Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[51] P. Corona.o. Aſtragalus lesbi.C. cymatium Doricum.N. Hy-perthyrum.K. cymatium.F. Aſtragalus.IONICDORICCORINTH D P A O O C N P e C k H F R S L V K S T I
[52] Tuſcanici capituli partes.E. Abacus.F. Echinus.G. Annulus.H I K L. Hypotrachelium cum Apophygi.f a q. ſpatia centrorum.A B C. partes ſpiræ quibus in ueſtigio pariter A B C. reſpondet.A. Apopbygis.B. Torus.C. Plinthus. M E F q G H I k L h d C b a e D A a B C C B A A B C
[Figure 53]
[54] TVSCAN AE AEDIS COMPOSIT AE DISPOSITIO.
[Figure 55]
[56] a 4 3 2 1 o
[57] b 3 d e 2 1 f c a
[58] Ichnographia, orthographia, & ſchiographia œdis peripterœ.
[59] FRABES COMPACTILES.
[60] Figura apponenda erat in fine primi capitis huius libri.e c g a d b h h f
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
< >
page |< < (151) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div418" type="section" level="2" n="73">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s11973" xml:space="preserve">
                <pb o="151" file="514.01.183" n="183" rhead="QVARTVS."/>
              conſecratum. </s>
              <s xml:id="echoid-s11974" xml:space="preserve">Templum quoque Baeehi, ſed maiori parte non admodum ampla erant rotunda templa, uocari
                <lb/>
              potius ſacella, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11975" xml:space="preserve">cellœ debebant. </s>
              <s xml:id="echoid-s11976" xml:space="preserve">Duorum generum ſunt, alia enim una conſtant ala, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11977" xml:space="preserve">ſine cella ſunt, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11978" xml:space="preserve">
                <lb/>
              monoptera uocantur, alia circumalata, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11979" xml:space="preserve">periptera nominantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11980" xml:space="preserve">Tribunal hic intelligo altitudinem illam,
                <lb/>
              ad quam per gradus aſcenditur. </s>
              <s xml:id="echoid-s11981" xml:space="preserve">utriuſq; </s>
              <s xml:id="echoid-s11982" xml:space="preserve">rationem aſcenſus reddit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11983" xml:space="preserve">ueſtigium noſtrum, quod deſcripſimus,
                <lb/>
              id oſtendit. </s>
              <s xml:id="echoid-s11984" xml:space="preserve">ſub columnis erant ſtylobata & </s>
              <s xml:id="echoid-s11985" xml:space="preserve">in medio ara collocata, Tyburtinum templum rotundum, pronaum
                <lb/>
              habet quadratum procurrentem cum faſtigio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11986" xml:space="preserve">gradibus a parte illa aſcenſus erat, columnœ ſupra eleua-
                <lb/>
              tum murum impoſitœ. </s>
              <s xml:id="echoid-s11987" xml:space="preserve">nos in eam opinionem deuenimus, ut crederemus uerbum illud monopteros debere in-
                <lb/>
              telligi eo modo, quo eſt Tyburtinum illud templum, quod adbuc extat. </s>
              <s xml:id="echoid-s11988" xml:space="preserve">nam uidetur diſcrimen eſſe inter peri-
                <lb/>
              pteron, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11989" xml:space="preserve">monopteron. </s>
              <s xml:id="echoid-s11990" xml:space="preserve">nam peripteron circum alatum dicimus. </s>
              <s xml:id="echoid-s11991" xml:space="preserve">monopteron quod ala unica conſtat, ut per
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-01" xlink:href="note-514.01.183-01a" xml:space="preserve">10</note>
              alam intelligamus pronaum prominens quadratum cum faſtigio, quemadmodum est Pantheon in hanc ſen-
                <lb/>
              tentiam nos induxit, quia non uidimus templum deſcriptum eo modo, quo Vitru. </s>
              <s xml:id="echoid-s11992" xml:space="preserve">dixit, & </s>
              <s xml:id="echoid-s11993" xml:space="preserve">quia etiam tot
                <lb/>
              graduum aſcenſus tumidum quid prœſert. </s>
              <s xml:id="echoid-s11994" xml:space="preserve">Sed cum Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s11995" xml:space="preserve">nil clarius dixerit, nos ueſtigium deformauimus (ut
                <lb/>
              uidetur.) </s>
              <s xml:id="echoid-s11996" xml:space="preserve">non negamus autem templum Tyburtinum non eſſe puleherrimum, ſed hoc aliorum ſit iudicium.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s11997" xml:space="preserve">Albertus quoque inquit. </s>
              <s xml:id="echoid-s11998" xml:space="preserve">Templarotunda aut porticu circumuallabimus, aut tantum pro fronte porticum
                <lb/>
              ſtatuemus, porticus quœ pro fronte extabant, nuſquam fiebant niſi quadrangula. </s>
              <s xml:id="echoid-s11999" xml:space="preserve">cum igitur (ut ad ſymme-
                <lb/>
