Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[Figure 101]
[102] FRONTE.
[103] A
[104] Græcorum ædes earumq́; partium diſpoſitiones.A. peristylium amplum.E. peristylium primum.C. aditus amplus.D. aditus ab uno ad aliudperiſtylium.E. proſtas ubi eraut duæ antæ.F. G. Antithalamus.H. I. gynæconitides.K. cu-bicuUmdiebria.L. S. oeci,& bibliotecæ,& ubi ſunt pictores.M. R. pinacotbecæ.N. cyzicena triclinia.O. porticus ad ſeptentrionem.P. cellæ hostiariæ.Q. oeci quadrati.T. V. porticus ad triclinia cizcena.X. hypæthra loca.r. oeci magni ubi matres familiarũ cum lanificijs habent ſeſſiones.Z. hoſpitalia.1. thirorium.2. Equilia.3. cubicula.4. meſaulæ & andronæ.5. triclinia quo-tidiana.6. posthalamus.7. thalamus.8. porticus Rhodiaca altior. T QVNMRN8SALKICHXYYFEG76B543O32P21
[105] Pauimentorum genera.Filandri.Anticum.
[106] c d f b c 8
[107] CHOROBATES.2 I 3 2
[108] d 10 10 a d 50 50 50 c 50 ba s d s 7 {1/14} 25 s b ce 8 8 10 84 f hm 5 43 3 4 4 3 3 4 4 5 5 5 53 5 4
[109] Figura ex meſolabio Architæ ad inueniendas medias.c t @ @ q p o n m l k l h g f p e o ξ v M @ k I o h j ε δ r B d s R q P o N M L K I H G F E L x c 6 N ς ε ξ γ B a
[110] Veſtigium meſolabij Architæ.
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
< >
page |< < (100) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div312" type="section" level="2" n="63">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9038" xml:space="preserve">
                <pb o="100" file="514.01.132" n="132" rhead="LIBER"/>
              uniuerſalis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9039" xml:space="preserve">indistinctæ ad claram perceptionem propius peruenimus. </s>
              <s xml:id="echoid-s9040" xml:space="preserve">Similis ratio in mente cernitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9041" xml:space="preserve">Ideo
                <lb/>
              Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9042" xml:space="preserve">indiſtinctam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9043" xml:space="preserve">confuſam quandam Aedium perceptionem, quæ aſpectui ſubiecta eſt, non ſine ratione
                <lb/>
              propoſuit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9044" xml:space="preserve">eamq́ue a figura, quæ commune ſenſile eſt, deſumpſit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9045" xml:space="preserve">Accedentes autem ad ædes proprius, ſpa-
                <lb/>
              tia & </s>
              <s xml:id="echoid-s9046" xml:space="preserve">interualla columnarum conſideramus . </s>
              <s xml:id="echoid-s9047" xml:space="preserve">Hæc ſpatia cum in alijs ædibus conferta ſint, in alijs remiſſa,
                <lb/>
              in alijs quoque laxiora, oculis præbent diuerſa rerum diſcrimina, effectusq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9048" xml:space="preserve">uarios reddunt; </s>
              <s xml:id="echoid-s9049" xml:space="preserve">nam uel dignita-
                <lb/>
              tem, uel iucunditatem, uel aſperitatem quandam præſeferunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9050" xml:space="preserve">Cæterum non ſine regulis efficiuntur huiuſmo-
                <lb/>
              di ſpatia, quemadmodum docebit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9051" xml:space="preserve">Ex interuallis igitur, fpatijsq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9052" xml:space="preserve">columnarum quinque ædium ſpecies in-
                <lb/>
              ueniuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9053" xml:space="preserve">Quarum nomina hæc ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9054" xml:space="preserve">Pycnoſtylos, ſyſtylos, Diaſtylos, Aræostylos, Euſtylos. </s>
              <s xml:id="echoid-s9055" xml:space="preserve">Quid uero hæc
                <lb/>
              ſibi nomina uelint, exponit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9056" xml:space="preserve">inde interuallorum regulas in quaq; </s>
              <s xml:id="echoid-s9057" xml:space="preserve">ſpecie inſtituit; </s>
              <s xml:id="echoid-s9058" xml:space="preserve">mox ad partiales deſcri-
                <lb/>
              ptiones magis deueniens; </s>
              <s xml:id="echoid-s9059" xml:space="preserve">de contracturis columnarum, quæ fiunt in ſummis; </s>
              <s xml:id="echoid-s9060" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9061" xml:space="preserve">de adiectionibus, quæ fiunt
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.132-01" xlink:href="note-514.01.132-01a" xml:space="preserve">10</note>
              in medijs columnis, ſermonem facit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9062" xml:space="preserve">Ac demum in tertio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9063" xml:space="preserve">poſtremo huius uoluminis capite de fundatio-
                <lb/>
              nibus præcepta tradit, ac paulatim ad baſes, columnarum ornamenta, capitula, trabes, zophoros, coronas,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s9064" xml:space="preserve">faſtigia peruenit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9065" xml:space="preserve">Ita ut Ionicumgenus hoc libro perficiat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9066" xml:space="preserve">Pycnoſtylos igitur eſt quod crebris columnis
                <lb/>
              conſtat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9067" xml:space="preserve">Confertum genus uocat Albertus, Syſtylos paulò remißioribus, ſub confertum idem nominat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9068" xml:space="preserve">Dia-
                <lb/>
                <figure xlink:label="fig-514.01.132-01" xlink:href="fig-514.01.132-01a" number="25">
                  <description xml:id="echoid-description17" xml:space="preserve">I. Orthographia.
