Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
[Note]
Page: 44
[Note]
Page: 44
[Note]
Page: 44
[Note]
Page: 44
[Note]
Page: 45
[Note]
Page: 45
[Note]
Page: 45
[Note]
Page: 45
[Note]
Page: 45
[Note]
Page: 45
[Note]
Page: 46
[Note]
Page: 46
[Note]
Page: 46
[Note]
Page: 46
[Note]
Page: 46
[Note]
Page: 46
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 47
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 48
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
[Note]
Page: 49
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 339
>
page
|<
<
(80)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div273
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
60
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7481
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
80
"
file
="
514.01.112
"
n
="
112
"
rhead
="
LIBER
"/>
cit, ſed aut rei familiaris exiguitas , aut imbecillitas fortunæ, ſeu in ambitione certationis contrario-
<
lb
/>
rum ſuperatio, obſtitit eorum dignitati. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7482
"
xml:space
="
preserve
">Nec tamen eſt admirandum ſi propter ignorantiam artis
<
lb
/>
uirtutes obſcurantur, ſed maxime indignandum , cum etiam ſæpe blandiatur gratia conuiuiorum a ue
<
lb
/>
ris iudicijs, ad falſam probationem . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7483
"
xml:space
="
preserve
">Ergo ( uti Socrati placuit ) ita ſenſus , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7484
"
xml:space
="
preserve
">ſententiæ, ſcientiæq́;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7485
"
xml:space
="
preserve
">,
<
lb
/>
diſciplinis auctæ , perſpicuæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7486
"
xml:space
="
preserve
">perlucidæ fuiſſent, non gratia, neque ambitio ualeret, ſed ſi qui ueris,
<
lb
/>
certisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7487
"
xml:space
="
preserve
">laboribus doctrinarum perueniſſent ad ſcientiam ſummam, eis ultro opera traderentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7488
"
xml:space
="
preserve
">Quo-
<
lb
/>
nlam autem ea non ſunt illuſtria, neque apparentia in aſpectu, ut putamus oportuiſſe, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7489
"
xml:space
="
preserve
">animaduerto
<
lb
/>
potins indoctos, quàm doctos gratia ſuperare , non eſſe certandum iudicans cum indoctis ambitione,
<
lb
/>
potius his præceptis editis oſtendam noſtræ ſcientiæ uirtutem . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7490
"
xml:space
="
preserve
">Itaque Imperator in primo uolumi-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.112-01
"
xlink:href
="
note-514.01.112-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
ne tibi de arte, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7491
"
xml:space
="
preserve
">quas habeat ea uirtutes, quibusq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7492
"
xml:space
="
preserve
">diſciplinis oporteat eſſe auctum Architectum ex-
<
lb
/>
poſui, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7493
"
xml:space
="
preserve
">ſubieci cauſas, quid ita earum oporteat eum eſſe peritum , rationesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7494
"
xml:space
="
preserve
">ſummæ Architecturæ
<
lb
/>
partitione diſtribui, finitionibusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7495
"
xml:space
="
preserve
">terminaui. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7496
"
xml:space
="
preserve
">Deinde, quod erat primum , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7497
"
xml:space
="
preserve
">neceſſarium , de mœni-
<
lb
/>
bus, quemadmodum eligantur loci ſalubres, ratiocinationibus explicui . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7498
"
xml:space
="
preserve
">Ventiq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7499
"
xml:space
="
preserve
">qui ſint, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7500
"
xml:space
="
preserve
">ex qui-
<
lb
/>
bus regionibus ſinguli ſpirent deformationibus grammicis oſtendi, platearumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7501
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7502
"
xml:space
="
preserve
">uicorum uti emen-
<
lb
/>
datæ fiant diſtributiones in mœnibus docui, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7503
"
xml:space
="
preserve
">ita finitionem primo uolumine conſtitui . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7504
"
xml:space
="
preserve
">Item in ſe-
<
lb
/>
cundo de materia , quas habeat in operibus utilitates , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7505
"
xml:space
="
preserve
">quibus uirtutibus e natura rerum eſt com-
<
lb
/>
parata, peregi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7506
"
xml:space
="
preserve
">Nunc in tertio de deorum immortalium ædibus ſacris dicam , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7507
"
xml:space
="
preserve
">uti oporteat per-
<
lb
/>
ſcriptas eſſe exponam.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7508
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s7509
"
xml:space
="
preserve
