Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of handwritten notes

< >
[Handwritten note 52]
[Handwritten note 40]
[Handwritten note 41]
[Handwritten note 42]
[Handwritten note 43]
[Handwritten note 44]
[Handwritten note 45]
[Handwritten note 46]
[Handwritten note 47]
[Handwritten note 48]
[Handwritten note 49]
[Handwritten note 50]
[Handwritten note 51]
[Handwritten note 52]
[Handwritten note 40]
[Handwritten note 41]
[Handwritten note 42]
[Handwritten note 43]
[Handwritten note 44]
[Handwritten note 45]
[Handwritten note 46]
[Handwritten note 47]
[Handwritten note 48]
[Handwritten note 49]
[Handwritten note 50]
[Handwritten note 51]
[Handwritten note 52]
[Handwritten note 53]
[Handwritten note 54]
[Handwritten note 55]
< >
page |< < (116) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div329" type="section" level="2" n="64">
            <pb o="116" file="514.01.148" n="148" rhead="LIBER"/>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10144" xml:space="preserve">Aſtragalus ſub oculo ſuos habet terminos; </s>
              <s xml:id="echoid-s10145" xml:space="preserve">ideo dicit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s10146" xml:space="preserve">tres partes præpendere debere infra aſtr agalum,
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="53"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="54"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="55"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="56"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="58"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="59"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="60"/>
              nam infra oculum ad extremam uolutæ circinationem, tres ſunt partes ex nouem & </s>
              <s xml:id="echoid-s10147" xml:space="preserve">dimidia, in qua cathetos
                <lb/>
              diuiſa erat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10148" xml:space="preserve">Cumigitur tres partes ſint infra oculum, ubi aſtragalus terminatur, ſex & </s>
              <s xml:id="echoid-s10149" xml:space="preserve">dimidia erunt reliquæ,
                <lb/>
              ex his una & </s>
              <s xml:id="echoid-s10150" xml:space="preserve">dimidia datur abaco. </s>
              <s xml:id="echoid-s10151" xml:space="preserve">restant igitur quinque. </s>
              <s xml:id="echoid-s10152" xml:space="preserve">ex his unam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10153" xml:space="preserve">dimidiam canalis occupat, cy-
                <lb/>
              matium duas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10154" xml:space="preserve">quartam, latitudo uolutæ dimidiam. </s>
              <s xml:id="echoid-s10155" xml:space="preserve">reliquum igitur astragalus occupabit, hoc eſt tres quar
                <lb/>
              tas, quæ ſimul poſitæ reddunt nouem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10156" xml:space="preserve">dimidiam. </s>
              <s xml:id="echoid-s10157" xml:space="preserve">Est autem cymatium ubi x. </s>
              <s xml:id="echoid-s10158" xml:space="preserve">dicit igitur adempto abaco,
                <lb/>
              id eſt iam detracto, quia unam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10159" xml:space="preserve">dimidiam partem occupabat, cymatio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10160" xml:space="preserve">canali reliqua ſit pars. </s>
              <s xml:id="echoid-s10161" xml:space="preserve">Canalis
                <lb/>
              excauetur parte, duodecima altitudinis uolutæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s10162" xml:space="preserve">Aſtragalicentrum & </s>
              <s xml:id="echoid-s10163" xml:space="preserve">in catheto; </s>
              <s xml:id="echoid-s10164" xml:space="preserve">ducitur autem uoluta mol
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="53"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="54"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="55"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="56"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="58"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="59"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="60"/>
              liter ſupra cymatium, ut dixi. </s>
              <s xml:id="echoid-s10165" xml:space="preserve">Sub Aſtragalo eſt quadra apophygis, cuius proiectura extra cathetum non pro
                <lb/>
              ducitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10166" xml:space="preserve">alta eſt dimidia aſtragali craßitudine.</s>
              <s xml:id="echoid-s10167" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10168" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Proiectvra</emph>
              cymatij habeat extra abaci quadram oculi magnitudinem.</s>
              <s xml:id="echoid-s10169" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10170" xml:space="preserve">Vitruuius ſupra ab extremitatibus abaci, cathetos dimitti iuſſerat, ut nobis oſtenderet cymatij proiectu-
                <lb/>
              ram, nam cum dicit hoc loco cymatij proiecturam habere extra abaci quadram oculi magnitudinem dimitten-
                <lb/>
              do illas lineas, terminos nobis oſtendit, a quibus proiectura cymatij produceretur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10171" xml:space="preserve">Cymatij flexus, circino per-
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="53"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="54"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="55"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="56"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="58"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="59"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="60"/>
              ficitur, hoc modo. </s>
              <s xml:id="echoid-s10172" xml:space="preserve">collocatur circini pes in catbeto, in quo eſt uolutæ oculus, ubi canalis ſuperior terminus eſt,
                <lb/>
              uerbi gratia in puncto x, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10173" xml:space="preserve">diducitur ad extremam proiecturam cymatij, ubi 2. </s>
              <s xml:id="echoid-s10174" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s10175" xml:space="preserve">duciditur flexus ad infe-
