Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
91 59
92 60
93 61
94 62
95 63
96 64
97 65
98 66
99 67
100 68
101 69
102 70
103 71
104 72
105 73
106 74
107 75
108 76
109 77
110 78
111 79
112 80
113 81
114 82
115 83
116 84
117 85
118 86
119 87
120 88
< >
page |< < (113) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div329" type="section" level="2" n="64">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9874" xml:space="preserve">
                <pb o="113" file="514.01.145" n="145" rhead="TERTIVS."/>
              datur in partes ſeptem, inde trium partium torus, qui eſt in ſummo, reliquæ quatuor partes diuiden-
                <lb/>
              dæ ſunt æ qualiter, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9875" xml:space="preserve">una pars fiat cum ſuis aſtragalis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9876" xml:space="preserve">ſupercilio ſuperior trochilus, altera pars in-
                <lb/>
              feriori trochilo relinquatur, ſed inferior major apparebit, ideo quod habebit ad extremam plinthum
                <lb/>
              proiecturam. </s>
              <s xml:id="echoid-s9877" xml:space="preserve">Aſtragali faciendæ ſunt octauæ partis trochili, proiectura erit ſpiræ pars octaua, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9878" xml:space="preserve">ſex-
                <lb/>
              tadecima craſsitudinis columnæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s9879" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <figure number="33">
              <description xml:id="echoid-description20" style="it" xml:space="preserve">A. Plinthus.
                <lb/>
              B. Torus inferior.
                <lb/>
              O. quadræ.
                <lb/>
              C. Scotia.
                <lb/>
              D. torus ſuperior.
                <lb/>
              E. quadra apophygis.
                <lb/>
              F. apophygis.
                <lb/>
              tt. craſſitudo columnæ.</description>
              <variables xml:id="echoid-variables19" xml:space="preserve">f x F q E D C B I K 3 a 2 1 0 b</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9880" xml:space="preserve">Ionica ſpira ita deformatur, ut habeat plinthum, ſcotias duas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9881" xml:space="preserve">torum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9882" xml:space="preserve">Scotiæ uero, ſeu trochili duo
                <lb/>
              ſint inter torum ſuperiorem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9883" xml:space="preserve">plinthum, ſed inter duas ſcotias, ſint aſtragali. </s>
              <s xml:id="echoid-s9884" xml:space="preserve">Aſtragali a forma ſic dicuntur,
                <lb/>
              imitantur enim oſſa illa, quæ in iuncturis colli pedis ponuntur, latine tali uocantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9885" xml:space="preserve">Itali aſtragalos in baſi
                <lb/>
              tondinos appellant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9886" xml:space="preserve">Altitudo baſis est quemadmodum atticurgis pro dimidia columnæ craſſitudine. </s>
              <s xml:id="echoid-s9887" xml:space="preserve">latitudo
                <lb/>
              eſt quaqua uerſus unius diametri, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9888" xml:space="preserve">quartæ partis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9889" xml:space="preserve">octauæ craßitudinis, columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9890" xml:space="preserve">Plinthus pro tertia
                <lb/>
              parte altitudinis ſpiræ, reliquum in ſeptem partes diuiditur, quarum tres ſuperioritoro conceduntur, reliquæ
                <lb/>
              quatuor æquas in partes ſecantur, ex quibus una ſcotiæ, ſeu trochilo ſuperiori conceditur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9891" xml:space="preserve">ſuis astragalis,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s9892" xml:space="preserve">ſuo ſupercilio, quod eſt tanquam quadra ſuperior. </s>
              <s xml:id="echoid-s9893" xml:space="preserve">altera pars datur inferiori trochilo. </s>
              <s xml:id="echoid-s9894" xml:space="preserve">Aſtragali vero ex
                <lb/>
              octaua trochili parte conſtituuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9895" xml:space="preserve">Sed uidebitur inferior trochilus maior, quia ad extremam plinthum flecti-
                <lb/>
              tur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9896" xml:space="preserve">flexus ille amplior, maiorem ſpeciem præſefert. </s>
              <s xml:id="echoid-s9897" xml:space="preserve">Nam cum duo trochili ſint animaduertendum est,