">In proœmio laudatur Socratis ſententia cupientis hominum pectora eſſe feneſtrata , ut uirtutes , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7510
"
xml:space
="
preserve
">uitia,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.112-02
"
xlink:href
="
note-514.01.112-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
ſcientiæ , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7511
"
xml:space
="
preserve
">ignorantiæ cerni poſſent . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7512
"
xml:space
="
preserve
">Vituperantur indocti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7513
"
xml:space
="
preserve
">ambitioſi . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7514
"
xml:space
="
preserve
">Monenturq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7515
"
xml:space
="
preserve
">qui fabricare uolunt,
<
lb
/>
ut ad ſcientiam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7516
"
xml:space
="
preserve
">opera, non ad gratiam, ac adulationem artificum inſpiciant; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7517
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7518
"
xml:space
="
preserve
">Architecti , ut curent ſe
<
lb
/>
ſe uirtutibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7519
"
xml:space
="
preserve
">ſcientijs ornare, neque certent cum indoctis ambitione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7520
"
xml:space
="
preserve
">Colligit quæ primo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7521
"
xml:space
="
preserve
">ſecundo libro
<
lb
/>
abſoluit, docetq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7522
"
xml:space
="
preserve
">de quibus in ſequentibus eſt agendum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7523
"
xml:space
="
preserve
">Omnia ſunt facillima.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7524
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div276
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
61
">
<
head
xml:id
="
echoid-head62
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De ſacrarum Aedium compoſitione , & ſymmetrijs, & corpo-
<
lb
/>
ris humani menſura. # Cap. I.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7525
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">AEdivm</
emph
>
compoſitio conſtat ex ſymmetria , cuius rationem diligentiſsime Arehitecti te-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.112-03
"
xlink:href
="
note-514.01.112-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
nere debent.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7526
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s7527
"
xml:space
="
preserve
">Tanta est proportionum uis, tanta neceßitas, tanta demum eius in rebus utilitas, ut nemo
<
lb
/>
auribus, oculis, ſenſibus cæteris , ac menti denique ipſi, aliquid uoluptatis , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7528
"
xml:space
="
preserve
">oblectationis
<
lb
/>
afferre poſſit, niſi quod ad oblectandum proponit, conuenientia , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7529
"
xml:space
="
preserve
">ratione quadam , comparationeq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7530
"
xml:space
="
preserve
">conſtet,
<
lb
/>
qua latenter ſe ſe in ſenſus noſtros inſinuet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7531
"
xml:space
="
preserve
">Ecce tibi quàm ſuauiter ſom, modulationesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7532
"
xml:space
="
preserve
">ad animum per au-
<
lb
/>
res illabuntur, cum inter ſonos interualla, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7533
"
xml:space
="
preserve
">tempora ratione dis
<
unsure
/>
tincta producuntur , quin, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7534
"
xml:space
="
preserve
">animalia quo-
<
lb
/>
que præter homines modulorum ſuauitate mulcentur . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7535
"
xml:space
="
preserve
">Quid ſapores, odores ad palatum , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7536
"
xml:space
="
preserve
">ad nares perti-
<
lb
/>
nentes efficerent, niſi temperata eorum uis dulcium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7537
"
xml:space
="
preserve
">acrium moderatione permixta , ad eos ſenſus perueni-
<
lb
/>
rent? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7538
"
xml:space
="
preserve
">Tactio mollium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7539
"
xml:space
="
preserve
">delectantium rerum proportione conſtat . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7540
"
xml:space
="
preserve
">Nullum præterea humanum inuentum,
<
lb
/>
nullum eſt opus, quod admiratione non proſequamur, cũ proportiones rei propoſitæ in ſe contineat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7541
"
xml:space
="
preserve
">Quid in medi
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.112-04
"
xlink:href
="
note-514.01.112-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
camentis utilius, efficacius excogitari poteſt, quàm ſimpliciũ rerum ratione numeris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7542
"
xml:space
="
preserve
">ponderibus moderata
