Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
[131] a b g. concentricum. d. eius centrũ.t z. eccentricum.h. eius centrum.e z. epicyclus.g. eius centrum.d b. & g z. œquales.d z. parallelogrammum.motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t. anguli t b z. & e g z. œqua-les ſunt.angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg. f n b a d o k
[132] b k epicyclus.b. centrum eius.h. uigum.n. Antijugum epicycli.k. punctũ primœ morœ.c. mundi centrum.o. punctũ ſecundæ morœ.h l k. arcus primœ mo rœ.k n o. arcus regreſſus-o b k. arcus directio-nis. L K A H B N O C
[133] Porfioni del cerchio che fannoſe s̃teſſe torno dlaTramòntanaTram ontanaSlmiſifudineTramonſangCarro che uoſge infomoalla Framonlana
[134] a b c d f
[135] A. ſectio parabole.B. vestigium. C. parabole.G. ſectio ellipſis.D. ſectio hyperbole.E. vestigium F. hyperbole. a f a f 1 f f f 1 2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 5 4 4 5 6 C 5 5 6 F 7 A 6 6 8 7 8 7 7 D 8 9 8 8 9 10 11 10 10 11 11 11 11 b 12 g e d b e h d gf g b 6 7 3 1 2 4 6 8 10c g b E a 11 9 7 3 3 1 d 2 4 6 8 10 e ha f 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 a b c d 9 8 7 6 3 2 1 f b a H d g 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ff 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 g
[136] m q 0 s k h c b s n L I p q s
[137] Il polo.cqiunot.orizonte c e b a f
[138] l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
[139] Analemmatis figura.MERIDIAN: S. M. MLSLACITREVM.M.MERIDIAN: .S.OMVERTICAV.M..S.. O. M.ORIZON:W. A.STAB:
[140] 11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o
< >
page |< < (114) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div329" type="section" level="2" n="64">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9922" xml:space="preserve">
                <pb o="114" file="514.01.146" n="146" rhead="LIBER"/>
              ctant, ſed æque craſſas eſſe ſuperiori parte debere, atque inferiori. </s>
              <s xml:id="echoid-s9923" xml:space="preserve">Obſeruatum enim eſt id pulcherrime aſpe-
                <lb/>
              ctuireſpondere. </s>
              <s xml:id="echoid-s9924" xml:space="preserve">Ad perpendiculum medij centri collocare, eſt perpendicularem columnæ mediæ ſupra diame-
                <lb/>
              ſtrimedium punctum cadere, ita ut ſi orbis ducatur, qui imi ſcapi circinationi reſpondeat, item & </s>
              <s xml:id="echoid-s9925" xml:space="preserve">alius, qui
                <lb/>
              wnmi ſcapi circinationem referat, punctus in quem cadit linea perpendicularis, æque diſtet a lineis illarum
                <lb/>
              circinationum, ſintq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9926" xml:space="preserve">illi circuli æque diſtantes, quod non erit in angularibus, quia parte interiori non con-
                <lb/>
              trahentur.</s>
              <s xml:id="echoid-s9927" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <figure number="34">
              <description xml:id="echoid-description21" style="it" xml:space="preserve">A. plinthus.
                <lb/>
              B. ſcotia inferior.
                <lb/>
              B. ſcotia ſuperior.
                <lb/>
              C. torus.
                <lb/>
              D. quadra apophygis.
                <lb/>
              o. centrum apophygis.
                <lb/>
              f. Signum ubi decuſſatio facienda.
                <lb/>
              2. ſupercilium.
                <lb/>
              3 aſtragali.</description>
              <variables xml:id="echoid-variables20" xml:space="preserve">f c b a D C B B A 2</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s9928" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Scapis</emph>
              columnarum ſtatutis, capitulorum ratio ſi puluinata erunt his ſymmetrijs, conforma-
                <lb/>
              buntur, uti quàm craſsus imus ſcapus fuerit, addita octaua decima parte, abacus habeat longitudinem
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s9929" xml:space="preserve">latitudinem, craſsitudinem cum uolutis eius dimidiam. </s>
              <s xml:id="echoid-s9930" xml:space="preserve">Recedendum autem eſt ab extremo abaco
                <lb/>
              in interiorem partem frontibus volutarum parte duodeuigeſima, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9931" xml:space="preserve">eius dimidia; </s>
              <s xml:id="echoid-s9932" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9933" xml:space="preserve">ſecundum aba-
                <lb/>
              cum in quatuor partibus uolutarum ſecundum extremi abaci quadram lineæ demittendæ, quæ catheti
                <lb/>
              nuncupantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9934" xml:space="preserve">Tunc craſsitudo diuidenda eſt in partes nouem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9935" xml:space="preserve">dimidiam; </s>
              <s xml:id="echoid-s9936" xml:space="preserve">ex nouem partibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9937" xml:space="preserve">di-
                <lb/>
              midia una pars, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9938" xml:space="preserve">dimidia abaci craſsitudini relinquatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9939" xml:space="preserve">ex reliquis octo uolutæ conſtituantur.</s>
              <s xml:id="echoid-s9940" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s9941" xml:space="preserve">Nunc ad capitula peruentum est. </s>
              <s xml:id="echoid-s9942" xml:space="preserve">ea ſummis columnarum ſcapis imponuntur, ab eisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9943" xml:space="preserve">genus fabricæ uoca-
                <lb/>
              bulum ſumit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9944" xml:space="preserve">ſunt enim Ionici generis quædam ab Ionibus inuenta; </s>
