Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
[131] a b g. concentricum. d. eius centrũ.t z. eccentricum.h. eius centrum.e z. epicyclus.g. eius centrum.d b. & g z. œquales.d z. parallelogrammum.motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t. anguli t b z. & e g z. œqua-les ſunt.angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg. f n b a d o k
[132] b k epicyclus.b. centrum eius.h. uigum.n. Antijugum epicycli.k. punctũ primœ morœ.c. mundi centrum.o. punctũ ſecundæ morœ.h l k. arcus primœ mo rœ.k n o. arcus regreſſus-o b k. arcus directio-nis. L K A H B N O C
[133] Porfioni del cerchio che fannoſe s̃teſſe torno dlaTramòntanaTram ontanaSlmiſifudineTramonſangCarro che uoſge infomoalla Framonlana
[134] a b c d f
[135] A. ſectio parabole.B. vestigium. C. parabole.G. ſectio ellipſis.D. ſectio hyperbole.E. vestigium F. hyperbole. a f a f 1 f f f 1 2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 5 4 4 5 6 C 5 5 6 F 7 A 6 6 8 7 8 7 7 D 8 9 8 8 9 10 11 10 10 11 11 11 11 b 12 g e d b e h d gf g b 6 7 3 1 2 4 6 8 10c g b E a 11 9 7 3 3 1 d 2 4 6 8 10 e ha f 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 a b c d 9 8 7 6 3 2 1 f b a H d g 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ff 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 g
[136] m q 0 s k h c b s n L I p q s
[137] Il polo.cqiunot.orizonte c e b a f
[138] l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
[139] Analemmatis figura.MERIDIAN: S. M. MLSLACITREVM.M.MERIDIAN: .S.OMVERTICAV.M..S.. O. M.ORIZON:W. A.STAB:
[140] 11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o
[141] 1 3 b x z g 2 5 f p 0 1 4 t I c e o n m r u 6 q i h 8 y d 5
[142] 5 4 b 3 2 7 8 9 10 f 6 5 7 1 11 6 5 7 9 4 4 8 8 N 9 x 12 1 11 2 10 3 9 4 8 5 7 3 39 9 F 6 g 2 2 10 10 o a @ d 1 11 7 6 z 1 11 8 6 7 c 1 12 10 1@ 1 2 1 1 11 11 5 11 2 2 10 21 11 b f @ 8 3 3 9 9 12 1 4 5 g 6 10 8 11 1 9 10 2 2 2 10 5 7 2 z 9 c 8 4 7 5 9 3 10 4 8 8 4 3 7 2 10 7 5 9 3 1 11 12 8 4 11 1 10 2 0 @ d 7 5 9 3 I 8 4 7 5 6 c &
[143] 5 6 7 4 8 3 9 2 10 1 11 4 8 3 9 d d 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10 1 1 v n c
[144] 12 1 1 1111 2 2 10 10 3 3 9 9 4 4 8 8 5 5 7 7 6 6 6 T 7 7 5 5 8 8 4 4 9 9 3 3 10 10 2 2 11 11 1 1 12
[145] 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 11 1 2 3 10 4 5 E 6 6 7
[146] 9 3 4 2 8 10 11 12 1 5 7 6 6 G
[147] 8 9 10 7 6 5 11 1 8 1 11 F
[148] 16 15 17 14 14 18 19 19 13 13 20 20 12 12 21 21 11 11 H 22 22 10 10 23 23 9 9 24 16 16 23 23 17 17 22 22 18 18 21 21 29 20
[149] 19 20 21 18 17 22 23 17 16 18 17 9 15 14 13 11 13 20 16 12 21 17 20 22 21 11 22 10 23 9 18 L 17 18 19
[150] 23 17 22 16 18 9 21 23 19 10 19 20 22 11 21 20 13 19 14 18 15 17 16 K
< >
page |< < (151) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div418" type="section" level="2" n="73">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s11973" xml:space="preserve">
                <pb o="151" file="514.01.183" n="183" rhead="QVARTVS."/>
              conſecratum. </s>
              <s xml:id="echoid-s11974" xml:space="preserve">Templum quoque Baeehi, ſed maiori parte non admodum ampla erant rotunda templa, uocari
                <lb/>
              potius ſacella, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11975" xml:space="preserve">cellœ debebant. </s>
              <s xml:id="echoid-s11976" xml:space="preserve">Duorum generum ſunt, alia enim una conſtant ala, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11977" xml:space="preserve">ſine cella ſunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11978" xml:space="preserve">
                <lb/>
              monoptera uocantur, alia circumalata, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11979" xml:space="preserve">periptera nominantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11980" xml:space="preserve">Tribunal hic intelligo altitudinem illam,
                <lb/>
              ad quam per gradus aſcenditur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11981" xml:space="preserve">utriuſq; </s>
