Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[31] FRONS TEMPLI CVM PODIO.
[32] A. Plinthus, laterculus, uel lataſtrum.B. Torus. Stybas, rondbozel. Baſtone.C. ſcotia, cauetto, ſcorza, contrabozel orbiculus, Trochilus.D. Aſtragalus. talus, tondino. talon.E. Quadra, listello, Filetto,F. Apopbygis, annulus, cimbia. E D B A C F
[33] A. Plinthus.B. Torus inferior.O. quadræ.C. Scotia.D. torus ſuperior.E. quadra apophygis.F. apophygis.tt. craſſitudo columnæ. f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b
[34] A. plinthus.B. ſcotia inferior.B. ſcotia ſuperior.C. torus.D. quadra apophygis.o. centrum apophygis.f. Signum ubi decuſſatio facienda.2. ſupercilium.3 aſtragali. f c b a D C B B A 2
[35] A. abacus.B. quadra abaci.C. latitudo uolutæ.D. canalis.E. cymatium.F. Aſtragalus.G H. Apotbeſis. α ρ ϊ b c οα 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρo p q hh d 1 2 4 3 1 2 4 3 m d @ x X @ dA B C D E F G H
[36] e b d f c a
[Figure 37]
[38] A. Trabs, epiſtylium.1. prima faſcia.2. ſecunda faſcia.3. Tertia faſcia.B. cymatium epistylij.C. Zopborus puluinatus.D. cymatium zophori.E. Denticulus.O. Interſectio.F. cymatium denticuli.G. corona.L. Faſtigium.K. tympanum.I. Acroteria.H. ſtmæ. L H g F P E D O D B 3 A 2 1
[Figure 39]
[40] ſi fuerinf commoda ſpacia,.b. coſumen. a. canfenTignorum ca:Pifa ſupra frabem ef frabs ſupra coſumnasſiampſiora ſunt spaciaC. Capteol@ I. AssereſA. ſunt Cantherij.B. Columen.Vbi Hero ampla ſunt ſpatia.C. capreoli.I. Aſſeres.O. Templa.Integra hæc compoſitio, tectum nominatur. a a a a D a a a a c c c c c c c
[41] A B
[42] ... adiectio.G. H. abacus.G. cymatium.I. echinus.K. annuli.L. hypotrachelium.M. aſtragalus.N. apotheſis. S R Q P O G H I K L M N F E D C B A
[43] A. epiſtylium.B. Guttæ.C. regulaD. faſcia.E. femur.F. Canalis.G. Me-topa.H. ſemimetopa.F. E. triglyphus.I. capitulum triglyphi.K. cymatium.L. corona.M. cymatium coronæ.N. tympanum.O P Q. partes faſtigij, quæ reſpon-dent partibus coronæ.R. ſima.S. Acroterium. S R Q P O N M L K I H q F E D C B A
[44] a tilg@iftb metopęmodſusodiaſtiſoſ.tetraſti@oſdiaſtiloſmodolo@exaſtiſo@Striarum modus. c.Centrum quadrati. a.ſiſtiſoſ modvcxaſtilosſiſtiloſtetraſtiloſ b a b a b a a c c c c a a
[45] ICHNOGRAPHIA PROSTRLOS.
[46] ORTHOGRAPHIA PROSTRLOS.
[47] FIGVRA EXA STTLI DORICI.
