Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.120.] Finis Libri Septimi.
[1.121.] M.VITR V VII DE ARCHITE CTVRA LIBER OCTAVVS. Proœmium.
[1.122.] De aquœ inuentionibus. Cap. 1.
[1.123.] De aqua imbrium, eius{q́ue} uirtutibus. Cap. II.
[1.124.] De aquis calidis, & quas habeant uires a diuer ſis met allis prodeuntes, & de uariorum fontium, fluminum, lacuumg natu-ra. Cap. 111.
[1.125.] De proprietate item nonnullorum locorum, & fon- tium. Cap. IIII.
[1.126.] De aquarum experimentis. Cap. V.
[1.127.] De per ductionibus, & libr ationibus aquarum, & instrumentis ad hunc uſum. Cap. VI.
[1.128.] Quot modis ducantur aquæ. Cap. VII.
[1.129.] Finis Libri Octaui.
[1.130.] M. VITRVVIIDE ARCHITECTVRA LIBER NONVS.
[1.131.] Proœmium
[1.132.] Platonis inuentumde agro metiendo. Cap. I.
[1.133.] De norma Pythagoricum inuentum ex orthogonij trigoni deformatione. Cap. II.
[1.134.] Luomodo portio argenti auro miſta in integro opere depre- hendi, diſcernig, poßit.#Cap.# III.
[1.135.] PTOLEM AEO REGI ERATOSTHENES. S.
[1.136.] De Gnomonicis rationibus ex radij Solis per umbram inuen-tis, & mundo, atque planetis. Cao.IIII.
[1.137.] TABVLA MOTVVM COELESTIVM.
[1.138.] De Solis curſu per duodecim ſigna Zodia- ci. Cap. V.
[1.139.] Continuatio diei, & luminis.Horæ Minuta Secunda.
[1.140.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco ad Septentrio-nem. Cap.VI.
[1.141.] De ſyderibus, quæ ſunt a Zodiaco, ad meridiem. Cap. VII.
[1.142.] De horologiorum rationibus, & umbris gnomonum æquinoctia-li tempore Romæ, & nonnullis alijs locis. Cap. VIII.
[1.143.] De horologiorum ratione, & uſu, atque eorum inuentione & quibus inuentoribus. # Cap. IX.
[1.144.] Finis Libri Noni.
[1.145.] M. VITR V V II DE ARCHITECTVRA LIBER DECIMVS. Proœmium.
[1.146.] De machina quid ſit, & eius ab organo differentia, origine, & neceßitate. # Cap. I.
[1.147.] De Aedium ſacrum, publicorum̈, operum machina-tionibus tractorijs # Cap. II.
[1.148.] De diuerſis appellationibus, machmarũ, & gantur. Ca. III.
[1.149.] Similis ſuperiori machina, cui coloßicotera tutius committi poſſunt, immutata duntaxat ſucula in tympa-num. # Cap. IIII.
< >
page |< < (152) of 412 > >|
184152LIBER tectum animaduertendum eſt; nam poſtquam epiſtylia, zophoros, coronasq́; impoſuerimus, debemus tholum
(lanternam noſtri uocant) quœ ſupra tribunam, &
hemiſphœrium est, tam alta ſit, quàm dimidiata totius
operis diametros;
nam ſi diametros totius ambitus primi gradus ſumatur, & in duas œquas partes diuidatur,
tunc ex una ſupra coronam fiet altitudo tholi, ſupra tholum flos est inuerſœ roſœ ſimilis cauum tholi ſummi
complectens, cui ſuſpendebantur uota;
is altitudinem capituli œquabat, inque pyr amidem deſinebat, quemad-
modum in nummis aliquibus Neronianis est uidere, in quibus ſupra eminet pyramis.
Qui uero huius pyrami-
dis terminos uelit dignoſcere, œquilaterum formet triangulum, cuius baſis ſit latitudo teſtudinis intra muri craſ
ſitudinem, quemadmodum ex deſcriptione colligitur.
Prœter templorum ſitum, diuerſa quoque genera diuerſis
numinibus conſtituebantur, orbicularis forma Ioui, Baccho, &
Soli; aperta, & ſine tecto item Ioui. Veſtœ
1110 templum tanquam pila erat rotundum;
cœleſtibus Dijs excelſa; infernis, depreſſa; terreſtibus, media templa
œdificabantur.
Varia item ſacrificiorum genera, uarios uſus templorum requirebant. Prœter rotunda au-
tem, &
quadrangula templa, formas alias multorum laterum,& angulorum, ſi quis faceret, modo uſum ali-
quem reſpiceret, non prohiberetur.
cœterum distributio ingenioſa, ſymmetriœ aptœ requirerentur, cumſoli
diſpendio, &
columnarum magnificentia.
57[Figure 57]b 3 d e 2 1 f c a222033304440
Item generibus alijs conſtituuntur ædes, ex ijſdem ſymmetrijs ordinatæ, & alio genere diſpoſitio
nes habentes, uti eſt Caftoris in circo Flaminio, &
inter duos lucos Veiouis. Item argutius nemori
Dianæ, columnis adiectis dextra, ac ſiniſtra ad humeros pronai.
Hoc autem genere primo facta ædes.
uti eſt caftoris in circo. Athenis in arce Mineruæ, & in Attica Sunio Palladis. Earum non aliæ, ſed
eædem ſunt proportiones.
Cellæ enim longitudines duplices funt ad latitudines, & uti reliqua exifo-
na, quæ ſolent eſſe in frontibus ad latera ſunt translata.
Nonnulli etiam de Tuſcanicis generibus ſu-
mentes columnarum diſpoſitiones transferunt in Corinthiorum, &
Ionicorum operum ordinationes.
Quibus enim locis pronao procurrunt antæ in ijſdem e regione cellæ parietum columnas binas collo-
5550 cantes efficiunt Tuſcanicorum, &
Græcorum operum communem ratiocinationem. A lij uero re-
mouentes parietes ædis, &
applicantes ad intercolumnia pteromatos ſpatio parietis ſublati efficiunt
amplum laxamentum cellæ.
Reliqua autem proportionibus, & ſymmetrijs ijſdem conſeruantes, aliud
genus figuræ, nominisq́;
uidentur pſeudoperipterum procreauiſſe. Hæc autem genera propter uſum
ſacrificiorum conuertuntur.
Non enim omnibus Dijs ijſdem rationibus ædes ſunt: faciendæ, quod
alius alia uarietate ſacrarum religionum habet effectus.
Omnes ædium ſacrarum ratiocinationcs, uti
mihi creditæ ſunt, expoſui.
Ordinesq́; , & ſymmetrias earum partitionibus diſtinxi, & quarum diſpa-
res ſunt figuræ, &
quibus diſcriminibus inter ſe´ ſunt diſparatæ, quoad potui, ſignificare ſcriptis cu-
raui.
Nunc de aris Deorummortalium, uti aptam conſtitutionem habeant ad ſacrificiorum ra-
tionem, dicam.
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index