Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[31] FRONS TEMPLI CVM PODIO.
[32] A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel orbiculus, Trochilus.D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.E. Quadra, listello, Filetto,F. Apopbygis, annulus, cimbia. E D B A C F
[33] A. Plinthus.B. Torus inferior.O. quadræ.C. Scotia.D. torus ſuperior.E. quadra apophygis.F. apophygis.tt. craſſitudo columnæ. f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b
[34] A. plinthus.B. ſcotia inferior.B. ſcotia ſuperior.C. torus.D. quadra apophygis.o. centrum apophygis.f. Signum ubi decuſſatio facienda.2. ſupercilium.3 aſtragali. f c b a D C B B A 2
[35] A. abacus.B. quadra abaci.C. latitudo uolutæ.D. canalis.E. cymatium.F. Aſtragalus.G H. Apotbeſis. α ρ ϊ b c οα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρo p q hh d 1 2 4 3 1 2 4 3 m d @ x X @ dA B C D E F G H
[36] e b d f c a
[Figure 37]
[38] A. Trabs, epiſtylium.1. prima faſcia.2. ſecunda faſcia.3. Tertia faſcia.B. cymatium epistylij.C. Zopborus puluinatus.D. cymatium zophori.E. Denticulus.O. Interſectio.F. cymatium denticuli.G. corona.L. Faſtigium.K. tympanum.I. Acroteria.H. ſtmæ. L H g F P E D O D B 3 A 2 1
[Figure 39]
[40] ſi fuerinf commoda ſpacia,.b. coſumen. a. canfenTignorum ca:Pifa ſupra frabem ef frabs ſupra coſumnasſiampſiora ſunt spaciaC. Capteol@ I. AssereſA. ſunt Cantherij.B. Columen.Vbi Hero ampla ſunt ſpatia.C. capreoli.I. Aſſeres.O. Templa.Integra hæc compoſitio, tectum nominatur. a a a a D a a a a c c c c c c c
[41] A B
[42] ... adiectio.G. H. abacus.G. cymatium.I. echinus.K. annuli.L. hypotrachelium.M. aſtragalus.N. apotheſis. S R Q P O G H I K L M N F E D C B A
[43] A. epiſtylium.B. Guttæ.C. regulaD. faſcia.E. femur.F. Canalis.G. Me-topa.H. ſemimetopa.F. E. triglyphus.I. capitulum triglyphi.K. cymatium.L. corona.M. cymatium coronæ.N. tympanum.O P Q. partes faſtigij, quæ reſpon-dent partibus coronæ.R. ſima.S. Acroterium. S R Q P O N M L K I H q F E D C B A
[44] a tilg@iftb metopęmodſusodiaſtiſoſ.tetraſti@oſdiaſtiloſmodolo@exaſtiſo@Striarum modus. c.Centrum quadrati. a.ſiſtiſoſ modvcxaſtilosſiſtiloſtetraſtiloſ b a b a b a a c c c c a a
[45] ICHNOGRAPHIA PROSTRLOS.
[46] ORTHOGRAPHIA PROSTRLOS.
[47] FIGVRA EXA STTLI DORICI.