              <s xml:id="echoid-s11982" xml:space="preserve">rationem aſcenſus reddit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11983" xml:space="preserve">ueſtigium noſtrum, quod deſcripſimus,
                <lb/>
              id oſtendit. </s>
              <s xml:id="echoid-s11984" xml:space="preserve">ſub columnis erant ſtylobata & </s>
              <s xml:id="echoid-s11985" xml:space="preserve">in medio ara collocata, Tyburtinum templum rotundum, pronaum
                <lb/>
              habet quadratum procurrentem cum faſtigio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11986" xml:space="preserve">gradibus a parte illa aſcenſus erat, columnœ ſupra eleua-
                <lb/>
              tum murum impoſitœ. </s>
              <s xml:id="echoid-s11987" xml:space="preserve">nos in eam opinionem deuenimus, ut crederemus uerbum illud monopteros debere in-
                <lb/>
              telligi eo modo, quo eſt Tyburtinum illud templum, quod adbuc extat. </s>
              <s xml:id="echoid-s11988" xml:space="preserve">nam uidetur diſcrimen eſſe inter peri-
                <lb/>
              pteron, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11989" xml:space="preserve">monopteron. </s>
              <s xml:id="echoid-s11990" xml:space="preserve">nam peripteron circum alatum dicimus. </s>
              <s xml:id="echoid-s11991" xml:space="preserve">monopteron quod ala unica conſtat, ut per
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-01" xlink:href="note-514.01.183-01a" xml:space="preserve">10</note>
              alam intelligamus pronaum prominens quadratum cum faſtigio, quemadmodum est Pantheon in hanc ſen-
                <lb/>
              tentiam nos induxit, quia non uidimus templum deſcriptum eo modo, quo Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s11992" xml:space="preserve">dixit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11993" xml:space="preserve">quia etiam tot
                <lb/>
              graduum aſcenſus tumidum quid prœſert. </s>
              <s xml:id="echoid-s11994" xml:space="preserve">Sed cum Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s11995" xml:space="preserve">nil clarius dixerit, nos ueſtigium deformauimus (ut
                <lb/>
              uidetur.) </s>
              <s xml:id="echoid-s11996" xml:space="preserve">non negamus autem templum Tyburtinum non eſſe puleherrimum, ſed hoc aliorum ſit iudicium.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s11997" xml:space="preserve">Albertus quoque inquit. </s>
              <s xml:id="echoid-s11998" xml:space="preserve">Templarotunda aut porticu circumuallabimus, aut tantum pro fronte porticum
                <lb/>
              ſtatuemus, porticus quœ pro fronte extabant, nuſquam fiebant niſi quadrangula. </s>
              <s xml:id="echoid-s11999" xml:space="preserve">cum igitur (ut ad ſymme-
                <lb/>
              trias ueniamus) tertia diametri œdis pars ſumatur, aſcenſus ex ea constituetur, id eſt tribunal, ſupraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12000" xml:space="preserve">co-
                <lb/>
              lumnis imponemus exCorinthio genere, nam altœ ſunt, quantum diametros incluſa inter parietes ſtylobata-
                <lb/>
              rum, ſcilicet quantum eſt operis diametros, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12001" xml:space="preserve">ſunt craſſœdecima altitudinis parte cum capitulo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12002" xml:space="preserve">ſpiris. </s>
              <s xml:id="echoid-s12003" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Epiſtylium altum est ex dimidia craſſitudine columnœ. </s>
              <s xml:id="echoid-s12004" xml:space="preserve">Cœtera funt ea ratione, qua dictũ est uolumine tertio.</s>
              <s xml:id="echoid-s12005" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <figure number="56">
