuntur opera. Ea naſcitur ex fabrica, & ratiocinatione. Fabri
ca, est continuata ac trita uſus meditatio, quæ manibus perficitur è mate
ria cuiuſcun generis opus est, ad propoſitum deformationis. Ratioci-
natio autem est, quæres fabricat as ſolertia ac ratione proportionis de-
monſtrare at explicare poteſt. Ita architecti, qui ſine literis conten-
derunt, ut manibus eſſent exercitati, non potuerunt efficere, ut haberent
pro laboribus autoritatem. Qui autem ratiocinationibus & literis ſolis
confiſi fuerunt, umbram, non rem perſecuti uidëtur. At qui utrum per-
didicerunt, (uti omnibus armis ornati) citius cum autoritate quod fuit
propoſitum, ſunt aſſequuti. Cumin omnibus enim rebus, tum maxime
etiam in architectura hæc duo in ſunt, quod ſignificatur, & quod ſigni-
ficat. Significatur, propoſita res de qua dicitur. Hanc autem ſignificat de
monſtratio rationibus doctrinarum explicata. Quaxe uidetur utraque
parte exercitatum eſſe debere, qui ſe arcbitectum profiteatur. Ita eum
& ingenioſum eſſe oportct, & ad diſciplinam docilem. Ne enim inge-
nium ſine diſciplina, aut diſciplina ſine ingenio, perſectum artificem po-
test efficere, & ut literatus ſit, peritus graphidos, eruditus Geometria,
& optices nõignarus, inſtructus Arithmetica, hiſtorias complures noue
rit, Philo ſophos diligenter audiuerit, Muſicam ſciuerit, Medicinæ non ſit
ignarus, reſpõſa Iuriſconſultorum nouerit, Aſtrologiam cœli{qúe} rationes
cognit as habeat. Quæ cur ita ſint, hæ ſunt cauſæ. Literas architectum
11Literæ.
Scientia
graphidos
Geome-
tria.
Opticen. ſcire oportet, uticommëtarijs memoriam firmiorem efficere poßit. De-
inde graphidos ſcientiam habere, quo facilius exemplaribus pictis, quam
uelit operis fpeciem, deformare ualeat. Geometria autem plura præſidia
præſtat architecturæ, & primũex euthygrammis circini tradit uſum, è
quo maxime facilius ædificiorum in areis expediuntur deſcriptiones,
normarum{qúe} & librationum & linearum directiones. Item per opticen,
in ædificijs, ab certis regionibus, cœli lumina recte ducũtur. Per arith-