[48] A B. altitudo ad lacunaria.C. D. luminis altitudo.C. E. luminis latitudo inferior.D F. ſuperior luminis latitudo.C. G. craſſitudo antepagmentorum inferior.D. H. craſſitudo antepagmentorũ ſuperior.I. Supercilium.K. cymatium.M. antepagmentũ.N. hyperthy-ron.O. cymatium Doricum.P. corona plana cum cymatio.Q R. altitudo antepagmenti.S. Tympanum.T. impagines.V. ſcapi cardinales.X. impagines.r. Z. cymatia. A P N K I F D H V Q M Y S T S X E C B R G
[49] I. Corona.f. Ancones.d. hyperthyron.c. folium.e. cymatia.I E. ſcapusg. cymatium.h. replum.A B. Altitudo ad lacunaria.D. corona.G. by-perthyron.H. cymatium.I. prima corſa.K. ſecunda corſa.L. Tertia corſa.M. Tympana.N. impagines.O. ſcapi.C. hyperthyron. r d f e D C C I o o N N g G M M H g N N L K M M I E B
[50] A. corona.O. cymatium Lesbium.P. cymatium Doricum.Q. Hyperthyron.R. Cyma-tium antepagmentorum.S. Aſtragali.T. Prima faſcia.S. ſecunda faſcia.V. Tertia faſcia.X X. ſcapus.Y. cymatium.Z. replum.I. Tympanum.K K. impages. A O p Q R Q X s Q s R s V I s T I I I I K K I I X
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
< >
page |< < (112) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div329" type="section" level="2" n="64">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9793" xml:space="preserve">
                <pb o="112" file="514.01.144" n="144" rhead="LIBER"/>
              nam quẽ ſoccum dicunt, eſt id; </s>
              <s xml:id="echoid-s9794" xml:space="preserve">quod infra baſim ponitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9795" xml:space="preserve">Plinthus quoque rolunda forma conſpicitur in ſpira
                <lb/>
              Tuſcanica, ſed in alijs ſpiris quadrata conſtat figura, ut patet in deſcriptione A. </s>
              <s xml:id="echoid-s9796" xml:space="preserve">Torus est rotundum mem-
                <lb/>
              brum, puluinaris in modum, unde nomen ſumpſit; </s>
              <s xml:id="echoid-s9797" xml:space="preserve">ſtiuas Græce dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9798" xml:space="preserve">turget autem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9799" xml:space="preserve">tanquam carnoſus
                <lb/>
              tumor uidetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9800" xml:space="preserve">Itali a forma Baſtonem uocant, Galli rond, aut bozel nominant, huius forma eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9801" xml:space="preserve">B. </s>
              <s xml:id="echoid-s9802" xml:space="preserve">Scotia
                <lb/>
              Græcum uocabulum est, obſcuritatem ſigniſicat, cauum enim illud membrum cum ſit, umbroſum apparet, Ita-
                <lb/>
              li cauettum dicunt, alij corticem. </s>
              <s xml:id="echoid-s9803" xml:space="preserve">eſt enim tanquam baculi cortex. </s>
              <s xml:id="echoid-s9804" xml:space="preserve">Galli contrabozel ea de cauſa dicunt, la-
                <lb/>
              tini orbiculum a uerbo Græco trochilon quod rotulam ſignificat, in cuius cultro cauum eſt, quemadmodum
                <lb/>
              ſimt radij, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9805" xml:space="preserve">orbiculi trochlearum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9806" xml:space="preserve">huius forma eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9807" xml:space="preserve">C. </s>
              <s xml:id="echoid-s9808" xml:space="preserve">cumſuis quadris, F. </s>
              <s xml:id="echoid-s9809" xml:space="preserve">quas Galli filette, Itali listel-
                <lb/>
              lum, velregulum appellant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9810" xml:space="preserve">Aſtragalus a forma ſic dicitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9811" xml:space="preserve">eſt ubi D. </s>
              <s xml:id="echoid-s9812" xml:space="preserve">Hæ igitur ſunt partes ſpiræ Atticæ.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9813" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-01" xlink:href="note-514.01.144-01a" xml:space="preserve">10</note>
              quomodo autem deſcribantur ostendam. </s>
              <s xml:id="echoid-s9814" xml:space="preserve">Sumatur columnæ craßitudo, cui addatur dimidium, tam longa erit
                <lb/>
              plinthus, uidelicet, a b, a quibus punctis erigantur perpendiculares utrinque a g. </s>
              <s xml:id="echoid-s9815" xml:space="preserve">b c. </s>
              <s xml:id="echoid-s9816" xml:space="preserve">Sed eius alti-
                <lb/>
