Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of contents

< >
[1.90.] De portubus, & ſtructuris in aqua faciendis. Cap.#XII. VENET AE VRBIS DESCRIPTIO.
[1.91.] M. VITRVVII DE ARCHITECTVRA LIBER SEXTVS. Proœmium.
[1.92.] De diuerſis regionum qualit atibus, & uarijs cœli aſpectibus,
[1.93.] ſecundum quos ſunt ædificia diſponenda.#Cap.#I.
[1.94.] De ædificiorum priuatorum proportionibus, & men-ſuris. cap II
[1.95.] De cauis ædium. Cap. 111.
[1.96.] De atrijs, & alis, & tablinis cum dimenſionibus, & ſym-metrijs eorum. Cap. IIII
[1.97.] ORTHOGR APHIA DOMVS PRIV AT AE.
[1.98.] De triclinijs, exedris, & pinacothecis, & eorum dimen-ſionibus. Cap. V.
[1.99.] De Oecis more Græco. Cap. VI.
[1.100.] Ad quas cœli regiones quæ ædificiorum gener a ſpectare debeant, ut uſui, & ſalubritati ſint idonea. Cap. VII.
[1.101.] De priuatorum, & communium ædificiorum proprijs lociset ge-neribus, ad quaſcunque perſonarum qualitates con- uenientibus. Cap. VIII.
[1.102.] De ruſticorum ædificiorum rationibus, & multarum partium eorum deſcriptionibus, atque uſibus. Cap. IX.
[1.103.] De Græcorum ædificiorum, eorum{q́ue} partium diſpoſ itione,atquediffe-rentibus nominibus ſatis ab It alicis moribus, & uſibus di-ſcrepantibus. Cap. X.
[1.104.] De firmitate, & fundamentis ædificiorum. Cap. XI.
[1.105.] M. VITRVVII DE ARCHITECTVRA LIBER SEPTIMVS. Proœmium.
[1.106.] De Ruderatione commode facienda.
[1.107.] De maceratione calcis adalbaria opera, & tectoria per-ficienda. cap. II
[1.108.] De camerarum diſpoſitione, Trulliſſatione, & tectorio opere. Cap. III.
[1.109.] De politionibus in humidis locis. Cap. IIII.
[1.110.] De ratione pingendi in ædificijs. Cap. V.
[1.111.] De marmore, quomodo paretur ad tectoria. Cap. VI.
[1.112.] De coloribus, & primum de ochra. Cap. VII.
[1.113.] De Minij rationibus. Cap. VIII.
[1.114.] De minij cemper atura. Cap. IX.
[1.115.] De coloribus, qui arte fiunt. Cap. X.
[1.116.] De cærulei temperaturis. Cap. XI.
[1.117.] Quomodo fiat ceruſſa, & ærugo, & Sandara- ca. Cap. XII.
[1.118.] Quomodo fiat oſtrum colorum omnium facticiorum excel-lentißimum. Cap. XIII.
[1.119.] De purpureis coloribus. Cap. XIIII.
< >
page |< < (152) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div418" type="section" level="2" n="73">
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s12029" xml:space="preserve">
                <pb o="152" file="514.01.184" n="184" rhead="LIBER"/>
              tectum animaduertendum eſt; </s>
              <s xml:id="echoid-s12030" xml:space="preserve">nam poſtquam epiſtylia, zophoros, coronasq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12031" xml:space="preserve">impoſuerimus, debemus tholum
                <lb/>
              (lanternam noſtri uocant) quœ ſupra tribunam, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12032" xml:space="preserve">hemiſphœrium est, tam alta ſit, quàm dimidiata totius
                <lb/>
              operis diametros; </s>
              <s xml:id="echoid-s12033" xml:space="preserve">nam ſi diametros totius ambitus primi gradus ſumatur, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12034" xml:space="preserve">in duas œquas partes diuidatur,
                <lb/>
              tunc ex una ſupra coronam fiet altitudo tholi, ſupra tholum flos est inuerſœ roſœ ſimilis cauum tholi ſummi
                <lb/>
              complectens, cui ſuſpendebantur uota; </s>
              <s xml:id="echoid-s12035" xml:space="preserve">is altitudinem capituli œquabat, inque pyr amidem deſinebat, quemad-
                <lb/>
              modum in nummis aliquibus Neronianis est uidere, in quibus ſupra eminet pyramis. </s>
              <s xml:id="echoid-s12036" xml:space="preserve">Qui uero huius pyrami-
                <lb/>
              dis terminos uelit dignoſcere, œquilaterum formet triangulum, cuius baſis ſit latitudo teſtudinis intra muri craſ
                <lb/>
              ſitudinem, quemadmodum ex deſcriptione colligitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s12037" xml:space="preserve">Prœter templorum ſitum, diuerſa quoque genera diuerſis
                <lb/>
              numinibus conſtituebantur, orbicularis forma Ioui, Baccho, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12038" xml:space="preserve">Soli; </s>
              <s xml:id="echoid-s12039" xml:space="preserve">aperta, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12040" xml:space="preserve">ſine tecto item Ioui. </s>
              <s xml:id="echoid-s12041" xml:space="preserve">Veſtœ
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.184-01" xlink:href="note-514.01.184-01a" xml:space="preserve">10</note>
              templum tanquam pila erat rotundum; </s>
              <s xml:id="echoid-s12042" xml:space="preserve">cœleſtibus Dijs excelſa; </s>
              <s xml:id="echoid-s12043" xml:space="preserve">infernis, depreſſa; </s>
              <s xml:id="echoid-s12044" xml:space="preserve">terreſtibus, media templa
                <lb/>
              œdificabantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s12045" xml:space="preserve">Varia item ſacrificiorum genera, uarios uſus templorum requirebant. </s>
              <s xml:id="echoid-s12046" xml:space="preserve">Prœter rotunda au-
                <lb/>
              tem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12047" xml:space="preserve">quadrangula templa, formas alias multorum laterum,& </s>
              <s xml:id="echoid-s12048" xml:space="preserve">angulorum, ſi quis faceret, modo uſum ali-
                <lb/>
              quem reſpiceret, non prohiberetur. </s>
