163131QVARTVS.
phos fiunt, æque longas eſſe, quàm altas, contraq́;
in angulares columnas triglyphi in extremis par-
tibus conſtituuntur, & non contra medios tetrantes. Ita metopæ, quæ proxime ad angulares trigly-
phos fiunt, non exeunt quadratæ,ſed oblongiores triglyphis dimidia latitudine. Atqui metopas æ qua-
les uolunt facere, intercolumnia extrema contrahunt triglyphi dimidia altitudine. Hoc autem ſiue in
metoparum longitudinibus, ſiue intercolumniorum contractionibus efficiatur, eſt mendoſum. Qua-
propter antiqui euitare uiſi ſuntin ædibus ſacris Doricæ ſymmetriæ rationem.
tibus conſtituuntur, & non contra medios tetrantes. Ita metopæ, quæ proxime ad angulares trigly-
phos fiunt, non exeunt quadratæ,ſed oblongiores triglyphis dimidia latitudine. Atqui metopas æ qua-
les uolunt facere, intercolumnia extrema contrahunt triglyphi dimidia altitudine. Hoc autem ſiue in
metoparum longitudinibus, ſiue intercolumniorum contractionibus efficiatur, eſt mendoſum. Qua-
propter antiqui euitare uiſi ſuntin ædibus ſacris Doricæ ſymmetriæ rationem.
Cum uelit Vitr.
rationem Doricam explicare, difficultatem quandam antiquorum Architectorum nobis
proponit, ut magis attentiores ſimus ad ea, quæ dicendaſunt. Damnabant nonnulli Doricam ſymmetriam
1101 in ſacris ædibus, non ideo quia forma diſpliceret, uel inuenuſta eſſet, ſed quoniam triglypborum, & metoparum
diſtributio mendoſa erat. Nos ſupra uidimus triglyphos capitibus tignorum reſponders, metopas uero inter-
tiguijs, parte quidemexteriori, nam interius, & tigna, & interualla tignorum lacunaria dicuntur. ſi ergo
triglypbi tignorum capita, & metopæ interualla imitantur, conſequitur impeditione triglypborum, & meto-
parum diſtributiones impedire quoque uniuerſam contignationis, & eius ornamentorum rationem. Sed quo-
modo impediatur triglypborum diſtributio, uidetur ex eo, quod neceſſe eſt triglyphum cadere directe ad me-
dium quadræ columnæ, & metopam tam altam eſſe, quàm longam. cum uero antiqui non animaduertiſſent ad
id, quodtriglyphi, & metopæ imitarentur, imponebant in extremis angularium columnarum partibus, non
autem in medijs, triglyphos: ex qua re illud fiebat, quod metopæ quadratæ non erant, ſed oblongæ, & dimidia
triglyphorum latitudine productiores. idq́ illis eueniebat, dum ſtuderent intercolumniorum diſtantias ſerua-
re. Verum quiid negligebant, quærentes tamen metopas æqualiter undique prouenire, non in ſo lido reſponden-
2220 tes triglyphos collocabant, ſed intercolumniorum ſpatia contrabebant, & ea ſpatia ita inſeruire ſuis commo-
dis uolebant, ut ordinem intercolumniorum rationemq́; ſeruare minime poſſent. contrahebant ergo extrema
intercolumnia dimidia triglyphi altitudine, ut æqua undique metopa proueniret, ſed hoc mendoſum erat.
Quare Doricum genus damnabant, non propter tenuitatem, aut inuenuſtam ſpeciem, ſed ob ſymmetriarum
impedimenta. Sed bis omnibus prouidet Vitr.
proponit, ut magis attentiores ſimus ad ea, quæ dicendaſunt. Damnabant nonnulli Doricam ſymmetriam
1101 in ſacris ædibus, non ideo quia forma diſpliceret, uel inuenuſta eſſet, ſed quoniam triglypborum, & metoparum
diſtributio mendoſa erat. Nos ſupra uidimus triglyphos capitibus tignorum reſponders, metopas uero inter-
tiguijs, parte quidemexteriori, nam interius, & tigna, & interualla tignorum lacunaria dicuntur. ſi ergo
triglypbi tignorum capita, & metopæ interualla imitantur, conſequitur impeditione triglypborum, & meto-
parum diſtributiones impedire quoque uniuerſam contignationis, & eius ornamentorum rationem. Sed quo-
modo impediatur triglypborum diſtributio, uidetur ex eo, quod neceſſe eſt triglyphum cadere directe ad me-
dium quadræ columnæ, & metopam tam altam eſſe, quàm longam. cum uero antiqui non animaduertiſſent ad
id, quodtriglyphi, & metopæ imitarentur, imponebant in extremis angularium columnarum partibus, non
autem in medijs, triglyphos: ex qua re illud fiebat, quod metopæ quadratæ non erant, ſed oblongæ, & dimidia
triglyphorum latitudine productiores. idq́ illis eueniebat, dum ſtuderent intercolumniorum diſtantias ſerua-
re. Verum quiid negligebant, quærentes tamen metopas æqualiter undique prouenire, non in ſo lido reſponden-
2220 tes triglyphos collocabant, ſed intercolumniorum ſpatia contrabebant, & ea ſpatia ita inſeruire ſuis commo-
dis uolebant, ut ordinem intercolumniorum rationemq́; ſeruare minime poſſent. contrahebant ergo extrema
intercolumnia dimidia triglyphi altitudine, ut æqua undique metopa proueniret, ſed hoc mendoſum erat.