[48] A B. altitudo ad lacunaria.C. D. luminis altitudo.C. E. luminis latitudo inferior.D F. ſuperior luminis latitudo.C. G. craſſitudo antepagmentorum inferior.D. H. craſſitudo antepagmentorũ ſuperior.I. Supercilium.K. cymatium.M. antepagmentũ.N. hyperthy-ron.O. cymatium Doricum.P. corona plana cum cymatio.Q R. altitudo antepagmenti.S. Tympanum.T. impagines.V. ſcapi cardinales.X. impagines.r. Z. cymatia. A P N K I F D H V Q M Y S T S X E C B R G
[49] I. Corona.f. Ancones.d. hyperthyron.c. folium.e. cymatia.I E. ſcapusg. cymatium.h. replum.A B. Altitudo ad lacunaria.D. corona.G. by-perthyron.H. cymatium.I. prima corſa.K. ſecunda corſa.L. Tertia corſa.M. Tympana.N. impagines.O. ſcapi.C. hyperthyron. r d f e D C C I o o N N g G M M H g N N L K M M I E B
[50] A. corona.O. cymatium Lesbium.P. cymatium Doricum.Q. Hyperthyron.R. Cyma-tium antepagmentorum.S. Aſtragali.T. Prima faſcia.S. ſecunda faſcia.V. Tertia faſcia.X X. ſcapus.Y. cymatium.Z. replum.I. Tympanum.K K. impages. A O p Q R Q X s Q s R s V I s T I I I I K K I I X
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
< >
page |< < (113) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div329" type="section" level="2" n="64">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9874" xml:space="preserve">
                <pb o="113" file="514.01.145" n="145" rhead="TERTIVS."/>
              datur in partes ſeptem, inde trium partium torus, qui eſt in ſummo, reliquæ quatuor partes diuiden-
                <lb/>
              dæ ſunt æ qualiter, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9875" xml:space="preserve">una pars fiat cum ſuis aſtragalis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9876" xml:space="preserve">ſupercilio ſuperior trochilus, altera pars in-
                <lb/>
              feriori trochilo relinquatur, ſed inferior major apparebit, ideo quod habebit ad extremam plinthum
                <lb/>
              proiecturam. </s>
              <s xml:id="echoid-s9877" xml:space="preserve">Aſtragali faciendæ ſunt octauæ partis trochili, proiectura erit ſpiræ pars octaua, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9878" xml:space="preserve">ſex-
                <lb/>
              tadecima craſsitudinis columnæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s9879" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <figure number="33">
              <description xml:id="echoid-description20" style="it" xml:space="preserve">A. Plinthus.
                <lb/>
              B. Torus inferior.
                <lb/>
              O. quadræ.
                <lb/>
              C. Scotia.
                <lb/>
              D. torus ſuperior.
                <lb/>
              E. quadra apophygis.
                <lb/>
              F. apophygis.
                <lb/>
              tt. craſſitudo columnæ.</description>
              <variables xml:id="echoid-variables19" xml:space="preserve">f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9880" xml:space="preserve">Ionica ſpira ita deformatur, ut habeat plinthum, ſcotias duas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9881" xml:space="preserve">torum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9882" xml:space="preserve">Scotiæ uero, ſeu trochili duo
                <lb/>
              ſint inter torum ſuperiorem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9883" xml:space="preserve">plinthum, ſed inter duas ſcotias, ſint aſtragali. </s>
              <s xml:id="echoid-s9884" xml:space="preserve">Aſtragali a forma ſic dicuntur,
                <lb/>
              imitantur enim oſſa illa, quæ in iuncturis colli pedis ponuntur, latine tali uocantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9885" xml:space="preserve">Itali aſtragalos in baſi
                <lb/>
              tondinos appellant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9886" xml:space="preserve">Altitudo baſis est quemadmodum atticurgis pro dimidia columnæ craſſitudine. </s>
              <s xml:id="echoid-s9887" xml:space="preserve">latitudo
                <lb/>
              eſt quaqua uerſus unius diametri, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9888" xml:space="preserve">quartæ partis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9889" xml:space="preserve">octauæ craßitudinis, columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9890" xml:space="preserve">Plinthus pro tertia
                <lb/>
              parte altitudinis ſpiræ, reliquum in ſeptem partes diuiditur, quarum tres ſuperioritoro conceduntur, reliquæ
                <lb/>
              quatuor æquas in partes ſecantur, ex quibus una ſcotiæ, ſeu trochilo ſuperiori conceditur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9891" xml:space="preserve">ſuis astragalis,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s9892" xml:space="preserve">ſuo ſupercilio, quod eſt tanquam quadra ſuperior. </s>
              <s xml:id="echoid-s9893" xml:space="preserve">altera pars datur inferiori trochilo. </s>
              <s xml:id="echoid-s9894" xml:space="preserve">Aſtragali vero ex
                <lb/>