              <s xml:id="echoid-s12049" xml:space="preserve">cœterum distributio ingenioſa, ſymmetriœ aptœ requirerentur, cumſoli
                <lb/>
              diſpendio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12050" xml:space="preserve">columnarum magnificentia.</s>
              <s xml:id="echoid-s12051" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <figure number="57">
              <variables xml:id="echoid-variables35" xml:space="preserve">b 3 d e 2 1 f c a</variables>
            </figure>
            <note position="left" xml:space="preserve">20</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">30</note>
            <note position="left" xml:space="preserve">40</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s12052" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Item</emph>
              generibus alijs conſtituuntur ædes, ex ijſdem ſymmetrijs ordinatæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12053" xml:space="preserve">alio genere diſpoſitio
                <lb/>
              nes habentes, uti eſt Caftoris in circo Flaminio, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12054" xml:space="preserve">inter duos lucos Veiouis. </s>
              <s xml:id="echoid-s12055" xml:space="preserve">Item argutius nemori
                <lb/>
              Dianæ, columnis adiectis dextra, ac ſiniſtra ad humeros pronai. </s>
              <s xml:id="echoid-s12056" xml:space="preserve">Hoc autem genere primo facta ædes.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s12057" xml:space="preserve">uti eſt caftoris in circo. </s>
              <s xml:id="echoid-s12058" xml:space="preserve">Athenis in arce Mineruæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12059" xml:space="preserve">in Attica Sunio Palladis. </s>
              <s xml:id="echoid-s12060" xml:space="preserve">Earum non aliæ, ſed
                <lb/>
              eædem ſunt proportiones. </s>
              <s xml:id="echoid-s12061" xml:space="preserve">Cellæ enim longitudines duplices funt ad latitudines, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12062" xml:space="preserve">uti reliqua exifo-
                <lb/>
              na, quæ ſolent eſſe in frontibus ad latera ſunt translata. </s>
              <s xml:id="echoid-s12063" xml:space="preserve">Nonnulli etiam de Tuſcanicis generibus ſu-
                <lb/>
              mentes columnarum diſpoſitiones transferunt in Corinthiorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12064" xml:space="preserve">Ionicorum operum ordinationes. </s>
              <s xml:id="echoid-s12065" xml:space="preserve">
                <lb/>
              Quibus enim locis pronao procurrunt antæ in ijſdem e regione cellæ parietum columnas binas collo-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.184-05" xlink:href="note-514.01.184-05a" xml:space="preserve">50</note>
              cantes efficiunt Tuſcanicorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12066" xml:space="preserve">Græcorum operum communem ratiocinationem. </s>
              <s xml:id="echoid-s12067" xml:space="preserve">A lij uero re-
                <lb/>
              mouentes parietes ædis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12068" xml:space="preserve">applicantes ad intercolumnia pteromatos ſpatio parietis ſublati efficiunt
                <lb/>
              amplum laxamentum cellæ. </s>
              <s xml:id="echoid-s12069" xml:space="preserve">Reliqua autem proportionibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12070" xml:space="preserve">ſymmetrijs ijſdem conſeruantes, aliud
                <lb/>
              genus figuræ, nominisq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s12071" xml:space="preserve">uidentur pſeudoperipterum procreauiſſe. </s>
              <s xml:id="echoid-s12072" xml:space="preserve">Hæc autem genera propter uſum
                <lb/>
              ſacrificiorum conuertuntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s12073" xml:space="preserve">Non enim omnibus Dijs ijſdem rationibus ædes ſunt:</s>
              <s xml:id="echoid-s12074" xml:space="preserve">
                <unsure/>
              faciendæ, quod
                <lb/>
              alius alia uarietate ſacrarum religionum habet effectus. </s>
              <s xml:id="echoid-s12075" xml:space="preserve">Omnes ædium ſacrarum ratiocinationcs, uti
                <lb/>
              mihi creditæ ſunt, expoſui. </s>
              <s xml:id="echoid-s12076" xml:space="preserve">Ordinesq́;</s>
              <s xml:id="echoid-s12077" xml:space="preserve">, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12078" xml:space="preserve">ſymmetrias earum partitionibus diſtinxi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12079" xml:space="preserve">quarum diſpa-
                <lb/>
              res ſunt figuræ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s12080" xml:space="preserve">quibus diſcr
                <unsure/>
              iminibus inter ſe´
                <unsure/>
              ſunt diſparatæ, quoad potui, ſignificare ſcriptis cu-
                <lb/>
              raui. </s>
              <s xml:id="echoid-s12081" xml:space="preserve">Nunc de aris Deoru
                <gap/>
              mmortalium, uti aptam conſtitutionem habeant ad ſacrificiorum ra-
                <lb/>
              tionem, dicam.</s>
              <s xml:id="echoid-s12082" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">60</note>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>