Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[91] A. Templum diui Marci.B. Turris diui Marci.C. Duæ columne.D. Forum diui ’Marci.E. D. Geminianus.F. D. Moyſes.G. D. Baſſus.H. D. Theodorus.I. D. Zacharias.K. D. Ioan. embracora.L. D. Martinus.M. D. Dominicus.N. D. Antonius.O. D. Petrus.P. D. Daniel.Q. D. Donatus.R. Dogana.S. Nauale.T. D. Cœleſtis.V. D. Franciſcus.X. D. Io. & Paulus.Y. D. Laurentius.Z. D. Seuerus.a. D. Marina.b. D. Cantianus.c. D. Apoſtoli.d. Crucigeri.e. D. Sophia.f. D. Maria ab hortis.g. D. Iob.h. S. Crux.i. D. Margarita.k. Magna domus Franciſcanorum.l. D. Paulus.m. D. Auguſtinus.n. D. Agatha.o. D. Maria mater domini.p. D. Caßiani.q. D. Matthia.r. D. Iacobus in riuo alto.ΔΔΔ. Magnus canalis.ſ. Forum riui alti.t. Pons riui alti.@. D. Maria Iubanica.x. D. Stephanus.y. Templum charitatis.Z. D. Gregorius. TRAMONTANAPONENTELEVANTE
[92] B G F M A H I N E C D
[93] A. tetrastylon cauum ædium.F. cellæ F A FF A F
[94] B. Tuſcanicum cauum ædium.E. cellæ.D. interpenſiua. E B E
[95] D D E B E
[96] C. diſpluuiatum.G. cellæ. G C G
[97] G C G
[98] D. cauædium teſtudinatum.M. cellæ.P. lumen. M D MM D P M
[99] O. cauum ædium.P. alæ.Q. uiridaria.T. ueſtibulum.Z. baſilica.r. tablinum. Z Y Q Q O Q Q T
[Figure 100]
[Figure 101]
[102] FRONTE.
[103] A
[104] Græcorum ædes earumq́; partium diſpoſitiones.A. peristylium amplum.E. peristylium primum.C. aditus amplus.D. aditus ab uno ad aliudperiſtylium.E. proſtas ubi eraut duæ antæ.F. G. Antithalamus.H. I. gynæconitides.K. cu-bicuUmdiebria.L. S. oeci,& bibliotecæ,& ubi ſunt pictores.M. R. pinacotbecæ.N. cyzicena triclinia.O. porticus ad ſeptentrionem.P. cellæ hostiariæ.Q. oeci quadrati.T. V. porticus ad triclinia cizcena.X. hypæthra loca.r. oeci magni ubi matres familiarũ cum lanificijs habent ſeſſiones.Z. hoſpitalia.1. thirorium.2. Equilia.3. cubicula.4. meſaulæ & andronæ.5. triclinia quo-tidiana.6. posthalamus.7. thalamus.8. porticus Rhodiaca altior. T QVNMRN8SALKICHXYYFEG76B543O32P21
[105] Pauimentorum genera.Filandri.Anticum.
[106] c d f b c 8
[107] CHOROBATES.2 I 3 2
[108] d 10 10 a d 50 50 50 c 50 ba s d s 7 {1/14} 25 s b ce 8 8 10 84 f hm 5 43 3 4 4 3 3 4 4 5 5 5 53 5 4
[109] Figura ex meſolabio Architæ ad inueniendas medias.c t @ @ q p o n m l k l h g f p e o ξ v M @ k I o h j ε δ r B d s R q P o N M L K I H G F E L x c 6 N ς ε ξ γ B a
[110] Veſtigium meſolabij Architæ.
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
< >
page |< < (115) of 412 > >|
147115TERTIVS. li cirunferentia ad aliam partem perlongum ducta axis dicitur. His ita poſitis addeſcriptionem uolutæ acce
dendum
.
Eſto linea a b. craßitudo imi ſcapi columnæ: partiatur hæc in partes decem, & octo ſuis punst is
distinctis
, his addatur alia pars, quæ ſit una ex illis decem &
octo partibus; ita erunt nouem, & decem p ar-
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] tes, atque hæc erit longitudo, &
latitudo abaci, ſcilicet a puncto a, ad punctum c. partiatur hæc longit udo
in
duas æquales partes, in e.
una ex his erit craſſitudo ſeu altitudo capituli cum uolutis. demittantur igitur
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] lineæ ab extremitatibus abaciad c d.
diuidatur postea totum ſpatium a c. quod eſt longitudo abaci in
partes
uiginti, uirgulis ſingulæ ſint notatæ, ut a prioribus illis decem &
octo internoſcantur. recedamus ab
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] extremo abaco id eſt a puncto a.
uerſus c. uel a puncto c. verſus a. duas partes, & dimidiam ex illis
uiginti
, ut o p q.
& illud ſpatium in duas partes æquas ſecetur in r. ita erit utrunque ſpatium partis unius,
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52]&
quartæ. recedatur ergo ab extremo abaco ab a uel à c. in partem interiorem parte una, & quarta
1110 in i.
& ab ijs ſignis demittantur catheti, hoc eſt perpendiculares lineæ, quæ ſint r g. in his frontes uolu-
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] tarum deſcribendæ ſunt, &
in ipſis centrum oculi collocandum, quod cyclum Albertus uocat. lineæ tam
longæ
ducantur, quàm priores illæ a punctis a.