              <s xml:id="echoid-s9945" xml:space="preserve">quædam Corinthij, de quibus dicemus
                <lb/>
              poſtea; </s>
              <s xml:id="echoid-s9946" xml:space="preserve">quædam Dorici, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9947" xml:space="preserve">quædam Tuſcanici, præter alia compoſiti generis, de quibus ſuo loco. </s>
              <s xml:id="echoid-s9948" xml:space="preserve">Conueniunt
                <lb/>
              omnia Capitula quod parte ſuperiori abacum habent; </s>
              <s xml:id="echoid-s9949" xml:space="preserve">eſt enim abacus tanquam quadrata tabula, uelut oper-
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
              culum stipitibus columnarum impoſita; </s>
              <s xml:id="echoid-s9950" xml:space="preserve">vulgo dadum a forma,quanquam improprie uocant. </s>
              <s xml:id="echoid-s9951" xml:space="preserve">Ionicum capi-
                <lb/>
              tulum puluinatum quoque nuncupatur, a tumoribus quibus illa forma turget, ueluti puluini: </s>
              <s xml:id="echoid-s9952" xml:space="preserve">Eius partes ſunt,
                <lb/>
              abacus, volutæ, cymatium, quadræ, tetrantes, catheti, oculus, oculi centrum, canales, balthei puluinorum,
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
              axes uolutarum, quorum nominum ratio ita declaratur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9953" xml:space="preserve">De abaco, iam diximus, quod & </s>
              <s xml:id="echoid-s9954" xml:space="preserve">operculum nomi-
                <lb/>
              natur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9955" xml:space="preserve">Volutam noſtri cartoccium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9956" xml:space="preserve">uolutam quoque dicunt, ſed cartoccium a forma licet in proprie, vt alia
                <lb/>
              multa. </s>
              <s xml:id="echoid-s9957" xml:space="preserve">Volutas autem Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9958" xml:space="preserve">ſumptas ostendit a capillatura muliebri, ut habetur ſequenti libro, in qua cin-
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.146-05" xlink:href="note-514.01.146-05a" xml:space="preserve">50</note>
              cini, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9959" xml:space="preserve">inuolucra capillorum cernuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9960" xml:space="preserve">Cymatium Græcum nomen undulam ſignificat, tumet enim tanquam
                <lb/>
              unda, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9961" xml:space="preserve">puluinus uidetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9962" xml:space="preserve">Sed in capitulo Dorico echinus dicitur, quia ea pars echinis caſtanearum ſculpta
                <lb/>
              cernebatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s9963" xml:space="preserve">Vnde Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s9964" xml:space="preserve">libro quarto inquit, { & </s>
              <s xml:id="echoid-s9965" xml:space="preserve">encarpis pro crinibus diſpoſitis frontes ornauerunt } circa
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
              cymatium voluta leniter inuoluitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9966" xml:space="preserve">eius duritiei cedere uidetur, quod animaduertendum eſt in eius de-
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
              ſcriptione, nam cymatij terminos ſub ipſa uoluta nudos deſignauimus, deinde uoluta circundatos. </s>
              <s xml:id="echoid-s9967" xml:space="preserve">Quadras,
                <lb/>
              quartas omnium rerum uocamus. </s>
              <s xml:id="echoid-s9968" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s9969" xml:space="preserve">tetrantes etiam idem ſignificant, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9970" xml:space="preserve">totum etiam quadratum. </s>
              <s xml:id="echoid-s9971" xml:space="preserve">Catheti
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
              ſunt lineæ ad perpendiculum demiſſæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s9972" xml:space="preserve">Oculus uolutæ, centrumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s9973" xml:space="preserve">oculi quid ſit ex ipſa deſcriptione iam notum
                <lb/>
              erit. </s>
              <s xml:id="echoid-s9974" xml:space="preserve">ita a ſimilitudine bæres dicuntur, quemadmodum canalis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9975" xml:space="preserve">baltbei puluinorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s9976" xml:space="preserve">axes uolutarum,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s9977" xml:space="preserve">alia huiuſmodi. </s>
              <s xml:id="echoid-s9978" xml:space="preserve">Inuolucrum enim illud rotundum, tanquam puluinus, a cuius latere baltbei, pro frontibus
                <lb/>
              oculus, a cuius centro ad aliam partem lineam imaginamur, quæ axis uolutæ nominatur; </s>
              <s xml:id="echoid-s9979" xml:space="preserve">ſed hoc loco tota ocu-
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="31"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="32"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="33"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="34"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="35"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="36"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="37"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="38"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.146-2" xlink:href="hd-514.01.146-2a" number="39"/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.146-06" xlink:href="note-514.01.146-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>