146114LIBER
ctant, ſed æque craſſas eſſe ſuperiori parte debere, atque inferiori.
Obſeruatum enim eſt id pulcherrime aſpe-
ctuireſpondere. Ad perpendiculum medij centri collocare, eſt perpendicularem columnæ mediæ ſupra diame-
ſtrimedium punctum cadere, ita ut ſi orbis ducatur, qui imi ſcapi circinationi reſpondeat, item & alius, qui
wnmi ſcapi circinationem referat, punctus in quem cadit linea perpendicularis, æque diſtet a lineis illarum
circinationum, ſintq́; illi circuli æque diſtantes, quod non erit in angularibus, quia parte interiori non con-
trahentur.
34[Figure 34]A. plinthus.ctuireſpondere. Ad perpendiculum medij centri collocare, eſt perpendicularem columnæ mediæ ſupra diame-
ſtrimedium punctum cadere, ita ut ſi orbis ducatur, qui imi ſcapi circinationi reſpondeat, item & alius, qui
wnmi ſcapi circinationem referat, punctus in quem cadit linea perpendicularis, æque diſtet a lineis illarum
circinationum, ſintq́; illi circuli æque diſtantes, quod non erit in angularibus, quia parte interiori non con-
trahentur.
B. ſcotia inferior.
B. ſcotia ſuperior.
C. torus.
D. quadra apophygis.
o. centrum apophygis.
f. Signum ubi decuſſatio facienda.
2. ſupercilium.
3 aſtragali.f c b a D C B B A 2111022203330
Scapis columnarum ſtatutis, capitulorum ratio ſi puluinata erunt his ſymmetrijs, conforma-
buntur, uti quàm craſsus imus ſcapus fuerit, addita octaua decima parte, abacus habeat longitudinem
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]& latitudinem, craſsitudinem cum uolutis eius dimidiam. Recedendum autem eſt ab extremo abaco
in interiorem partem frontibus volutarum parte duodeuigeſima, & eius dimidia; & ſecundum aba-
cum in quatuor partibus uolutarum ſecundum extremi abaci quadram lineæ demittendæ, quæ catheti
nuncupantur. Tunc craſsitudo diuidenda eſt in partes nouem, & dimidiam; ex nouem partibus, & di-
midia una pars, & dimidia abaci craſsitudini relinquatur, & ex reliquis octo uolutæ conſtituantur.
4440buntur, uti quàm craſsus imus ſcapus fuerit, addita octaua decima parte, abacus habeat longitudinem
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]& latitudinem, craſsitudinem cum uolutis eius dimidiam. Recedendum autem eſt ab extremo abaco
in interiorem partem frontibus volutarum parte duodeuigeſima, & eius dimidia; & ſecundum aba-
cum in quatuor partibus uolutarum ſecundum extremi abaci quadram lineæ demittendæ, quæ catheti
nuncupantur. Tunc craſsitudo diuidenda eſt in partes nouem, & dimidiam; ex nouem partibus, & di-
midia una pars, & dimidia abaci craſsitudini relinquatur, & ex reliquis octo uolutæ conſtituantur.
Nunc ad capitula peruentum est.