                <lb/>
              riorem partem ad extremam aſtragalum, ita ut circuli quadrans perficiatur.</s>
              <s xml:id="echoid-s10176" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10177" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Pvlvinorvm</emph>
              balthei ab abaco hanc habeant proiecturam, ut circini centrum unum cum ſit
                <lb/>
              poſitum in capituli tetrante, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10178" xml:space="preserve">alterum diducatur ad extremum cymatium, circumactum baltheorum
                <lb/>
              extremas partes tangat.</s>
              <s xml:id="echoid-s10179" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10180" xml:space="preserve">A lateribus tumor puluinorum cernitur, in medio ſunt balthei, qui extra abacum prominere debent, ratio
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="53"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="54"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="55"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="56"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="58"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="59"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="60"/>
              autem eorum proiecturæ ſumitur hoc modo, ut poſito circino in medio tetrante capituli in puncto, &</s>
              <s xml:id="echoid-s10181" xml:space="preserve">, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10182" xml:space="preserve">didu-
                <lb/>
              cto ad extremitatem cymatij, circinationis liea baltheos, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10183" xml:space="preserve">zonas, uel cingula puluinorum contingat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10184" xml:space="preserve">ubi R.</s>
              <s xml:id="echoid-s10185" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <handwritten number="57"/>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10186" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Axes</emph>
              uolutarum ne craſsiores ſint, quàm oculi magnitudo, uolutæq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s10187" xml:space="preserve">ipſæ ſic cædantur, utialti-
                <lb/>
              tudines, habeant latitudinis ſuæ duodecimam partem.</s>
              <s xml:id="echoid-s10188" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10189" xml:space="preserve">Quoniam imaginamur nolutam tanquàm puluinum in bacillo inuolutum, ideo craſſitudinem illam bacilli,
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="53"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="54"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="55"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="56"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="58"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="59"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="60"/>
              quæ pars eſt oculi magnitudini, axem uolutæ nominamus. </s>
              <s xml:id="echoid-s10190" xml:space="preserve">Cæduntur autem uolutæ ea ratione, qua ſupra dictum
                <lb/>
              eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s10191" xml:space="preserve">debemus etiam obſeruare angularium columnarum uolutas exteriores, quoniam duplices fieri debent, ita
                <lb/>
              ut in utr amque partem proſpiciant, nã a lateribus uenientibus eas cernere debent, non minus quàm a fronte.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s10192" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.148-03" xlink:href="note-514.01.148-03a" xml:space="preserve">30</note>
              huius de ſcriptio hoc loco ponetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10193" xml:space="preserve">{Cymatium echinis ſcalpendum eſt.</s>
              <s xml:id="echoid-s10194" xml:space="preserve">} Echinos intelligo castanearum: </s>
              <s xml:id="echoid-s10195" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s10196" xml:space="preserve">
                <lb/>
              forte folia, quæ a canali prominent, caſtanearum ſunt folia. </s>
              <s xml:id="echoid-s10197" xml:space="preserve">Si quis autem ordinatim echinos patentes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10198" xml:space="preserve">ca-
                <lb/>
              ſtaneas incertas ostendentes collocet, uidebit formam illam, quam in cymatijs in ſculpere ſolent.</s>
              <s xml:id="echoid-s10199" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10200" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Hae</emph>
              erunt ſynimetriæ capitulorum, quæ columnæ futuræ ſunt, ab minimo ad pedes xv. </s>
              <s xml:id="echoid-s10201" xml:space="preserve">Quæ ſu-
                <lb/>
              pra erunt reliqua habebunt ad eundem modum ſymmetrias, Abacus autem erit longus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10202" xml:space="preserve">latus,
                <lb/>
              quàm craſſa columna eſt ima, adiecta parte nona, uti quo minus habuerit altior columna contra-
                <lb/>
              ctum, eò ne minus habeat capitulum ſuæ ſymmetriæ proiecturá, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10203" xml:space="preserve">in altitudine ratæ partis adiectionẽ.</s>
              <s xml:id="echoid-s10204" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10205" xml:space="preserve">Capitulum debet altitudini columnæ reſpondere. </s>
              <s xml:id="echoid-s10206" xml:space="preserve">Cum igitur altior una ſit altera, oportebit rationem muta-
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="53"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="54"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="55"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="56"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="58"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="59"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="60"/>
              re, quapropter Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s10207" xml:space="preserve">capitulum earum columnarum, quæ ſunt ab minimo altæ quindecim pedes, deſcripſit. </s>
              <s xml:id="echoid-s10208" xml:space="preserve">ſed
                <lb/>