              tudo ita deformetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9817" xml:space="preserve">ſumatur dimidium craſſitudinis columnæ, id erit pro altitudine totius ſpiræ, ſumatur po-
                <lb/>
              stea tertia pars totius craſſitudinis columnæ, quæ ſit c d. </s>
              <s xml:id="echoid-s9818" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9819" xml:space="preserve">ponatur circinus a ſummo altitudinis ſpiræ, ui-
                <lb/>
              delicet ubi ſunt ſigna c g, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9820" xml:space="preserve">deorſum uertatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9821" xml:space="preserve">ubi tertia pars illa deſinit in lineis g a. </s>
              <s xml:id="echoid-s9822" xml:space="preserve">c b. </s>
              <s xml:id="echoid-s9823" xml:space="preserve">ibi ſi-
                <lb/>
              gna ſint i k, a quibus ſignis ad a, uel b, altitudo est plintbi. </s>
              <s xml:id="echoid-s9824" xml:space="preserve">partiamur poſtea k c. </s>
              <s xml:id="echoid-s9825" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9826" xml:space="preserve">i g. </s>
              <s xml:id="echoid-s9827" xml:space="preserve">in par-
                <lb/>
              tes quatuor, ex quibus una ſcilicet ſuperior crit pro toro ſuperiori. </s>
              <s xml:id="echoid-s9828" xml:space="preserve">reliquum quod eſt ſub toro ſuperiori ad
                <lb/>
              plintbum diuidatur in duas æquas partes, ex ijs inferior detur toro inferiori, ſuperior datur ſcotiæ cum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9829" xml:space="preserve">ſuis
                <lb/>
              quadris. </s>
              <s xml:id="echoid-s9830" xml:space="preserve">vt uero recte deformentur tori, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9831" xml:space="preserve">ſcotia, ſic faciendum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9832" xml:space="preserve">Torus inferior ſemicirculis utrinq; </s>
              <s xml:id="echoid-s9833" xml:space="preserve">clau-
                <lb/>
              ditur, nec prominet ultra plinthum, circino igitur duci poteſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9834" xml:space="preserve">Simili ratione demittantur uſque ad plinthum
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-02" xlink:href="note-514.01.144-02a" xml:space="preserve">20</note>
              lineæ craßtudinem columnæ claudentes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9835" xml:space="preserve">a ſigno quo plintbum intercidunt ad extremam plinthum, quod est
                <lb/>
              ſpatium, verbigratia ab o. </s>
              <s xml:id="echoid-s9836" xml:space="preserve">ad 1. </s>
              <s xml:id="echoid-s9837" xml:space="preserve">2. </s>
              <s xml:id="echoid-s9838" xml:space="preserve">3. </s>
              <s xml:id="echoid-s9839" xml:space="preserve">in tres partes diuidatur, quarum una transferatur ad partem ſupe-
                <lb/>
              riorem, unde lineæ demiſſæ a craßitudine columnæ ad plintbum decurrere. </s>
              <s xml:id="echoid-s9840" xml:space="preserve">ubieſt litera q. </s>
              <s xml:id="echoid-s9841" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9842" xml:space="preserve">a puncto q.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9843" xml:space="preserve">ad punctum ſ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9844" xml:space="preserve">proijciatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9845" xml:space="preserve">tantum prominebit in ſuperiori parte pars illa, qua torus ſuperior faciendus est. </s>
              <s xml:id="echoid-s9846" xml:space="preserve">
                <lb/>
              facto igitur toro ſuperiori eo modo, quo factus fuerat inferior, facienda est ſcotia, quæ trochilus nominatur,
                <lb/>
              cum ſuis quadris, quarum una ſupra, altera infra ſcotiam ponenda. </s>
              <s xml:id="echoid-s9847" xml:space="preserve">ita ut ex ſeptem partibus una ſuperiori,
                <lb/>
              altera inferiori quadræ tribuatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9848" xml:space="preserve">Cauitas autem ab extremis partibus, ita ducenda, ut uenuſta ſit, exca-
                <lb/>
              uetq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9849" xml:space="preserve">quadram inferiorem, quemadmodum in deſcriptione poſui, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9850" xml:space="preserve">ita uti columna cum ſupra baſim collo-
                <lb/>