& c. ad d. productæ fuerint. partianturq́; in partes no-
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] uem, &
dimidiam, incipiendo a punctis g. verſus r. partes ſingulæ prioribus illis decem & octo, in quas
abaci
longitudo diuiſa erat, reſpondebunt.
ex his una & dimidia dabitur abaci craſſitudini, ita abacus erit al-
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] ta parte una, &
dimidia; ſed abacus conſtat quadra, & cymatio. quadra eſt tertia pars altitudinis abaci. reli-
quas
duas cymatium occupat:
ducendum uero cymatium molliter ad figuram litteræ S. constat enim ex
duobus
c.
ita ut ſuperiori inferior opponatur, ſuperiori recte, ut ſcribitur formato, infra abacum octo partes
erunt
.
qua parte igitur finis est quartæ & dimidiæ, ibi in cathetis centra oculi figenda ſunt. eſto ibi littera o.
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] cum terminus abaci ſit a b. uel c b. poſito igitur centro in puncto o. ducatur circinatio tam magna quan-
2220 ta est una ex octo partibus his punctis concluſa l m.
Cyclus ille uolutæ oculus nominatur. et ita factum erit,
quod
hactenus a Vitr.
præceptum habemus. quod uero dicit.
Ita intelligendum eſt, ut uelit nobis terminos centrorum in oculo constituere, ut uolutam restè ducamus,
quod
a paucis animaduerſum eſt, putantes Vitr.
nullum omnino eorum centrorum lumen dediſſe, ſed in fine li-
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] bri deſcriptam formam ſimpliciter poſuiſſe.
Recedatur igitur ab extremitatibus abaci in partem interiorem
unius
, &
dimidiatæ partis ex uiginti latitudine, uerbi gratia ad ſignum s. & ab eo ſigno catheti, & perpen-
diculares
lineæ deducantur, &
ita diuidantur, ut dictum eſt. dicit enim.
Et in ea catheto diametros reſpondens agatur. Ducenda eſt diametro per medium' oculum, quæ re-
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] ſpondeat catheto r g.
ita ut r g. perpendicularis, & ad rectos angulos ſit diametro n u.
Tvnc ab ſummo ſub abaco inceptum in ſingulis tetrantorum pactionibus dimidiatum. oculi ſpa-
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52] tium minuatur, donec in eundem tetrantem, qui eſt ſub abaco ueniat.
Hic difficultas. Prima igitur conditio uolutæ est, ut diuiſo oculo in partes quatuor, quas tetrantes uocat
( quod fit catheti, &
diametri dictæ interſectione ) ducatur ita, ut dimidiatum oculi ſpatium minuatur in ſin-
gulis
flexibus ſingulorum tetrantum.
Sed boc fierinon poteſt niſi contra ſingularum actionum inueniantur.
4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52]4040[Handwritten note 40]4141[Handwritten note 41]4242[Handwritten note 42]4343[Handwritten note 43]4444[Handwritten note 44]4545[Handwritten note 45]4646[Handwritten note 46]4747[Handwritten note 47]4848[Handwritten note 48]4949[Handwritten note 49]5050[Handwritten note 50]5151[Handwritten note 51]5252[Handwritten note 52]4440 Vitr. certe centrorum terminos innuit, quando dixit, {Tunc ab ea linea, quæ ſecundum abaci extremam par-
tem
demiſſa erit in interiorem partem, aliarecedat unius, &
dimidiatæpartis latitudinem. } Sumaturigitur
ſpatium
o ſ.
& transferatur ab a. uerſus c. & ab c. uerſus a. & demittantur catheti ſ x. diame-
trum
n u.
ſecabunt in y. Spatium igitur quod est ab o. cẽtro oculi ad y. transferatur in diametro ad aliam par
tem
à y.
ad r. tantum erit latus quadrati quod circa o. centrum faciendum est. fiat ergo quadratum 1. 2. 3. 4.
& ducantur diagoniæ 1. 3. & 2. 4. quæ in ſex partes ſingulæ diuidantur, in quibus erunt centra uolutarum col
locanda
, ta ut incipiamus a ſigno 1.
& dilatemus circinum uſque ad abacum, & ducamus tetrantem circuli
in
exteriorem partem ab abaco ad diametrum n u.
postea mutato centro in 2. ducamus alium tetrantem a dia
metro
n u.
ad cathetum r g. in inferiorem partem. inde mutato centro in ſigno 3. ducamus alium tetrantem
a
catheto r g.
ad diametrum n u. ac demum a diametro n u. facto centro in ſigno 4. ducamus alium tetrantem
5550 ad cathetum r g.
ſub abaco. atque ita erit prima uolutæ circinatio abſoluta. & in ſingulis tetrantum ductio-
nibus
diminutum erit dimidiatum oculi ſpatium.
ita fiet ſecunda circinatio poſito circino in primo puncto diago
niæ
in ſigno proximo ſigni.
1. & postea in alijs eodem ordine quo facta est primum circinatio. non abſimili mo
do
fiet tertia circinatio.
Sed boc erit diſcriminis omnium circinationum, quod quemadmodum prima in ſin-
gulis
tetrantum ductionibus diminuebat dimidiatum oculi ſpatium, ita in tertia diminuitur ſexta, &
in ſecun-
da
tertia pars oculi.
Latitudo uolutæ eadem ratione abſoluitur contractione circini, dimidiato oculo a prima
circinatione
eiſdem centris, eodem ordine conſtitutis.
ita ut par latitudo uſque in finem ſit ab utraque circinæ
tione
, in fine autem contrahitur paulum, ita enim res poſtulat.
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index