Quare Doricum genus damnabant, non propter tenuitatem, aut inuenuſtam ſpeciem, ſed ob ſymmetriarum
impedimenta. Sed bis omnibus prouidet Vitr.
Nos autem exponimus, uti ordo poſtulat, quemadmodum a præceptoribus accepimus;
uti ſi quis
uoluerit his rationibus attendens,ita ingredi, habeat proportiones explicatas, quibus emendatas, &
ſine uitijs efficere poſsit æ dium ſacrarum Dorico more perfectiones.
uoluerit his rationibus attendens,ita ingredi, habeat proportiones explicatas, quibus emendatas, &
ſine uitijs efficere poſsit æ dium ſacrarum Dorico more perfectiones.
Pollicetur aptas Dorici generis ſymmetrias nobis ſe daturum Vitru.
&
quemadmodum in Ionico genere
præcepta nobis dedit ſecundum ædium formas, & intercolumniorum rationes, ita in Dorico iuxta eaſdem ſen-
3330 tentias interualla distribuit. Verumtamen eſt, quod buiu ſmodi ratio interuallorum omnis ducitur a diſtribu-
tione triglypborum. Quare factum est ( ut ſæpe aliàs dictum est, ) ut per rationem triglypborum intelle xerit
Doricumgenus. Orditur ergo diſtributionem Diastyli, cuius intercolumnia tres craßitudines imi ſcapi conti-
nent. Distribuit autem Diastylum ſecundum duas ſpecies, prostylon, ſcilicet, & ampbiproſtylon. quas uero
tetraſtylinomine intelligit. Diſtribuit quoque peripteron, quam exaſtylum uocat, nobis autem reliquas for-
mas diſtribuere permittit.
præcepta nobis dedit ſecundum ædium formas, & intercolumniorum rationes, ita in Dorico iuxta eaſdem ſen-
3330 tentias interualla distribuit. Verumtamen eſt, quod buiu ſmodi ratio interuallorum omnis ducitur a diſtribu-
tione triglypborum. Quare factum est ( ut ſæpe aliàs dictum est, ) ut per rationem triglypborum intelle xerit
Doricumgenus. Orditur ergo diſtributionem Diastyli, cuius intercolumnia tres craßitudines imi ſcapi conti-
nent. Distribuit autem Diastylum ſecundum duas ſpecies, prostylon, ſcilicet, & ampbiproſtylon. quas uero
tetraſtylinomine intelligit. Diſtribuit quoque peripteron, quam exaſtylum uocat, nobis autem reliquas for-
mas diſtribuere permittit.
Frons æ dis Doric æ in loco quo columnæ conſtituuntur, diuidatur, ſi tetraſtylos erit, in partes ui-
ginti ſeptem, ſi hexaſtylos 42. ex his pars una erit modulus, qui Græce embatis dicitur. cuius mo-
duli conſtitutione rationibus efficiuntur omnis operis diſtributiones.
ginti ſeptem, ſi hexaſtylos 42. ex his pars una erit modulus, qui Græce embatis dicitur. cuius mo-
duli conſtitutione rationibus efficiuntur omnis operis diſtributiones.
