Commentarii Collegii Conimbricensis e Societate Jesu. In universam dialecticam Aristotelis Stagirita, 1606

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3 (1)
4
4 (2)
5
5 (3)
6
6 (4)
7
7 (5)
8
8 (6)
9
9 (7)
10
10 (8)
< >
page |< < (6) of 990 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div-d1e1225" type="section" level="1" n="7">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1485" xml:space="preserve">
              <pb o="6" file="0008" n="8" rhead="PRO OE MIVM."/>
            olim ſtudio amplexi fuerint, ſed etiam multis iam ab hinc ſeculis, & Phi
              <lb/>
            loſophi, & Theologi doctores diuinæ fidei ſplendore illuſtrati, in maxi-
              <lb/>
            mis, & grauiſsimis quæſtionibus explicandis, neque tantum in Phyſicis
              <lb/>
            & dialecticis, ſed etiam in moralibus, & diuinis frequenter vſurpent.</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1504" xml:space="preserve">Quæri autẽ ſolet, cur tãtus philoſophus, cui nec ingenij vis, nec ora-
              <lb/>
            tionis copia, ad res, quas animo comprehenderat, dilucidè explican-
              <lb/>
            das, deerat:</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1511" xml:space="preserve"> cur, inquam, ſæpe adeo obſcurus ſit, vt vix intelligi queat:</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1514" xml:space="preserve">
              <lb/>
            pręſertim in ijs libris, quos Acroamaticos vocant, qui grauioris doctri
              <lb/>
            næ, & operæ limatioris ſunt?</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1521" xml:space="preserve"> Sciendũ igitur ante Ariſtotelem duas fuiſle
              <lb/>
            obſcurandæ Philoſophiæ rationes:</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1526" xml:space="preserve"> vnam eorum, qui poeticè, alteram
              <lb/>
            eorum, qui Hieroglyphicè philoſophati ſunt;</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1532" xml:space="preserve"> quorũ illi fabulis, hi ænig-
              <lb/>
            matis, & figuris ingenuarum artium dogmata, & naturæ arcana obte-
              <lb/>
            xerunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1539" xml:space="preserve"> Quod (vt Philo Iudæus in libro, qui inſcribitur, quod omnis
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0008-01" xlink:href="note-0008-01a" xml:space="preserve">Philo in l.
                <lb/>
              quod om-
                <lb/>
              nis, & c. &
                <lb/>
              Laertiusin
                <lb/>
              Pythag.</note>
            probuε ſit liber;</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1546" xml:space="preserve"> & Laertius in Pythagora annotarunt) eo conſilio ab
              <lb/>
            illis fiebat, ne myſteria philoſophiæ vulgo, & imperitæ multitudini in
              <lb/>
            contemptum venirent;</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1553" xml:space="preserve"> tum præterea vt tarda ingenia, & ad philoſophã
              <lb/>
            dum inepta ab eorum ſtudio, ad res alias conſectandas remouerẽt.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1558" xml:space="preserve"> Ho-
              <lb/>
            rum inſtitutum cum Ariſtoteli non diſplicuiſſet, aliam tamen celandi
              <lb/>
            viam ingreſſus eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1565" xml:space="preserve"> Itaque Hippocraticam breuitatem ſecutus Acroa-
              <lb/>
            matica preſſo, & cõciſo ſtylo, & ob eã cauſã obſcuro cô
              <unsure/>
            ſcripſit.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1573" xml:space="preserve"> Nonnun
              <lb/>
            quam etiam quantò ſunt difficiliores controuerſiæ, tantò obſcuriùs diſ
              <lb/>
            putat, quia cum non ſatis compertum haberet, pro qua parte veritas
              <lb/>
            ſtaret, vt erat ſolerti & prouido ingenio, ſententiam ſuam verborũ per-
              <lb/>
            plexitate, data opera inuoluebat.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1584" xml:space="preserve"> Ad has cauſas obſcuritatis, alię quoq;
              <lb/>
            acceſſerunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1589" xml:space="preserve"> Namque Ariſtotele vita functo eius libri diu terra infoſsi
              <lb/>
            iacuerunt:</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1594" xml:space="preserve"> vnde putredine multis in locis corroſi cum educti eſſent, ea
              <lb/>
            loca arbitratu ſuo quidam Appellicon Teius perperam ſuppleuit, atque
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0008-02" xlink:href="note-0008-02a" xml:space="preserve">Strabo 13-
                <lb/>
              lib. Geogr.</note>
            emendauit.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1603" xml:space="preserve"> Qua de re Strabo tertio decimo libro ſuæ Geographiæ ita
              <lb/>
            ſcripſit.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1608" xml:space="preserve"> Ariſtoteles, & bibliothecam, & ſcholam reliquit Theophraſto,
              <lb/>
            primusq́ ue omnium, quos ſcimus, libros congregauit, & Ægypti reges
              <lb/>
            bibliothecę ordinẽ docuit.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1616" xml:space="preserve"> Theophraſtus verò eam tradidit Neleo, Ne-
              <lb/>
            leus eã Scepſim detulit, ac poſteris dedit, hominibus ſanè imperitis, qui
              <lb/>
            libros incluſos, ac negligenter poſitos tenebant.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1623" xml:space="preserve"> Cumque Attalicorũ
              <lb/>
            regum, ſub quibus erant, ſtudium ſentirent conquirendorum librorum
              <lb/>
            ad inſtruendam eam bibliothecam, quæ Pergami erat, eos in foſſa qua-
              <lb/>
            dam ſub terra occuluerunt, quos & tineis, & humiditate labefactos, tan-
              <lb/>
            dem, qui ex eo genere erant Appelliconi Teio tradiderunt, magno em-
              <lb/>
            ptos argento;</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1636" xml:space="preserve"> Appellicon, vt qui magis librorum eſſet ſtudioſus, quàm
              <lb/>
            ſapientiæ, volens corroſiones emendare, eos tranſcribendos dedit, ſcri
              <lb/>
            ptura non rectè ſuppleta.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1643" xml:space="preserve"> Quapropter libros edidit erroribus plenos.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1646" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Hæc Strabo.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1651" xml:space="preserve"> Auxère etiam Ariſtotelis obſcuritatem latinæ verſiones.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1655" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quidam enim dum nimis ſcrupuloſè verbum ex verbo reddunt, & græ-
              <lb/>
            cam phraſim æmulantur, eas tenebras Ariſtoteli offundunt, vt neq;</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1662" xml:space="preserve"> græ
              <lb/>
            cè, neque latinè loqui videatur, & interdum vix percipi queat.</s>
            <s xml:id="echoid-s-d1e1667" xml:space="preserve"> Alij autẽ,
              <lb/>
            nimia in conuertendo libertate vſi, dum paraphraſtem potiùs, quã in-
              <lb/>
            terpretem agunt, & verborum lenocinia, ac dicendi ornatum ſequũtur,
              <lb/>
            extra chorũ vagantur, & ab Ariſtotelis ſententia procul abeunt, vt pro-
              <lb/>
            pterea, qui horum adhærent verſionibus, in Ariſtotele à repug
              <gap/>
              <lb/>
            vendicando multum operæ in
              <gap/>
            umant.</s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>