              trias ueniamus) tertia diametri œdis pars ſumatur, aſcenſus ex ea constituetur, id eſt tribunal, ſupraq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12000" xml:space="preserve">co-
                <lb/>
              lumnis imponemus exCorinthio genere, nam altœ ſunt, quantum diametros incluſa inter parietes ſtylobata-
                <lb/>
              rum, ſcilicet quantum eſt operis diametros, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12001" xml:space="preserve">ſunt craſſœdecima altitudinis parte cum capitulo, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12002" xml:space="preserve">ſpiris. </s>
              <s xml:id="echoid-s12003" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Epiſtylium altum est ex dimidia craſſitudine columnœ. </s>
              <s xml:id="echoid-s12004" xml:space="preserve">Cœtera funt ea ratione, qua dictũ est uolumine tertio.</s>
              <s xml:id="echoid-s12005" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <figure number="56">
              <variables xml:id="echoid-variables34" xml:space="preserve">a 4 3 2 1 o</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s12006" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Sin</emph>
              autem peripteros ea ædes conſtituetur, duo gradus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12007" xml:space="preserve">ſtylobatæ ab imo conſtituantur; </s>
              <s xml:id="echoid-s12008" xml:space="preserve">dein-
                <lb/>
              de cellæ paries collocetur cum receſſu eius a ſtylobata circa partem latitudinis quintam, medioq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12009" xml:space="preserve">ua-
                <lb/>
              luarum locus ad aditus relinquatur; </s>
              <s xml:id="echoid-s12010" xml:space="preserve">eaq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12011" xml:space="preserve">cella tantum habeat diametrum, præter parietes, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12012" xml:space="preserve">circui-
                <lb/>
              tionem, quantam altitudinem columna ſupra ſtylobatam. </s>
              <s xml:id="echoid-s12013" xml:space="preserve">Columnæ circum cellam ijſdem propor-
                <lb/>
              tionibus ſymmetrijsq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12014" xml:space="preserve">diſponantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s12015" xml:space="preserve">In medio tecti ratio ita habeatur, uti quanta diametros totius ope-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-05" xlink:href="note-514.01.183-05a" xml:space="preserve">50</note>
              ris erit futura, dimidia altitudo fiat tholi præter florem. </s>
              <s xml:id="echoid-s12016" xml:space="preserve">Flos autem tantam habeat magnitudinem,
                <lb/>
              quantum habuerit in ſummo columnæ capitulum, præter pyramidem. </s>
              <s xml:id="echoid-s12017" xml:space="preserve">Reliqua (uti ſcripta ſunt ea)
                <lb/>
              proportionibus, atque ſymmetrijs facienda uidentur.</s>
              <s xml:id="echoid-s12018" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s12019" xml:space="preserve">Eſt & </s>
              <s xml:id="echoid-s12020" xml:space="preserve">aliud genus œdium, quod in orbem ducitur, peripteron nominatum, porticu ſcilicet, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12021" xml:space="preserve">parietibus
                <lb/>
              circumuallatum, cuius ſymmetriœ hœ ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s12022" xml:space="preserve">Gradibus duobus circundatur, ſupra ſunt epiſtylia ſeparata. </s>
              <s xml:id="echoid-s12023" xml:space="preserve">in-
                <lb/>
              ſuper epistylia columnœ ponuntur, interualla columnarum conuenientia, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12024" xml:space="preserve">uenuſtœ formœ eſſe debent, dein-
                <lb/>
              de quinta pars diametri totius operis ſumitur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12025" xml:space="preserve">quàm longa est, tantumreceditur ab ipſis stylobatis in par-
                <lb/>
              teminteriorem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12026" xml:space="preserve">ibideſignatur cellœ circuitus; </s>
              <s xml:id="echoid-s12027" xml:space="preserve">cella autem ex una parte aditus habet, eius autem diameter
                <lb/>
              tam magna eſſe debet, abſque parietis craſſitudine, quanta est altitudo columnœ ſupra ſtylobatam. </s>
              <s xml:id="echoid-s12028" xml:space="preserve">parietis
                <lb/>
              craſſitudo columnœ craſſitudinem œquare debet. </s>
              <s xml:id="echoid-s12029" xml:space="preserve">Alarum columnœ decima altitudinis ſuœ craſſœ ſint, ſed ad
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.183-06" xlink:href="note-514.01.183-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>