                    <lb/>
                  O. Sciographia dipteros.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables16" xml:space="preserve">I O</variables>
                </figure>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.132-02" xlink:href="note-514.01.132-02a" xml:space="preserve">20</note>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.132-03" xlink:href="note-514.01.132-03a" xml:space="preserve">30</note>
              ſtylos amplius patentibus ſubdiſpanſa ſpecies appellatur ab eodem. </s>
              <s xml:id="echoid-s9069" xml:space="preserve">Aræstylos diſpanſa, rarius quàm opor-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.132-04" xlink:href="note-514.01.132-04a" xml:space="preserve">40</note>
              teat inter ſe diductis . </s>
              <s xml:id="echoid-s9070" xml:space="preserve">Sed quomodo rarius quàm oporteat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9071" xml:space="preserve">ergo faciendum est aliquid aliter quàm oportet?
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9072" xml:space="preserve">minimè. </s>
              <s xml:id="echoid-s9073" xml:space="preserve">Sed infra buius ratio reddetur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9074" xml:space="preserve">quomodo fiet quod oportet , ex eo quod fieri non oportere uidetur ,
                <lb/>
              oſtendit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9075" xml:space="preserve">{ Euſtylos interuallorum iusta diſtributione.</s>
              <s xml:id="echoid-s9076" xml:space="preserve">} Quaratione autem ſingulæ ſpecies ordinentur, sta-
                <lb/>
              tim demonſtrat, inquiens.</s>
              <s xml:id="echoid-s9077" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9078" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Ergo</emph>
              Pycnoſtylos eſt cuius intercolumnio unius, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9079" xml:space="preserve">dimidiatæ columnæ craſsitudo interponi po
                <lb/>
              teſt, quemadmodum eſt Diui Iulij, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9080" xml:space="preserve">in foro Veneris, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9081" xml:space="preserve">ſi quę aliæ ſic ſunt compoſitæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s9082" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9083" xml:space="preserve">Conferta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9084" xml:space="preserve">denſa ſpecies, quæ Pycnoſtylos dicitur, ea eſt cuius intercolumnia ſingula ſunt craſſitudine, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9085" xml:space="preserve">
                <lb/>
              dimidiatæ columnæ ſpatio. </s>
              <s xml:id="echoid-s9086" xml:space="preserve">Craſſitudinem intelligo diametrum imæ columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9087" xml:space="preserve">huius exemplum inuenies in ue-
                <lb/>
              ſtigio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9088" xml:space="preserve">ichnographia ſuperiori, ædis ſcilicet, quæ hypethros nominatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9089" xml:space="preserve">Exemplar uero eorum templorum,
                <lb/>
              quæ Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9090" xml:space="preserve">adducit, nullum reſtat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9091" xml:space="preserve">Veneri autem genitrici Cæſar dictator ædem instruxit.</s>
              <s xml:id="echoid-s9092" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9093" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Item</emph>
              ſyſtylos eſt in qua duarum columnarum craſsitudo in intercolumnio poterit collocari, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9094" xml:space="preserve">
                <lb/>
              ſpirarum plinthides æque magnæ ſint eo ſpatio, quod fuerit inter duas plinthides, quemadmodum eſt
                <lb/>
              Fortunæ æqueſtris ad theatrum lapideum , & </s>
              <s xml:id="echoid-s9095" xml:space="preserve">reliquæ, quæ eiſdem rationibus ſunt compoſitæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s9096" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9097" xml:space="preserve">Plinthides ſunt imæ baſium partes, ideo nuncupatæ, quia forma earum laterum formas uidentur habere;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9098" xml:space="preserve">Plinthi enim lateres a Græcis dicuntur, qui forma quadrata constant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9099" xml:space="preserve">Plinthum ergo tam magnam eſſe Vi-
                <lb/>
              tr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9100" xml:space="preserve">dicit, quantum eſt ſpatium inter duas plinthos. </s>
              <s xml:id="echoid-s9101" xml:space="preserve">Exemplum huius eſt in Ichnographia ſuperiori eius formæ,
                <lb/>
              quædipteros nominatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9102" xml:space="preserve">Theatrum lapideum Philander intelligit theatrum Pompeij, quod manſurum primus
                <lb/>
              omnium extruxit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9103" xml:space="preserve">id igne conſumptum reſtaurauit Tiberius, poſt C. </s>
              <s xml:id="echoid-s9104" xml:space="preserve">Caligula. </s>
              <s xml:id="echoid-s9105" xml:space="preserve">inde Claudius. </s>
              <s xml:id="echoid-s9106" xml:space="preserve">Postremo Go-
                <lb/>
              thorum Rex Theodoricus. </s>
              <s xml:id="echoid-s9107" xml:space="preserve">Eius ueſtigia dicuntur eſſe, quæ in campo Floræ in ſtabulo Vrſinorum uiſuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9108" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Quoduero ad fortunam equeſtrem attinet, notandum quod Tacitus libro 14. </s>
              <s xml:id="echoid-s9109" xml:space="preserve">refert, Equites pro Augustæ ua-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.132-06" xlink:href="note-514.01.132-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>