Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
61 29
62 30
63 31
64 32
65 33
66 34
67 35
68 36
69 37
70 38
71 39
72 40
73 41
74 42
75 43
76 44
77 45
78 46
79 47
80 48
81 49
82 50
83 51
84 52
85 53
86 54
87 55
88 56
89 57
90 58
< >
page |< < (147) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div410" type="section" level="2" n="72">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s11814" xml:space="preserve">
                <pb o="147" file="514.01.179" n="179" rhead="QVARTVS."/>
              eu tympanis, uno ſuperiori, altero inferiori, ornaturq; ſimplicimodo, ut Doricum genus postulat regulis, & coronis. Sed ubi Vitr. dicit. {Scapi, qui ſunt ante ſecundum pagmentum.} Ita intelligendum puto, quod ſecun- dum pagmentum ſit loculamentum, quod nos telarum dicimus ex parte interiori forium, hoc est aduerſa par- te, quod circumcludat, & reſpondeat ſpatijs, quæ ſunt inter tympana ex alia parte. Replum autem eſt tanquã planum inter duo cymatia, vt figura ostendit.</s>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s11815" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Sin</emph>
              autem valuatæ erunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s11816" xml:space="preserve">Huiuſmodi fores Ionicas eſſe arbitror, quæ ex multis ſectæſunt partibus,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s11817" xml:space="preserve">conduplicabiles ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s11818" xml:space="preserve">hæ quoniam latiores ſunt Doricis, ideo a Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s11819" xml:space="preserve">præcipitur id, quod dicit {in latitudi-
                <lb/>
              nem adijciatur, amplius foris lalitudo} & </s>
              <s xml:id="echoid-s11820" xml:space="preserve">quoniam quadrifores adhuc altiores ſcapos habere debent, ideo
                <lb/>
              dicit. </s>
              <s xml:id="echoid-s11821" xml:space="preserve">{Si quadriforis futura est, altitudo adijciatur} credo enim ipſum loqui de ſcapis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11822" xml:space="preserve">non de inte-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.179-01" xlink:href="note-514.01.179-01a" xml:space="preserve">10</note>
              gris foribus.</s>
              <s xml:id="echoid-s11823" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s11824" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Atticvrges</emph>
              autem ijsdem rationibus perficiuntur, quibus Dorica: </s>
              <s xml:id="echoid-s11825" xml:space="preserve">præterea coræ ſub cyma-
                <lb/>
              tijs in antepagmentis circundantur, quæ ita diſtribui debent, uti in antepagmentis præter cymatium,
                <lb/>
              ex partibus ſeptem habeant duas partes, ipſaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11826" xml:space="preserve">forium ornamenta non fiunt ceroſtrata, neque bifora;
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s11827" xml:space="preserve">ſed ualuata, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11828" xml:space="preserve">aperturas habent in partes exteriores. </s>
              <s xml:id="echoid-s11829" xml:space="preserve">Quas rationes ædium ſacrarum in formationibus
                <lb/>
              oporteat ſieri Doricis, Ionicis, Corinthijsq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11830" xml:space="preserve">operibus, quo ad potuia attingere, veluti legitimis mo-
                <lb/>
              ribus, expoſui. </s>
              <s xml:id="echoid-s11831" xml:space="preserve">Nunc de Tuſcanis diſpoſitionibus, quemadmodum inſtitui oporteat, dicam.</s>
              <s xml:id="echoid-s11832" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s11833" xml:space="preserve">Habeo codices antiquos, in quibus non ceroſtrata, ſed clatrata legitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11834" xml:space="preserve">Clatra est opus, quod noſtri gelo-
                <lb/>
              ſiam uocant, ex ſectis planis lignorum cancellatim poſitis, quadrangularibus ſpatijs relictis, per quæ introſpici
                <lb/>
              poteſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s11835" xml:space="preserve">huiuſmodi fores atticæ ob latitudinem non patiuntur ex integro uno ligno fieri, ſed oportet, ut condu-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.179-02" xlink:href="note-514.01.179-02a" xml:space="preserve">20</note>
              plicabiles ſint, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11836" xml:space="preserve">circumuolui etiam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11837" xml:space="preserve">in partem exteriorem aperiri. </s>
              <s xml:id="echoid-s11838" xml:space="preserve">Attici autem Oſtij, Atticæque ſo-
                <lb/>
              ris deſcriptio poſita eſt.</s>
              <s xml:id="echoid-s11839" xml:space="preserve"/>
            </p>
