Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 412
>
31
32
33
(1)
34
(2)
35
(3)
36
(4)
37
(5)
38
(6)
39
(7)
40
(8)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 412
>
page
|<
<
(106)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div312
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
63
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9481
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
106
"
file
="
514.01.138
"
n
="
138
"
rhead
="
LIBER
"/>
ne pro rata conſtituantur contracturæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9482
"
xml:space
="
preserve
">Hæ autem propter altitudinis interuallum ſcandentis oculi
<
lb
/>
ſpeciem fallunt, quamobrem adijciuntur craſsitudinibus tem peraturæ . </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9483
"
xml:space
="
preserve
">Venuſtatem enim perſequi-
<
lb
/>
tur uiſus, cuius ſi non blandimur uoluptati proportione, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9484
"
xml:space
="
preserve
">modulorum adiectionibus, uti id, in quo
<
lb
/>
fallitur, temperationeadugeatur, uaſtus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9485
"
xml:space
="
preserve
">inuenuſtus conſpicientibus remittetur aſpectus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9486
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s9487
"
xml:space
="
preserve
">Obſeruandum est uenuſtatem columnas habere, ſi tenuiores in ſummo ſint, quàm imo, hanc uero tenuita-
<
lb
/>
tem non ſolum efficere altitudinem, ipſa ſuapte natura , ſed etiam arte constitui oportere, oſtendit Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9488
"
xml:space
="
preserve
">eam
<
lb
/>
uocat contracturam, quoniam columnæ in ſummo ab ima craſſitudine, quaſi contrahi uidentur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9489
"
xml:space
="
preserve
">Obſeruandum
<
lb
/>
est tamen quo altiores columnæ ſunt, eo minus eſſe contrahendas, nam ipſa ( ut dixi) altudo ſuapte natura
<
lb
/>
contractionis ſpeciem quandam facit, qua
<
unsure
/>
madmodum optices ratio demonſtrat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9490
"
xml:space
="
preserve
">Ratio autem contracturæ ab
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.138-01
"
xlink:href
="
note-514.01.138-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
ipſa rerum natura deſumpta est. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9491
"
xml:space
="
preserve
">graciliores enim res naſcentes, ac tenuiores ſunt, quo magis a terra eriguntur,
<
lb
/>
quod & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9492
"
xml:space
="
preserve
">in arboribus obſeruatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9493
"
xml:space
="
preserve
">Habent etiam in medio columnæ adiectionem quandam, ſic enim uidentur
<
lb
/>
pondera ſuſtinere, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9494
"
xml:space
="
preserve
">in medio tumorem quendam facere , quam Græcientaſin uocant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9495
"
xml:space
="
preserve
">Regulæ autem contra-
<
lb
/>
cturæ ſunt, hæc, ita diſpoſitæ.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9496
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
handwritten
number
="
24
"/>
<
handwritten
number
="
25
"/>
<
handwritten
number
="
26
"/>
<
handwritten
number
="
27
"/>
<
handwritten
number
="
28
"/>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Columnæ altitudinis. # Scapus imus erit partium. # contractura ſummi ſcapi.
<
lb
/>
Ad XV. pedes. # VI. # V.
<
lb
/>
<
lb
/>
Ad XX. pedes. # VI. s # V. s
<
lb
/>
<
lb
/>
Ad XXX. pedes. # VII. # VI.
<
lb
/>
<
lb
/>
Ad XL. pedes. # VII. s # VI. s
<
lb
/>
<
lb
/>
Ad L. Pedes. # VIII. # VII.
<
lb
/>
<
lb
/>
</
note
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9497
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">De</
emph
>
adiectione, quæ adijcitur in medijs columnis, quæ apud Græcos entaſis appellatur, in extremo
<
lb
/>
libro erit formata ratio eius, quemadmodum mollis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9498
"
xml:space
="
preserve
">conueniens efficiatur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9499
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s9500
"
xml:space
="
preserve
">Promiſſam habemus a Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9501
"
xml:space
="
preserve
">deſcriptionem adiectionis eius, quæ in medijs columnis adijcitur, puto ego eã
<
lb
/>
iudicio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9502
"
xml:space
="
preserve
">dexteritate quadam artificis, potius quàm regula contineri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9503
"
xml:space
="
preserve
">mollis enim & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9504
"
xml:space
="
preserve
">conueniens fieri debet,
<
lb
/>
quare ad hoc inſtrumento quodam flexibili opus eſſe iudico.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9505
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div329
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
64
">
<
head
xml:id
="
echoid-head65
"
style
="
it
"
xml:space
="
preserve
">De fundationibus, & columnis, atque earum ornatu, & epiſtylijs,
<
lb
/>
tam in locis ſolidis quàm in congeſtitijs. # Cap. III.</
head
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9506
"
xml:space
="
preserve
">SVbſtructionis fundationes eorum operum, fodiantur ( ſi queant inueniri, ) ab ſolido, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9507
"
xml:space
="
preserve
">in
<
lb
/>
ſolidum, quantum ex amplitudine operis pro ratione uidebitur, extruantur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9508
"
xml:space
="
preserve
">quæ ſtructu-
<
lb
/>
ra per totum ſolum quàm ſolidiſsima fiat.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9509
