Commentarii Collegii Conimbricensis e Societate Jesu. In universam dialecticam Aristotelis Stagirita, 1606

Table of contents

< >
[51.] ARTICVLVS II. Quo pacto hæc V niuerſalis abſtractio perſiciatur.
[52.] ARTICVLVS III. Vtrum Natura communis ſit formaliter vniuerſalis in ſpecie intelligibili?
[53.] QVÆSTIO VI. De exiſtentia vniuerſalitatis relatiuæ. ARTICVLVS I. Quid ſit ens rationis, & quomodo exiſtat.
[54.] ARTICVLVS II. Quotuplex ſit ens rationis.
[55.] ARTICVLVS III. Vtrum Vniuerſalitas relatiua exiſtat in ſpecie intelligibili, an in conceptu?
[56.] ARTICVLVS IIII. Vtrum Natura communis conſeruet vniuerſalitatem in actuali prædicatione?
[57.] QVAESTIO VII. Qualis ſit Vniuerſalis diuiſio in pulgatas ſpecies. ARTICVLVS I. Num diuiſio ſit adæquata?
[58.] ARTICVLVS II. Num propoſita diuiſio ſit Generis in Species?
[59.] ARTICVLVS III. Num propoſitæ Species inſimæ ſint, & reſpectu Vniuerſalis immediatæ.
[60.] QVÆSTIO VIII. De Particularibus, quæ Vniuerſali reſpondent. ARTICVLVSI. Quid, & quotuplex ſit Particulare?
[61.] ARTICVLVS II. Quam vnitatem requirant Particularia Vniuerſali ſubiecta.
[62.] ARTICVLVS III. Vtrum Particularia cuiuſlibet Vniuerſalis plura eſſe debeant
[63.] ARTICVLVS IIII. Vtrum quoduis Particulare contineat Naturam communem diuerſam ab ea, quæ eſt in alio.
[64.] EXPLANATIO CAPITIS PRIMI DE GENERE. SVMMA CAPITIS.
[65.] CAPVT PRIMVM.
[66.] COMMENTARIVS
[67.] QVÆSTIO I. Vtrum Genus probè definitum ſit à Porpbyrio. ARTICVLVS I. Explicatur, ac defenditur vtraque Generis definitio.
[68.] ARTICVLVS II. Num propoſitæ definitiones eſſentiales ſint, an deſcriptiuæ.?
[69.] QVÆSTIO II. Vtrum quælibet entia ſine diſcrimine rationem Generis, & Speciei ſuſcipiant? ARTICVLVS I. Quid dicendum ſit de ijs, quæ realia entia non ſunt.
[70.] ARTICVLVS II. Quænam entia realia, Genera, & Species eſſe poſsint.
[71.] EXPLANATIO CAPITIS SECVNDI DESPECIE. SVMMA CAPITIS.
[72.] CAPVT II.
[73.] COMMENTARIVS.
[74.] QVÆSTIO I. Vtrum Porpbyrius de Specie rectè cenſuerit? ARTICVLVS I. Examinantur definitiones Speciei ſulijcibilis.
[75.] ARTICVLVS II. Speciei prædicabilis definitio explanatur.
[76.] QVÆSTIO II. Vtrum Species ſit primum Generis correlatiuum. ARTICVLVS I. Genus terminari proximè ad Speciem, remotè ad Indiuiduum.
[77.] ARTICVLVS II. Vtrum Indiuiduum peculiarirelatione à cæteris diſtincta referatur ad Genus?
[78.] QVÆSTIO III. De Natura, & partitionibus Indiuidui. ARTICVLVS I. Tres Indiuidui acceptiones, & definitiones explicantur.
[79.] Forma, Figura, Locus, Stirps, Nomen, Patria, Tempus,
[80.] ARTICVLVS II. Nonnulla obiecta aduerſus ea, quæ concluſa ſunt, diſſoluuntur.
< >
page |< < (58) of 990 > >|
6058PRÆFATIO IN ISAGOGEM PORPHYR. obiecto ſignificato eſt Vniuerſale, & ſunt ſpecies ſub illo contentæ, ita in
ſignis internis eſt vnum ipſius Vniuerſalis proprium, alia quæ immedia-
tè pertinent ad ſpecies.
Sed de hac re in Anteprædicamentis fuſiùs dice-
mus.
Ita liquet doctrinam hanc ad Dialecticam pertinere, eiufq́ue partem
11Doctrinam
de his voci-
bus Vniuer-
ſalibus ad
Dialecticá
pertinere of
tenditur.
eſſe.
Quanuis Boetius id inficietur ea coniectura, quòd appelletur Intro-
22Boetius. ductio adLogicam.
Leui tamen indicio mouetur; quoniam incommodum
non eſt inter plures partes eiuſdem ſcientiæ eum eſſe ordinem, vt vna ad
aliam viam paret.
Nec Porphyrius dixit hanc Iſagogem conducere ad
Dialecticam:
ſed ad Prædicamenta, Diuiſiones, Definitiones, &c. nè vide-
retur à numero partium Dialecticæ eam excludere.
Operis diſtributio duabus partibus abſoluitur; quarum vna præfatio-
33Operis diſ-
tributio.
nem;
altera quinque vocum enarrationem continet. Sed hæc ſecunda bi-
partita eſt.
In priori parte ſingula Vniuerſalia ſeorſim declarantur. In
poſteriori inter ſe omnia conferuntur, vt quid commune, quid proprium
& peculiare habeant, conſpicuum fiat.
De vtilitate cum Porphyrio præ-
fandum eſt.
PRÆFATIO
PORPHYRII.
IN hac præfatione breuiter Porphyrius, & inftituti ſui rationem, & doctrinæ me-
thodum explicat.
Propoſitum ſibi eſſe inquit, agere de Genere, Specie, Differentia,
Proprio, & Accidente:
quòd iſtiuſmodi rerum notitia ad alia, quæ in Dialectica tra-
duntur percipienda requiratur.
Methodum autem futuram breuem, ac facilem, &
Peripateticæ philo ſophiæ dogmatis congruentem.
¶ PRÆFATIO
Ad Chryſaorium.
CV M neceſſarium ſit, Chryſaori, & Ari ſtotelis Prædicamentorum doctrinam quid- nam Genus, quid Differentia, quid Species, quid
Proprium, & quid Accidens ſit cognoſcere:
cumq́ue & ad difinitiones etiam aſsignandas, ac omninò ad
diuiſiones, demonſtrationeſq́ue conficiendas, vtilis brum ſit
contemplatio:
breuiùs enitar tibi ea, quæ apud Maiores noſtros de bis ipſis ſunt, tradere, quaſi ingreſſum quendam ti-
bi ad bœc omnia demonſtrando.
Atq́ue ab altioribus quidem
quœſtionibus abſtinebo:
faciliores autem ſic afferam, qualiter
nuuc quidem tibi accomodatas eſſe coniecto.
Protinus igitur
COMMENTARIVS.

