Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[41] A B
[42] ... adiectio.G. H. abacus.G. cymatium.I. echinus.K. annuli.L. hypotrachelium.M. aſtragalus.N. apotheſis. S R Q P O G H I K L M N F E D C B A
[43] A. epiſtylium.B. Guttæ.C. regulaD. faſcia.E. femur.F. Canalis.G. Me-topa.H. ſemimetopa.F. E. triglyphus.I. capitulum triglyphi.K. cymatium.L. corona.M. cymatium coronæ.N. tympanum.O P Q. partes faſtigij, quæ reſpon-dent partibus coronæ.R. ſima.S. Acroterium. S R Q P O N M L K I H q F E D C B A
[44] a tilg@iftb metopęmodſusodiaſtiſoſ.tetraſti@oſdiaſtiloſmodolo@exaſtiſo@Striarum modus. c.Centrum quadrati. a.ſiſtiſoſ modvcxaſtilosſiſtiloſtetraſtiloſ b a b a b a a c c c c a a
[45] ICHNOGRAPHIA PROSTRLOS.
[46] ORTHOGRAPHIA PROSTRLOS.
[47] FIGVRA EXA STTLI DORICI.
[48] A B. altitudo ad lacunaria.C. D. luminis altitudo.C. E. luminis latitudo inferior.D F. ſuperior luminis latitudo.C. G. craſſitudo antepagmentorum inferior.D. H. craſſitudo antepagmentorũ ſuperior.I. Supercilium.K. cymatium.M. antepagmentũ.N. hyperthy-ron.O. cymatium Doricum.P. corona plana cum cymatio.Q R. altitudo antepagmenti.S. Tympanum.T. impagines.V. ſcapi cardinales.X. impagines.r. Z. cymatia. A P N K I F D H V Q M Y S T S X E C B R G
[49] I. Corona.f. Ancones.d. hyperthyron.c. folium.e. cymatia.I E. ſcapusg. cymatium.h. replum.A B. Altitudo ad lacunaria.D. corona.G. by-perthyron.H. cymatium.I. prima corſa.K. ſecunda corſa.L. Tertia corſa.M. Tympana.N. impagines.O. ſcapi.C. hyperthyron. r d f e D C C I o o N N g G M M H g N N L K M M I E B
[50] A. corona.O. cymatium Lesbium.P. cymatium Doricum.Q. Hyperthyron.R. Cyma-tium antepagmentorum.S. Aſtragali.T. Prima faſcia.S. ſecunda faſcia.V. Tertia faſcia.X X. ſcapus.Y. cymatium.Z. replum.I. Tympanum.K K. impages. A O p Q R Q X s Q s R s V I s T I I I I K K I I X
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
< >
page |< < (114) of 412 > >|
146114LIBER ctant, ſed æque craſſas eſſe ſuperiori parte debere, atque inferiori. Obſeruatum enim eſt id pulcherrime aſpe-
ctuireſpondere.
Ad perpendiculum medij centri collocare, eſt perpendicularem columnæ mediæ ſupra diame-
ſtrimedium punctum cadere, ita ut ſi orbis ducatur, qui imi ſcapi circinationi reſpondeat, item &
alius, qui
wnmi ſcapi circinationem referat, punctus in quem cadit linea perpendicularis, æque diſtet a lineis illarum
circinationum, ſintq́;
illi circuli æque diſtantes, quod non erit in angularibus, quia parte interiori non con-
trahentur.
34[Figure 34]A. plinthus.
B. ſcotia inferior.
B. ſcotia ſuperior.
C. torus.
D. quadra apophygis.
o. centrum apophygis.
f. Signum ubi decuſſatio facienda.
2. ſupercilium.
3 aſtragali.
f c b a D C B B A 2
111022203330
Scapis columnarum ſtatutis, capitulorum ratio ſi puluinata erunt his ſymmetrijs, conforma-
buntur, uti quàm craſsus imus ſcapus fuerit, addita octaua decima parte, abacus habeat longitudinem
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]&
latitudinem, craſsitudinem cum uolutis eius dimidiam. Recedendum autem eſt ab extremo abaco
in interiorem partem frontibus volutarum parte duodeuigeſima, &
eius dimidia; & ſecundum aba-
cum in quatuor partibus uolutarum ſecundum extremi abaci quadram lineæ demittendæ, quæ catheti
nuncupantur.
Tunc craſsitudo diuidenda eſt in partes nouem, & dimidiam; ex nouem partibus, & di-
midia una pars, &
dimidia abaci craſsitudini relinquatur, & ex reliquis octo uolutæ conſtituantur.
4440
Nunc ad capitula peruentum est. ea ſummis columnarum ſcapis imponuntur, ab eisq́; genus fabricæ uoca-
bulum ſumit.
ſunt enim Ionici generis quædam ab Ionibus inuenta; quædam Corinthij, de quibus dicemus
poſtea;
quædam Dorici, & quædam Tuſcanici, præter alia compoſiti generis, de quibus ſuo loco. Conueniunt
omnia Capitula quod parte ſuperiori abacum habent;
eſt enim abacus tanquam quadrata tabula, uelut oper-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] culum stipitibus columnarum impoſita;
vulgo dadum a forma,quanquam improprie uocant. Ionicum capi-
tulum puluinatum quoque nuncupatur, a tumoribus quibus illa forma turget, ueluti puluini:
Eius partes ſunt,
abacus, volutæ, cymatium, quadræ, tetrantes, catheti, oculus, oculi centrum, canales, balthei puluinorum,
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] axes uolutarum, quorum nominum ratio ita declaratur.
De abaco, iam diximus, quod & operculum nomi-
natur.
Volutam noſtri cartoccium, & uolutam quoque dicunt, ſed cartoccium a forma licet in proprie, vt alia
multa.
Volutas autem Vitr. ſumptas ostendit a capillatura muliebri, ut habetur ſequenti libro, in qua cin-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]5550 cini, &
inuolucra capillorum cernuntur. Cymatium Græcum nomen undulam ſignificat, tumet enim tanquam
unda, &
puluinus uidetur. Sed in capitulo Dorico echinus dicitur, quia ea pars echinis caſtanearum ſculpta
cernebatur.
Vnde Vitr. libro quarto inquit, { & encarpis pro crinibus diſpoſitis frontes ornauerunt } circa
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] cymatium voluta leniter inuoluitur, &
eius duritiei cedere uidetur, quod animaduertendum eſt in eius de-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] ſcriptione, nam cymatij terminos ſub ipſa uoluta nudos deſignauimus, deinde uoluta circundatos.
Quadras,
quartas omnium rerum uocamus.
& tetrantes etiam idem ſignificant, & totum etiam quadratum. Catheti
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39] ſunt lineæ ad perpendiculum demiſſæ.
Oculus uolutæ, centrumq́; oculi quid ſit ex ipſa deſcriptione iam notum
erit.
ita a ſimilitudine bæres dicuntur, quemadmodum canalis, & baltbei puluinorum, & axes uolutarum,
&
alia huiuſmodi. Inuolucrum enim illud rotundum, tanquam puluinus, a cuius latere baltbei, pro frontibus
oculus, a cuius centro ad aliam partem lineam imaginamur, quæ axis uolutæ nominatur;
ſed hoc loco tota ocu-
3131[Handwritten note 31]3232[Handwritten note 32]3333[Handwritten note 33]3434[Handwritten note 34]3535[Handwritten note 35]3636[Handwritten note 36]3737[Handwritten note 37]3838[Handwritten note 38]3939[Handwritten note 39]6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index