              ſi altior columna fuerit ad eundem modum certe ſymmetrias habebunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s10209" xml:space="preserve">Sed abacus ultra columnæ craſſitudi-
                <lb/>
              nem nona parte prominebit, nam cum columna maior ſit, minus contrahitur, aer enim ob distantiam contrahe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.148-04" xlink:href="note-514.01.148-04a" xml:space="preserve">40</note>
              re uidetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10210" xml:space="preserve">Concludit autem Vitr.</s>
              <s xml:id="echoid-s10211" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10212" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">De</emph>
              uolutarum deſcriptionibus uti ad circinum ſint rectè inuolutæ, quemadmodum deſcribatur,
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="53"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="54"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="55"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="56"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="58"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="59"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.148-1" xlink:href="hd-514.01.148-1a" number="60"/>
              in extremo libro forma, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10213" xml:space="preserve">ratio earum erit ſubſcripta. </s>
              <s xml:id="echoid-s10214" xml:space="preserve">Capitulis perſectis, deinde in ſummis colum-
                <lb/>
              narum ſcapis, non ad libellam ſed ad æ qualem modulum collocatis, uti quæ adiectio in ſtyloba-
                <lb/>
              tis facta fuerit, in ſuperioribus membris reſpondeat ſymmetria epiſtyliorum.</s>
              <s xml:id="echoid-s10215" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s10216" xml:space="preserve">Locus is uidetur locum illum declarare, in quo dixit de adiectione ſtylobatarum. </s>
              <s xml:id="echoid-s10217" xml:space="preserve">nam monet nos capitulos
                <lb/>
              debere collocare non ad libellam, ſed reſilientes, uti reſpondeant adiectioni ſtylobatarum. </s>
              <s xml:id="echoid-s10218" xml:space="preserve">Intelligit autem de
                <lb/>
              his partibus, quæ ſupra capitulum in epiſtylijs collocantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10219" xml:space="preserve">nam ſupra capitulum reſpondentes partes in episty-
                <lb/>
              lijs reſiliunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10220" xml:space="preserve">partes interpoſit æ retrabuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s10221" xml:space="preserve">babent tamen eadem membra, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10222" xml:space="preserve">eaſdem partes, quemadmo-
                <lb/>
              dum podium habebat eadem cum stylobatis, ſcilicet quadras, truncos, lyſis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10223" xml:space="preserve">alias. </s>
              <s xml:id="echoid-s10224" xml:space="preserve">buius exemplum eſt ſupe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.148-05" xlink:href="note-514.01.148-05a" xml:space="preserve">50</note>
              rius in deſcriptione ultimi templi, ubi Podium poſitum eſt.</s>
              <s xml:id="echoid-s10225" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s10226" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Epistyliorvm</emph>
              ratio ſic eſt habenda, ut ſi columnæ fuerint a minimo 12. </s>
              <s xml:id="echoid-s10227" xml:space="preserve">pedum, ad 15. </s>
              <s xml:id="echoid-s10228" xml:space="preserve">pe-
                <lb/>
              des, epiſty lij ſit altitudo dimidia craſsitudinis imæ columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s10229" xml:space="preserve">Item ſi a 15. </s>
              <s xml:id="echoid-s10230" xml:space="preserve">pedibusad 20. </s>
              <s xml:id="echoid-s10231" xml:space="preserve">columnæ
                <lb/>
              altitudo dimetiatur in partes 13. </s>
              <s xml:id="echoid-s10232" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s10233" xml:space="preserve">unius partis altitudo epiſtylij fiat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10234" xml:space="preserve">Item ſia 20. </s>
              <s xml:id="echoid-s10235" xml:space="preserve">ad 25. </s>
              <s xml:id="echoid-s10236" xml:space="preserve">pedes,
                <lb/>
              diuidatur altitudo in partes duodecim, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10237" xml:space="preserve">ſemiſſem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s10238" xml:space="preserve">eius una pars altitudo fiat. </s>
              <s xml:id="echoid-s10239" xml:space="preserve">Item ſecundum ra-
                <lb/>
              tam partem ad eundem modum ex altitudine columnarum expediendæ ſunt altitudines epiſtyliorum.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s10240" xml:space="preserve">
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.148-06" xlink:href="note-514.01.148-06a" xml:space="preserve">60</note>
                <figure xlink:label="fig-514.01.148-01" xlink:href="fig-514.01.148-01a" number="35">
                  <description xml:id="echoid-description22" style="it" xml:space="preserve">A. abacus.
                    <lb/>
                  B. quadra abaci.
                    <lb/>
                  C. latitudo uolutæ.
                    <lb/>
                  D. canalis.
                    <lb/>
                  E. cymatium.
                    <lb/>
                  F. Aſtragalus.
                    <lb/>
                  G H. Apotbeſis.</description>
                  <variables xml:id="echoid-variables21" xml:space="preserve">α ρ ϊ b c ο
                    <lb/>
                  α 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ρ
                    <lb/>
                  o p q h
                    <lb/>
                  h d
                    <lb/>
                  1 2 4 3 1 2 4 3 m
                    <lb/>
                  d @ x X @ d
                    <lb/>
                  A B C D E F G H</variables>
                </figure>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>