11078LIBER
De abiete ſupernate, & infernate cum Apenini deſcri-
ptione. # Cap. X.
ptione. # Cap. X.
MOntis Apẽnini primæ radices ab Tyrrheno mari in Alpes, &
in extremas Hetruriæ re-
giones oriuntur, eius uero montis iugum ſe circumagens, & media curuatura propè
tangens oras maris Adriatici, pertingit circuitionibus contra fretum. Itaque citerior
1110 eius curuatura, quæ uergit ad Hetruriæ, Campaniæq́; regiones, apricis eſt poteſtatibus:
namq́; impetus habet perpetuosa Solis curſu, ulterior autem, quæ eſt proclinata ad ſuperum mare,
ſeptentrionali regioni ſubiecta, continetur umbroſis, & opacis perpetuitatibus. itaque quæ in ea par-
te naſcuntur arbores humida poteſtate nutritæ, non ſolum ipſæ augentur ampliſsimis magnitudini-
bus, ſed earum quoque uenæ humoris copia repletæ turgentes liquoris abundantia ſaturantur. Cum
autem exciſæ, & dolatæ uitalem poteſtatem amiſerint, uenarum rigorem permutantes ſicceſcendo,
propter raritatem fiunt inanes, & euanidæ, ideoq́; in ædificijs non poſſunt habere diuturnitatem. Que
autem ad Solis curſum ſpectantibus locis procreantur, non habentes interueniorum raritates ſiccita-
tibus exuſtæ ſolidantur, quia ſol non modo ex terra lambendo, ſed etiam ex arboribus educit humo-
res. Itaque quæ ſunt in a pricis regionibus ſpiſsis uenarum crebitatibus ſolidatæ, non habentes ex hu-
2220 more raritatem, cum in materiam perdolantur, reddunt magnas utilitates ad uetuſtatem. Idco in-
fernates, quæ ex apricis locis apportantur, meliores ſunt, quàm quæ ab opacis de ſupernatibus
aduehuntur.
giones oriuntur, eius uero montis iugum ſe circumagens, & media curuatura propè
tangens oras maris Adriatici, pertingit circuitionibus contra fretum. Itaque citerior
1110 eius curuatura, quæ uergit ad Hetruriæ, Campaniæq́; regiones, apricis eſt poteſtatibus:
namq́; impetus habet perpetuosa Solis curſu, ulterior autem, quæ eſt proclinata ad ſuperum mare,
ſeptentrionali regioni ſubiecta, continetur umbroſis, & opacis perpetuitatibus. itaque quæ in ea par-
te naſcuntur arbores humida poteſtate nutritæ, non ſolum ipſæ augentur ampliſsimis magnitudini-
bus, ſed earum quoque uenæ humoris copia repletæ turgentes liquoris abundantia ſaturantur. Cum
autem exciſæ, & dolatæ uitalem poteſtatem amiſerint, uenarum rigorem permutantes ſicceſcendo,
propter raritatem fiunt inanes, & euanidæ, ideoq́; in ædificijs non poſſunt habere diuturnitatem. Que
autem ad Solis curſum ſpectantibus locis procreantur, non habentes interueniorum raritates ſiccita-
tibus exuſtæ ſolidantur, quia ſol non modo ex terra lambendo, ſed etiam ex arboribus educit humo-
res. Itaque quæ ſunt in a pricis regionibus ſpiſsis uenarum crebitatibus ſolidatæ, non habentes ex hu-
2220 more raritatem, cum in materiam perdolantur, reddunt magnas utilitates ad uetuſtatem. Idco in-
fernates, quæ ex apricis locis apportantur, meliores ſunt, quàm quæ ab opacis de ſupernatibus
aduehuntur.
Supernates a ſuperiori, infernates ab inferiori mari dicuntur arbores.
Aprica loca ſunt, quæ Soli expo.
nuntur. Reliqua facilia.
nuntur. Reliqua facilia.
Qvantvm animo conſiderare potui de copijs, quæ ſunt neceſſariæ in ædificiorum comparationi-
bus, & quibus temperaturis a rerum natura principiorum habere uideantur mixtionem, quæq́; inſunt
in ſingulis generibus uirtutes, & uitia, uti non ſint ignota ædificantibus expoſui. Itaque qui potue-
rint eorum præceptorum ſequi præſcripitiones, erunt prudentiores, ſingulorumq́; generum uſum eli-
gere poterunt in operibus. Ergo quoniam de apparationibus eſt explicatum, in cæteris uoluminibus
3330 de ipſis ædificijs exponetur, & primum de Deorum immortalium ædibus ſacris, & de earum ſymme-
trijs, & proportionibus (uti ordo poſtulat) in ſequenti perſcribam.
bus, & quibus temperaturis a rerum natura principiorum habere uideantur mixtionem, quæq́; inſunt
in ſingulis generibus uirtutes, & uitia, uti non ſint ignota ædificantibus expoſui. Itaque qui potue-
rint eorum præceptorum ſequi præſcripitiones, erunt prudentiores, ſingulorumq́; generum uſum eli-
gere poterunt in operibus. Ergo quoniam de apparationibus eſt explicatum, in cæteris uoluminibus
3330 de ipſis ædificijs exponetur, & primum de Deorum immortalium ædibus ſacris, & de earum ſymme-
trijs, & proportionibus (uti ordo poſtulat) in ſequenti perſcribam.