          </div>
          <div xml:id="echoid-div418" type="section" level="2" n="73">
            <head xml:id="echoid-head74" style="it" xml:space="preserve">De Tuſcanicis rationibus ædium ſacrarum. # Cap. V II.</head>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s11840" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">LOcvs</emph>
              in quo ædis conſtituetur, cum habuerit in longitudine ſex partes, una dempta,
                <lb/>
              reliquum quod erit latitudini detur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11841" xml:space="preserve">Longitudo autem diuidatur bipartito, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11842" xml:space="preserve">quæ pars
                <lb/>
              erit interior, cellarum ſpatijs deſignetur; </s>
              <s xml:id="echoid-s11843" xml:space="preserve">quæ erit proxima fronti columnarum, diſpoſi-
                <lb/>
              tioni relinquatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11844" xml:space="preserve">Item latitudo diuidatur in partes decem, exijs ternæ partes dextra, ac
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.179-03" xlink:href="note-514.01.179-03a" xml:space="preserve">30</note>
              ſiniſtra cellis minoribus, ſiue ubi alæ futuræ ſint, dentur; </s>
              <s xml:id="echoid-s11845" xml:space="preserve">reliquę quatuor medię ædi attribuãtur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11846" xml:space="preserve">Spa-
                <lb/>
              tium, quod erit ante cellas in pronao ita columnis deſignetur, ut angulares contra antas parietum ex-
                <lb/>
              tremorum e regione collocentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11847" xml:space="preserve">Duæ mediæ e regione parietum, qui inter antas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11848" xml:space="preserve">mediam ædem
                <lb/>
              fuerint, ita diſtribuantur, ut inter antas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11849" xml:space="preserve">columnas priores per medium ijsdem regionibus alteræ di-
                <lb/>
              ſponantur, eæq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11850" xml:space="preserve">ſint ima craſsitudine altitudinis parte ſeptima. </s>
              <s xml:id="echoid-s11851" xml:space="preserve">Altitudo tertia parte latitudinis templi,
                <lb/>
              ſummaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11852" xml:space="preserve">columna quarta parte craſsitudinis imæ contrahatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11853" xml:space="preserve">Spiræ earum altæ dimidia parte craſsi-
                <lb/>
              tudinisfiant. </s>
              <s xml:id="echoid-s11854" xml:space="preserve">Habeant ſpiræ earum plinthum ad circinum altum ſuæ craſsitudinis dimidia parte. </s>
              <s xml:id="echoid-s11855" xml:space="preserve">To-
                <lb/>
              rum inſuper cum apophygi craſſum, quantum plinthus. </s>
              <s xml:id="echoid-s11856" xml:space="preserve">Capituli altitudo dimidia craſsitudinis. </s>
              <s xml:id="echoid-s11857" xml:space="preserve">Aba-
                <lb/>
              ci latitudo quanta ima craſsitudo columnæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s11858" xml:space="preserve">Capituliq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11859" xml:space="preserve">craſsitudo diuidatur in partes tres, e quibus
                <lb/>
              una plintho, quę eſt pro abaco, detur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11860" xml:space="preserve">altera echino. </s>
              <s xml:id="echoid-s11861" xml:space="preserve">tertia hypotrachelio cum
                <emph style="st">aſtragalo, &</emph>
              apophy-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.179-04" xlink:href="note-514.01.179-04a" xml:space="preserve">40</note>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.179-1" xlink:href="hd-514.01.179-1a" number="65"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.179-1" xlink:href="hd-514.01.179-1a" number="66"/>
              gi. </s>
              <s xml:id="echoid-s11862" xml:space="preserve">Supra columnas trabes compactiles imponantur, uti ſint altitudinis modulis ijs, qui a magnitudi-
                <lb/>
              ne opertis poſtulabuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11863" xml:space="preserve">Eæq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11864" xml:space="preserve">trabes compactiles ponuntur, ut tantam habeant craſsitudinem, quan-
                <lb/>
              ta ſummę columnę erithypotrachelium; </s>
              <s xml:id="echoid-s11865" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s11866" xml:space="preserve">ita ſint compactę ſubſcudibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11867" xml:space="preserve">ſecuri