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.145-04" xlink:href="note-514.01.145-04a" xml:space="preserve">40</note>
              ut inferioris cauum ſuperioris, ſuperiori regulæ reſpondeat. </s>
              <s xml:id="echoid-s9898" xml:space="preserve">trochilus ſuperior clauditur duabus regulis, qua-
                <lb/>
              rum ſuperior appellatur ſupercilium, inferior quadra: </s>
              <s xml:id="echoid-s9899" xml:space="preserve">ſupercilium unius est partis, quadra dimidiæ tantum.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s9900" xml:space="preserve">circumflectere autem trochilos oportet, quemadmodum in ſuperiori, hoc eſt Attica ſpira declaratum eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9901" xml:space="preserve">illud
                <lb/>
              uero pauci animaduertunt, quod Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9902" xml:space="preserve">dixit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9903" xml:space="preserve">Proiectura erit ſpiræ pars octaua, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9904" xml:space="preserve">ſextadecima: </s>
              <s xml:id="echoid-s9905" xml:space="preserve">nam loqui-
                <lb/>
              tur hic de proiectura partis ſuperioris ſpiræ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9906" xml:space="preserve">Aſſumitur enim columnæ craſſitudo ex qua integra primum
                <lb/>
              octaua pars ſumitur, deinde ex eadem integra ſumitur ſextadecima pars, deinde utræq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9907" xml:space="preserve">partes coniunguntur,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s9908" xml:space="preserve">dimidium earum utrinque ponitur pro proiectura ſuperioris partis, quod æque eſt, ac ſidiceret partiendam
                <lb/>
              eſſe columnæ diametrum in partes ſexdecim, ex quibus duæ primum, deinde una ſumenda eſt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9909" xml:space="preserve">eas ſimul com
                <lb/>
              ponere, efficient tres ex ſexdecim partibus, quas partire, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9910" xml:space="preserve">utrinque appone pro proiectura. </s>
              <s xml:id="echoid-s9911" xml:space="preserve">Altuudo apo-
                <lb/>
              phygis annuli eſt pro tertia parte tori, apopbygis eodem modo formatur, quo in Atticis dictum eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s9912" xml:space="preserve">totius au-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.145-05" xlink:href="note-514.01.145-05a" xml:space="preserve">50</note>
              tem ſpiræ deſcriptio infra hoc loco ponitur, atque ita Ionica baſis deformatur.</s>
              <s xml:id="echoid-s9913" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9914" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Spiris</emph>
              perfectis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9915" xml:space="preserve">collocatis, columnæ ſunt medianæ in pronao, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9916" xml:space="preserve">poſtico ad perpendiculum
                <lb/>
              medij centri collocandæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9917" xml:space="preserve">Angulares autem, quæq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9918" xml:space="preserve">e regione earum futuræ ſunt in lateribus æ dis dex-
                <lb/>
              tra, ac ſiniſtra, uti partes interiores, quæ ad parietes cellæ ſpectant ad perpendiculum latus habeant
                <lb/>
              collocatum, exteriores autem partes, (uti dictum eſt) de earum contractura. </s>
              <s xml:id="echoid-s9919" xml:space="preserve">Sic enim erunt figuræ
                <lb/>
              compoſitionis ædium contracturæ iuſta ratione exactæ.</s>
              <s xml:id="echoid-s9920" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9921" xml:space="preserve">Iam ad collocationem columnarum deuentum est, in qua obſeruabimus medianas columnas ad centrum
                <lb/>
              medium collocandas, ita ut ad perpendiculum circum circa reſpondeant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9922" xml:space="preserve">Angulares uero non item, ſed extra
                <lb/>
              contractæ ſint, quæ uero partem interiorem reſpiciunt, rectis lineis ad perpendiculum poſitæ ſint, quod æque
                <lb/>
              est, ac ſi diceret non eſſe columnas angulares, atque etiam laterales contrahendas parte qua ad cellam ſpe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.145-06" xlink:href="note-514.01.145-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>