ea ſummis columnarum ſcapis imponuntur, ab eisq́;
genus fabricæ uoca-
bulum ſumit. ſunt enim Ionici generis quædam ab Ionibus inuenta; quædam Corinthij, de quibus dicemus
poſtea; quædam Dorici, & quædam Tuſcanici, præter alia compoſiti generis, de quibus ſuo loco. Conueniunt
omnia Capitula quod parte ſuperiori abacum habent; eſt enim abacus tanquam quadrata tabula, uelut oper-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] culum stipitibus columnarum impoſita; vulgo dadum a forma,quanquam improprie uocant. Ionicum capi-
tulum puluinatum quoque nuncupatur, a tumoribus quibus illa forma turget, ueluti puluini: Eius partes ſunt,
abacus, volutæ, cymatium, quadræ, tetrantes, catheti, oculus, oculi centrum, canales, balthei puluinorum,
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] axes uolutarum, quorum nominum ratio ita declaratur. De abaco, iam diximus, quod & operculum nomi-
natur. Volutam noſtri cartoccium, & uolutam quoque dicunt, ſed cartoccium a forma licet in proprie, vt alia
multa. Volutas autem Vitr. ſumptas ostendit a capillatura muliebri, ut habetur ſequenti libro, in qua cin-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]5550 cini, & inuolucra capillorum cernuntur. Cymatium Græcum nomen undulam ſignificat, tumet enim tanquam
unda, & puluinus uidetur. Sed in capitulo Dorico echinus dicitur, quia ea pars echinis caſtanearum ſculpta
cernebatur. Vnde Vitr. libro quarto inquit, { & encarpis pro crinibus diſpoſitis frontes ornauerunt } circa
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] cymatium voluta leniter inuoluitur, & eius duritiei cedere uidetur, quod animaduertendum eſt in eius de-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] ſcriptione, nam cymatij terminos ſub ipſa uoluta nudos deſignauimus, deinde uoluta circundatos. Quadras,
quartas omnium rerum uocamus. & tetrantes etiam idem ſignificant, & totum etiam quadratum. Catheti
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] ſunt lineæ ad perpendiculum demiſſæ. Oculus uolutæ, centrumq́; oculi quid ſit ex ipſa deſcriptione iam notum
erit. ita a ſimilitudine bæres dicuntur, quemadmodum canalis, & baltbei puluinorum, & axes uolutarum,
& alia huiuſmodi. Inuolucrum enim illud rotundum, tanquam puluinus, a cuius latere baltbei, pro frontibus
oculus, a cuius centro ad aliam partem lineam imaginamur, quæ axis uolutæ nominatur; ſed hoc loco tota ocu-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]6660
bulum ſumit. ſunt enim Ionici generis quædam ab Ionibus inuenta; quædam Corinthij, de quibus dicemus
poſtea; quædam Dorici, & quædam Tuſcanici, præter alia compoſiti generis, de quibus ſuo loco. Conueniunt
omnia Capitula quod parte ſuperiori abacum habent; eſt enim abacus tanquam quadrata tabula, uelut oper-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] culum stipitibus columnarum impoſita; vulgo dadum a forma,quanquam improprie uocant. Ionicum capi-
tulum puluinatum quoque nuncupatur, a tumoribus quibus illa forma turget, ueluti puluini: Eius partes ſunt,
abacus, volutæ, cymatium, quadræ, tetrantes, catheti, oculus, oculi centrum, canales, balthei puluinorum,
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] axes uolutarum, quorum nominum ratio ita declaratur. De abaco, iam diximus, quod & operculum nomi-
natur. Volutam noſtri cartoccium, & uolutam quoque dicunt, ſed cartoccium a forma licet in proprie, vt alia
multa. Volutas autem Vitr. ſumptas ostendit a capillatura muliebri, ut habetur ſequenti libro, in qua cin-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]5550 cini, & inuolucra capillorum cernuntur. Cymatium Græcum nomen undulam ſignificat, tumet enim tanquam
unda, & puluinus uidetur. Sed in capitulo Dorico echinus dicitur, quia ea pars echinis caſtanearum ſculpta
cernebatur. Vnde Vitr. libro quarto inquit, { & encarpis pro crinibus diſpoſitis frontes ornauerunt } circa
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] cymatium voluta leniter inuoluitur, & eius duritiei cedere uidetur, quod animaduertendum eſt in eius de-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] ſcriptione, nam cymatij terminos ſub ipſa uoluta nudos deſignauimus, deinde uoluta circundatos. Quadras,
quartas omnium rerum uocamus. & tetrantes etiam idem ſignificant, & totum etiam quadratum. Catheti
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] ſunt lineæ ad perpendiculum demiſſæ. Oculus uolutæ, centrumq́; oculi quid ſit ex ipſa deſcriptione iam notum
erit. ita a ſimilitudine bæres dicuntur, quemadmodum canalis, & baltbei puluinorum, & axes uolutarum,
& alia huiuſmodi. Inuolucrum enim illud rotundum, tanquam puluinus, a cuius latere baltbei, pro frontibus
oculus, a cuius centro ad aliam partem lineam imaginamur, quæ axis uolutæ nominatur; ſed hoc loco tota ocu-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]6660