Cum neceſſarium ſit]
44
Duplex eft
neceſſarium
ſimpliciter,
& ex hypo-
theſi.
Neceſſarium variè vſurpa-
tur, vt conſtat ex Arift. lib.
1. de Partib. anim. cap. 2. &
lib. 5. Metaph. cap. 5.
Dici-
tur enim neceſſarium ſim-
pliciter:
& ex hypotheſi. Ne
ceſſarium ſimpliciter eſt,
quod ſpectata rei natura
al ter ſe habere non poteſt
vt Deum eſſe.
Hominem eſ
ſe animal.
Neceſſarium ex
hypotheſi eſt, quodlicèt cõ
ſiderata natura rei ſecus e-
uenire queat;
aliquo tamen
ſuppoſito neceſſariò con-
tingit.
Verbi cauſa, cibum ſumere ſimpliciter neceſſarium non eſt: at ſi ponamus aliquem vi-
cturum, fieri nequit, vt victu non vtatur.
Hoc verò in tot genera deſtribuitur, quot ſunt cauſæ,
quæ ſupponi poſſunt, nimirùm in quatuor.
Quædam enim ſnnt neceſſaria ex ſuppoſitione Effi-
cientis, vt eſſe diem;
ſi ponamus ſolem ferri ſupra noſtrum Horizõtem. Alia ex hypotheſi Finis,
vt cibum capere, ſi vita ſit conſeruanda.
Nauem conſcendere, ſi nauigandum eſt. Alia ex ſuppo-
ſitione cauſæ Formalis, vt Candidum eſſe, ſi candor alicui inexiſtat, Alia deniq́ue neceſſariõ

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index