              octaua trochili parte conſtituuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9895" xml:space="preserve">Sed uidebitur inferior trochilus maior, quia ad extremam plinthum flecti-
                <lb/>
              tur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9896" xml:space="preserve">flexus ille amplior, maiorem ſpeciem præſefert. </s>
              <s xml:id="echoid-s9897" xml:space="preserve">Nam cum duo trochili ſint animaduertendum est,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.145-04" xlink:href="note-514.01.145-04a" xml:space="preserve">40</note>
              ut inferioris cauum ſuperioris, ſuperiori regulæ reſpondeat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9898" xml:space="preserve">trochilus ſuperior clauditur duabus regulis, qua-
                <lb/>
              rum ſuperior appellatur ſupercilium, inferior quadra: </s>
              <s xml:id="echoid-s9899" xml:space="preserve">ſupercilium unius est partis, quadra dimidiæ tantum.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9900" xml:space="preserve">circumflectere autem trochilos oportet, quemadmodum in ſuperiori, hoc eſt Attica ſpira declaratum eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9901" xml:space="preserve">illud
                <lb/>
              uero pauci animaduertunt, quod Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9902" xml:space="preserve">dixit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9903" xml:space="preserve">Proiectura erit ſpiræ pars octaua, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9904" xml:space="preserve">ſextadecima: </s>
              <s xml:id="echoid-s9905" xml:space="preserve">nam loqui-
                <lb/>
              tur hic de proiectura partis ſuperioris ſpiræ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9906" xml:space="preserve">Aſſumitur enim columnæ craſſitudo ex qua integra primum
                <lb/>
              octaua pars ſumitur, deinde ex eadem integra ſumitur ſextadecima pars, deinde utræq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9907" xml:space="preserve">partes coniunguntur,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s9908" xml:space="preserve">dimidium earum utrinque ponitur pro proiectura ſuperioris partis, quod æque eſt, ac ſidiceret partiendam
                <lb/>
              eſſe columnæ diametrum in partes ſexdecim, ex quibus duæ primum, deinde una ſumenda eſt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9909" xml:space="preserve">eas ſimul com
                <lb/>
              ponere, efficient tres ex ſexdecim partibus, quas partire, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9910" xml:space="preserve">utrinque appone pro proiectura. </s>
              <s xml:id="echoid-s9911" xml:space="preserve">Altuudo apo-
                <lb/>
              phygis annuli eſt pro tertia parte tori, apopbygis eodem modo formatur, quo in Atticis dictum eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9912" xml:space="preserve">totius au-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.145-05" xlink:href="note-514.01.145-05a" xml:space="preserve">50</note>
              tem ſpiræ deſcriptio infra hoc loco ponitur, atque ita Ionica baſis deformatur.</s>
              <s xml:id="echoid-s9913" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9914" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Spiris</emph>
              perfectis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9915" xml:space="preserve">collocatis, columnæ ſunt medianæ in pronao, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9916" xml:space="preserve">poſtico ad perpendiculum
                <lb/>
              medij centri collocandæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9917" xml:space="preserve">Angulares autem, quæq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9918" xml:space="preserve">e regione earum futuræ ſunt in lateribus æ dis dex-
                <lb/>
              tra, ac ſiniſtra, uti partes interiores, quæ ad parietes cellæ ſpectant ad perpendiculum latus habeant
                <lb/>
              collocatum, exteriores autem partes, (uti dictum eſt) de earum contractura. </s>
              <s xml:id="echoid-s9919" xml:space="preserve">Sic enim erunt figuræ
                <lb/>
              compoſitionis ædium contracturæ iuſta ratione exactæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s9920" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9921" xml:space="preserve">Iam ad collocationem columnarum deuentum est, in qua obſeruabimus medianas columnas ad centrum
                <lb/>
              medium collocandas, ita ut ad perpendiculum circum circa reſpondeant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9922" xml:space="preserve">Angulares uero non item, ſed extra
                <lb/>
              contractæ ſint, quæ uero partem interiorem reſpiciunt, rectis lineis ad perpendiculum poſitæ ſint, quod æque
                <lb/>
              est, ac ſi diceret non eſſe columnas angulares, atque etiam laterales contrahendas parte qua ad cellam ſpe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.145-06" xlink:href="note-514.01.145-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>