Hoc loco aduertendũ eſt maxime, quod &
in alijs rebus nouiſſe proderit, quod quanquã diaſtyli ſpeciem hoc
loco diſtribuat, in qua trium diametrorum inter columnia collocantur, tamen distributio bæc non omnino in
4440 Doricis reſpondet, nam intercolumnia ſunt duarum craſſitudinum, & trium e quatuor partium craßitudinis,
nec propterea boc uitium putandum eſt. nam cum in tertio Vitru. de intercolumniorum ratione diſſerit, in
omnibus formis pycnoſtyli, ſyſtyli, diaſtyli, utitur bis uerbis. { Interponi poteſt. poterit collocari. interpo-
nere poſſumus. } Cum uero de euſtyli ſymmetria loquitur, non amplius ijs utitur loquendi modis, ſed certa
præceptione dicit. { Reddenda nunc eſt euſtyli ratio, quæ maxime probabilis, & ad uſum, & ad ſpeciem, &
ad firmitatem, rationes habet explicatas. namque facienda ſunt in interuallis ſpatia duarum columnarum, &
quartæ partis columnæ craſsitudinis. } Hæc dixi, ut animaduertamus, non eſſe neceſſe omnino duarum, aut
trium columnarum interualla fieri, ſed ſatis eſſe terminos oſtendiſſe, ultra quos forma illa non conſiſtit. Cæte-
rum non eſt prætereundum; quod in angulis dimidiæ metopæ ponuntur, ſed non omnino dimidiæ. nam Vitru.
eas ſemimodulo metiri dixit. dimidius autem modulus eſt tertia pars metopæ, ideo dicuntur ſemitopia, quem-
5550 admodum dicimus ſemiuocales, & ſemitonos. nam ſemiuocalis non eſt dimidia uocalis, nec ſemitonus dimidium
toni præciſi; ſed ita dicitur, quia inter extrema collocatur. infra uero ſemitriglyphos in angulis poni dixit. Sunt
autem præciſe ſemitriglyphi, quare & hoc ad illud fecit, ut ſemimetopia eo modo intelligamus,quo distum est.
Ex qua re oritur illud frontem tetraſtyli in partes 27. pariendam eſſe. Frontem uero bexaſtyli in quadra-
ginta duas, & eadem regula octaſtylum,& decastylum diſtribuere poſſemus. nos nudos triglyphos, & inter-
columnia in deſcriptione hoc loco collocauimus. A. Diastylos quatuor columnarum. B. diastylos ſex co-
lumnarum, id eſt modulus qui Grace embatis quaſi ingreſſor dicitnr. ingreditur enim in menſurandis partibus.
loco diſtribuat, in qua trium diametrorum inter columnia collocantur, tamen distributio bæc non omnino in
4440 Doricis reſpondet, nam intercolumnia ſunt duarum craſſitudinum, & trium e quatuor partium craßitudinis,
nec propterea boc uitium putandum eſt. nam cum in tertio Vitru. de intercolumniorum ratione diſſerit, in
omnibus formis pycnoſtyli, ſyſtyli, diaſtyli, utitur bis uerbis. { Interponi poteſt. poterit collocari. interpo-
nere poſſumus. } Cum uero de euſtyli ſymmetria loquitur, non amplius ijs utitur loquendi modis, ſed certa
præceptione dicit. { Reddenda nunc eſt euſtyli ratio, quæ maxime probabilis, & ad uſum, & ad ſpeciem, &
ad firmitatem, rationes habet explicatas. namque facienda ſunt in interuallis ſpatia duarum columnarum, &
quartæ partis columnæ craſsitudinis. } Hæc dixi, ut animaduertamus, non eſſe neceſſe omnino duarum, aut
trium columnarum interualla fieri, ſed ſatis eſſe terminos oſtendiſſe, ultra quos forma illa non conſiſtit. Cæte-
rum non eſt prætereundum; quod in angulis dimidiæ metopæ ponuntur, ſed non omnino dimidiæ. nam Vitru.
eas ſemimodulo metiri dixit. dimidius autem modulus eſt tertia pars metopæ, ideo dicuntur ſemitopia, quem-
5550 admodum dicimus ſemiuocales, & ſemitonos. nam ſemiuocalis non eſt dimidia uocalis, nec ſemitonus dimidium
toni præciſi; ſed ita dicitur, quia inter extrema collocatur. infra uero ſemitriglyphos in angulis poni dixit. Sunt
autem præciſe ſemitriglyphi, quare & hoc ad illud fecit, ut ſemimetopia eo modo intelligamus,quo distum est.
Ex qua re oritur illud frontem tetraſtyli in partes 27. pariendam eſſe. Frontem uero bexaſtyli in quadra-
ginta duas, & eadem regula octaſtylum,& decastylum diſtribuere poſſemus. nos nudos triglyphos, & inter-
columnia in deſcriptione hoc loco collocauimus. A. Diastylos quatuor columnarum. B. diastylos ſex co-
lumnarum, id eſt modulus qui Grace embatis quaſi ingreſſor dicitnr. ingreditur enim in menſurandis partibus.