              cata fuerit annulus apopbygis perpendiculo eius reſpondeat, ut recte notat Philander, ne extra ſolidum proce-
                <lb/>
              dat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9851" xml:space="preserve">ſupra ſuperiorem torum columna collocanda, cuius ima pars apotheſis nominatur, uel apopbygis. </s>
              <s xml:id="echoid-s9852" xml:space="preserve">hæc
                <lb/>
              conſtat ex limbo quadra, uel annulo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9853" xml:space="preserve">quadam circinatione, uel conflexu, uel abſceſſu potius ſimili mediæ
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-03" xlink:href="note-514.01.144-03a" xml:space="preserve">30</note>
              ſcotiæ, quemadmodum ſuperior columnæ pars ſuam habet apotheſim, ſimilem dimidiæ ſcotiæ ſuperiori, it a ut
                <lb/>
              ſi utraque apotbeſis columnæ coniungeretur, ſcotiam cum ſuis quadris efficerent. </s>
              <s xml:id="echoid-s9854" xml:space="preserve">Quomodo autem ad circi-
                <lb/>
              num iſti abſceſſus fiant, pulchrum eſt demonſtrare. </s>
              <s xml:id="echoid-s9855" xml:space="preserve">Supra illam proiecturam imi ſcapi ſcienda eſt quadra, uel
                <lb/>
              annulus, uel liſtellum, ut dicunt Itali, uel quo alio nomine appellari gaudet, tam alta, quàm dimidium tori
                <lb/>
              ſuperioris, bæc ſuis terminis utrinque concluſa, producenda est a parte ſuperiori dimidia ſuæ proiecturæ par-
                <lb/>
              te, uidelicet a puncto s. </s>
              <s xml:id="echoid-s9856" xml:space="preserve">ad punctum r. </s>
              <s xml:id="echoid-s9857" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9858" xml:space="preserve">interuallum q r. </s>
              <s xml:id="echoid-s9859" xml:space="preserve">transferendum est in lineas columnæ craſſi-
                <lb/>
              tudinem claudentes, ubi t. </s>
              <s xml:id="echoid-s9860" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9861" xml:space="preserve">ſignis t. </s>
              <s xml:id="echoid-s9862" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9863" xml:space="preserve">r. </s>
              <s xml:id="echoid-s9864" xml:space="preserve">decuſſatio fiat in v. </s>
              <s xml:id="echoid-s9865" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9866" xml:space="preserve">centro v. </s>
              <s xml:id="echoid-s9867" xml:space="preserve">interuallo vt fiat cir-
                <lb/>
              cinatio & </s>
              <s xml:id="echoid-s9868" xml:space="preserve">circumflexus apopbygis. </s>
              <s xml:id="echoid-s9869" xml:space="preserve">ad extremum quadræ ubi s. </s>
              <s xml:id="echoid-s9870" xml:space="preserve">Itali uero quadram apopbygis, uel annulum
                <lb/>
              cimbiam dicunt, quarum rerum exemplar, ex ſubiecta deſcriptione concipies.</s>
              <s xml:id="echoid-s9871" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <figure number="32">
              <description xml:id="echoid-description19" style="it" xml:space="preserve">A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.
                <lb/>
              B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.
                <lb/>
              C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel
                <lb/>
              orbiculus, Trochilus.
                <lb/>
              D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.
                <lb/>
              E. Quadra, listello, Filetto,
                <lb/>
              F. Apopbygis, annulus, cimbia.</description>
              <variables xml:id="echoid-variables18" xml:space="preserve">E D B A C F</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9872" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Sin</emph>
              autem Ionicæ erunt faciendæ, ſymmetriæ earum ſic erunt conſtituendæ, uti latitudo ſpiræ
                <lb/>
              quoquo uerſus, ſit columnæ craſsitudinis, adiecta craſsitudine quarta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9873" xml:space="preserve">octaua, altitudo uti Atticur-
                <lb/>
              gis, ita eius plinthos, reliquumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9874" xml:space="preserve">præter plinthum, quod erit tertia pars craſsitudinis columnæ, diui-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.144-06" xlink:href="note-514.01.144-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>