              <variables xml:id="echoid-variables34" xml:space="preserve">a 4 3 2 1 o</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s12006" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Sin</emph>
              autem peripteros ea ædes conſtituetur, duo gradus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12007" xml:space="preserve">ſtylobatæ ab imo conſtituantur; </s>
              <s xml:id="echoid-s12008" xml:space="preserve">dein-
                <lb/>
              de cellæ paries collocetur cum receſſu eius a ſtylobata circa partem latitudinis quintam, medioq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12009" xml:space="preserve">ua-
                <lb/>
              luarum locus ad aditus relinquatur; </s>
              <s xml:id="echoid-s12010" xml:space="preserve">eaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12011" xml:space="preserve">cella tantum habeat diametrum, præter parietes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12012" xml:space="preserve">circui-
                <lb/>
              tionem, quantam altitudinem columna ſupra ſtylobatam. </s>
              <s xml:id="echoid-s12013" xml:space="preserve">Columnæ circum cellam ijſdem propor-
                <lb/>
              tionibus ſymmetrijsq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12014" xml:space="preserve">diſponantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s12015" xml:space="preserve">In medio tecti ratio ita habeatur, uti quanta diametros totius ope-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-05" xlink:href="note-514.01.183-05a" xml:space="preserve">50</note>
              ris erit futura, dimidia altitudo fiat tholi præter florem. </s>
              <s xml:id="echoid-s12016" xml:space="preserve">Flos autem tantam habeat magnitudinem,
                <lb/>
              quantum habuerit in ſummo columnæ capitulum, præter pyramidem. </s>
              <s xml:id="echoid-s12017" xml:space="preserve">Reliqua (uti ſcripta ſunt ea)
                <lb/>
              proportionibus, atque ſymmetrijs facienda uidentur.</s>
              <s xml:id="echoid-s12018" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s12019" xml:space="preserve">Eſt & </s>
              <s xml:id="echoid-s12020" xml:space="preserve">aliud genus œdium, quod in orbem ducitur, peripteron nominatum, porticu ſcilicet, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12021" xml:space="preserve">parietibus
                <lb/>
              circumuallatum, cuius ſymmetriœ hœ ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s12022" xml:space="preserve">Gradibus duobus circundatur, ſupra ſunt epiſtylia ſeparata. </s>
              <s xml:id="echoid-s12023" xml:space="preserve">in-
                <lb/>
              ſuper epistylia columnœ ponuntur, interualla columnarum conuenientia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12024" xml:space="preserve">uenuſtœ formœ eſſe debent, dein-
                <lb/>
              de quinta pars diametri totius operis ſumitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12025" xml:space="preserve">quàm longa est, tantumreceditur ab ipſis stylobatis in par-
                <lb/>
              teminteriorem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12026" xml:space="preserve">ibideſignatur cellœ circuitus; </s>
              <s xml:id="echoid-s12027" xml:space="preserve">cella autem ex una parte aditus habet, eius autem diameter
                <lb/>
              tam magna eſſe debet, abſque parietis craſſitudine, quanta est altitudo columnœ ſupra ſtylobatam. </s>
              <s xml:id="echoid-s12028" xml:space="preserve">parietis
                <lb/>
              craſſitudo columnœ craſſitudinem œquare debet. </s>
              <s xml:id="echoid-s12029" xml:space="preserve">Alarum columnœ decima altitudinis ſuœ craſſœ ſint, ſed ad
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-06" xlink:href="note-514.01.183-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>