<
lb
/>
permixtio? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7543
"
xml:space
="
preserve
">Quid de numeris mutua comparatione collatis dicendum? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7544
"
xml:space
="
preserve
">mira propemodum , ac diuina eo-
<
lb
/>
rum uis eſt, cum nihil amplius in hac uniuerſitate , quàm mundum uocamus , nil ſit admirabilius , quam
<
lb
/>
numerorum, ponderum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7545
"
xml:space
="
preserve
">ac mẽſurarum, ex quibus partes eius conſtare cernimus proportione tẽperata, cõſenſio.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7546
"
xml:space
="
preserve
">An non ignotas penitus rerum rationes , ſupputando inueſtigamus, reperimus, cognoſcimus? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7547
"
xml:space
="
preserve
">Tempora in-
<
lb
/>
terualla, motiones, uires, artificia, ſermonem, naturam, ſcientiam, humana denique, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7548
"
xml:space
="
preserve
">diuina omnia orta, ali-
<
lb
/>
ta, aucta, perfectaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7549
"
xml:space
="
preserve
">ratione diſcernimus? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7550
"
xml:space
="
preserve
">quod ut uerum es
<
unsure
/>
t, ita longiori inductione non oportet probari, cum
<
lb
/>
uel Vitruuianum teſtimimonium ſatis id efficere putem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7551
"
xml:space
="
preserve
">Vitruuio igitur accedentes dicemus . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7552
"
xml:space
="
preserve
">Quod , qui ra-
<
lb
/>
tione in Aedificijs uti uelit, ( quis autem est, qui non uelit? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7553
"
xml:space
="
preserve
">) neceſſe est, ut naturam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7554
"
xml:space
="
preserve
">uim proportionum agno
<
lb
/>
ſcat, distincte earum genera percenſeat, uſum, effectumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7555
"
xml:space
="
preserve
">perpendat, ac probè perſpiciat, quæ cuique ædifica-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.112-05
"
xlink:href
="
note-514.01.112-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
tioni ratio, proportioq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7556
"
xml:space
="
preserve
">conueniat, ſunt enim proportiones quædam, quæ oculis ſeueritatem quandam obijciunt,
<
lb
/>
nonnulla incundit atem, aliæ authoritatem, aliæ ſplendorem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7557
"
xml:space
="
preserve
">hilaritatem, alia demum cum magnificentia iu
<
lb
/>
cundæ, cum iucunditate amplitudinem faciunt . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7558
"
xml:space
="
preserve
">Cum hæc igitur a nobis diligenter, ac ſubtiliter animaduerſa,
<
lb
/>
obſeruataq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7559
"
xml:space
="
preserve
">fuerint, non modo antiquorum operum iudices, ſed nouorum inuentores , ſine temeritatis ſuſpitio-
<
lb
/>
ne eſſe poterimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7560
"
xml:space
="
preserve
">Proportionis uocabulo communiori ſignificatione accepto conuenientia quælibet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7561
"
xml:space
="
preserve
">re-
<
lb
/>
rum ſimilitudo notariſolet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7562
"
xml:space
="
preserve
">unde non in magnitudine ſolum, ac in numeris, ſed etiam in ui, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7563
"
xml:space
="
preserve
">natura, qualita-
<
lb
/>
teq́;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7564
"
xml:space
="
preserve
">, eæterisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7565
"
xml:space
="
preserve
">ſummis rerum generibus poni ſolet . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7566
"
xml:space
="
preserve
">Nos ad rem noſtr am ſpectantes de ea tantum ſignificatio-
<
lb
/>
ne dicemus, qua proportio in quantitate proprie eſſe dignoſcitur, non quod ea quantitas ulla ſit , ſed quia ita in
<
lb
/>
quantitate ineſſe debet , ut ſuæ cuique rei proprietates , & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7567
"
xml:space
="
preserve
">affectiones inſunt . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7568
"
xml:space
="
preserve
">Quantitatis duplex eſt genus,
<
lb
/>
continens alterum, diſcretum alterum . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7569
"
xml:space
="
preserve
">Sub continenti , linea , ſuperficies, corpus, motio, tempus collocantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7570
"
xml:space
="
preserve
">Sub diſcreto, numerus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7571
"
xml:space
="
preserve
">oratio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7572
"
xml:space
="
preserve
">reliqua huiuſmodi , quorum partes nullo communi termino iunguntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s7573
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.112-06
"
xlink:href
="
note-514.01.112-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>