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s9510
"
xml:space
="
preserve
">Poſtquam de ijs rebus actum eſt, quæ ad aſpectum pertinebant, tum confuſe, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9511
"
xml:space
="
preserve
">uniuerſali qua-
<
lb
/>
dam ratione, tum etiam diſtinctiori quodam modo, ne ædes per ſe ſubſistere quis credat, de fundationibus ea-
<
lb
/>
rum loquitur Vitr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9512
"
xml:space
="
preserve
">atque ita ordinatim, ( ut dixi ) a fundamentis uſque ad ſummũ tectum peruenit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9513
"
xml:space
="
preserve
">hoc igitur
<
lb
/>
quarto capite de fundationibus, baſibus, columnarum ornamentis, deq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9514
"
xml:space
="
preserve
">epistylijs, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9515
"
xml:space
="
preserve
">faſtigijs templorum Io-
<
lb
/>
nico genere conſtructorum, præcepta tradit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9516
"
xml:space
="
preserve
">Substructionis fundationes ita fieri debere ostendit, ut finem re-
<
lb
/>
ſpiciamus, ad quem inuentæ ſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9517
"
xml:space
="
preserve
">Iacimus enim fundamenta, ut ædes firmæ ſint, ac permanentes, quod ſi fun-
<
lb
/>
dationes firmæ non erunt, quomodo firmitatem habebunt ædificia? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9518
"
xml:space
="
preserve
">ut igitur firma ſint, oportet ſolum ſolidum
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.138-05
"
xlink:href
="
note-514.01.138-05a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
eſſe, atque ita excauari, ut inueniatur ſolidum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9519
"
xml:space
="
preserve
">oportet etiam latiores eſſe ſubſtructiones, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9520
"
xml:space
="
preserve
">ampliorem lo-
<
lb
/>
cum occupare, quàm quæ ſupra terram struuntur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9521
"
xml:space
="
preserve
">Ita enim fiet, ut ſoliditate ſoli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9522
"
xml:space
="
preserve
">amplitudine fundamen-
<
lb
/>
ti quicquid ſuperſtruxeris ſedem habeat oneri aptam, firmam, ſolidamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9523
"
xml:space
="
preserve
">. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9524
"
xml:space
="
preserve
">Imitabimur quoque rerum natu-
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-514.01.138-01
"
xlink:href
="
fig-514.01.138-01a
"
number
="
28
">
<
image
file
="
514.01.138-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/514.01.138-01
"/>
</
figure
>
ram, quæ ſolidis radicibus, amplisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9525
"
xml:space
="
preserve
">in arboribus innixa,
<
lb
/>
truncos parte inferiori craſſiores facit, quàm in ſuperiori.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9526
"
xml:space
="
preserve
">Solum igitur in quo fundationes fiunt, aut ſolidum natura-
<
lb
/>
le, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9527
"
xml:space
="
preserve
">firmum erit; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9528
"
xml:space
="
preserve
">aut molle, congeſtitium, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9529
"
xml:space
="
preserve
">tenerum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9530
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Diuerſo modo in utroque ſubſtruendum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9531
"
xml:space
="
preserve
">nam in ſolido
<
lb
/>
excauabis, foßamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9532
"
xml:space
="
preserve
">duces ita amplam, vt ratio operis
<
lb
/>
poſtulabit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9533
"
xml:space
="
preserve
">Ipſamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9534
"
xml:space
="
preserve
">planam efficies, ne ex una parte po-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.138-06
"
xlink:href
="
note-514.01.138-06a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
tius, quàm ex alia inclinet fabricæ pondus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9535
"
xml:space
="
preserve
">ſi molle erit
<
lb
/>
ſolum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9536
"
xml:space
="
preserve
">congeſtitium, aut id in ſuperficie, aut depreſ-
<
lb
/>
ſius erit tenerum, ſi in ſuperficie, eò uſque excauabis do-
<
lb
/>
nec ſolidum inueni us
<
unsure
/>
, ſi in profundum abibit, palificatio-
<
lb
/>
nes crebræ faciendæ ſunt , ſolumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9537
"
xml:space
="
preserve
">crebris fiſtucationibus
<
lb
/>
ſolidandum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9538
"
xml:space
="
preserve
">Fundamentum ſubſtructio dicitur, quæ eſt
<
lb
/>
quicquid ſub terra ſtruitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9539
"
xml:space
="
preserve
">Substructio (ut dixi) ex par-
<
lb
/>
te inferiori, amplior eſſe debet, deinde minor fieri paula-
<
lb
/>
tim. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9540
"
xml:space
="
preserve
">Foſſæ amplitudo Architecti iudicio relinquitur pro
<
lb
/>
ratione operis facienda , ſoliq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9541
"
xml:space
="
preserve
">natura, nam ſæpe euenire
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.138-07
"
xlink:href
="
note-514.01.138-07a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
potest in amplißimis ædificijs, templis, pontibusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9542
"
xml:space
="
preserve
">ut </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>