                <emph style="st">dis</emph>
              , ut compactu-
                <lb/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.179-1" xlink:href="hd-514.01.179-1a" number="65"/>
                <handwritten xlink:label="hd-514.01.179-1" xlink:href="hd-514.01.179-1a" number="66"/>
              ra duorum digitorum habeat laxationem. </s>
              <s xml:id="echoid-s11868" xml:space="preserve">cum enim inter ſe tangunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11869" xml:space="preserve">non ſpiramentum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11870" xml:space="preserve">perſla-
                <lb/>
              tum uenti recipiunt, concalefaciuntur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11871" xml:space="preserve">celeriter putreſcunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s11872" xml:space="preserve">Supra trabes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11873" xml:space="preserve">ſupra parietes traie-
                <lb/>
              cturę mutulorum parte quarta altitudinis columnę, proijciantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11874" xml:space="preserve">Item in eorum frontibus antepag-
                <lb/>
              menta figantur, ſupraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11875" xml:space="preserve">ea tympanum faſtigijs extructa, ſea materia collocetur, ſupraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11876" xml:space="preserve">id faſtigium
                <lb/>
              columen, cantherij, templa ita ſunt collocanda, ut ſtillicidium tecti abſoluti tertiario reſpondeat.</s>
              <s xml:id="echoid-s11877" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s11878" xml:space="preserve">De Tuſcanicis operibus, expeditis iam Græcis, agendum, idq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s11879" xml:space="preserve">non immerito. </s>
              <s xml:id="echoid-s11880" xml:space="preserve">nam prima Architecturæ
                <lb/>
              hoſpitia in Etruria fuere. </s>
              <s xml:id="echoid-s11881" xml:space="preserve">legitur enim Etruriæ Regum monumenta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11882" xml:space="preserve">ædificia plura magnifice fuiſſe constru-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.179-05" xlink:href="note-514.01.179-05a" xml:space="preserve">50</note>
              cta. </s>
              <s xml:id="echoid-s11883" xml:space="preserve">In diſtributione ædium Tuſcanici generis longitudinem templi ſumit pro modulo, aitque latitudinem ad
                <lb/>
              longitudinem proportione ſeſquiquinta conſtare. </s>
              <s xml:id="echoid-s11884" xml:space="preserve">nam longitudinem in ſex partes distribuit, e quibus quinque
                <lb/>
              latitudini dantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11885" xml:space="preserve">inde longitudo ſi dimidiata fuerit duas efficiet partes, una deſignabitur cellæ, altera pronao,
                <lb/>
              latitudo uero templi decem in partes diſtribuetur, e quibus tres a dextra, tres uero a ſiniſtra diſtributioni. </s>
              <s xml:id="echoid-s11886" xml:space="preserve">cel-
                <lb/>
              larum paruarum relinquantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11887" xml:space="preserve">cellæ aut lateribus eſſe poß quod innuit Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s11888" xml:space="preserve">dicens, ſiue
                <lb/>
              ubi alæ futuræ ſunt, niſi forte intelligat tres utrinquæ alis relinquendas, ſi cellas noluerimus facere. </s>
              <s xml:id="echoid-s11889" xml:space="preserve">His hoc
                <lb/>
              modo diſtributis, reſtant partes quatuor mediæ ædi, unde medium extremis in proportione erit ſeſquitertia.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s11890" xml:space="preserve">atque ita erit interiorum partium diſpoſitio. </s>
              <s xml:id="echoid-s11891" xml:space="preserve">nunc quod pertinet ad columnationem anteriorem, explicandum
                <lb/>
              eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s11892" xml:space="preserve">Ad medios angulos parietum ædis, ubi antæ ſunt, e regione columnæ ſunt ponendæ, quæ ſunt terminilon-
                <lb/>
              gitudinis ædis; </s>
              <s xml:id="echoid-s11893" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s11894" xml:space="preserve">quoniam ab angulo ad angulum amplum intercidit laxamentum, latæ enim ſunt ædes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11895" xml:space="preserve">
                <lb/>
              aręoſtylæ, ( ut dictum eſt ſupra ) ideo inter angulares columnas aliæ duæ ſunt in medio collocandæ, ita ut frons
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.179-06" xlink:href="note-514.01.179-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>