Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (157) of 412 > >|
189157QVINTVS. ceptorum late uagantes ſcripturæ, ſi non contrahantur, & paucis, & perlucidis ſententijs explicentur.
ſrequentia multitudineq́; ſermonis impediente, incertas legentium efficient cogitationes.
1110
Pythagoreorum præcepta breuia erant, & in uerſiculos collecta, quemadmodum: Gladio ignem ne fodicato:
stater am ne tranſilito; cerebrum ne comedito: cor etiam ne comedito: maluam transferto, ſed tamen ne co-
medito
:
aduerſus ſolem ne loquitor: viam regiam declinato: cum lecto ſurges ſtragula complicato: veſtigiumq́;
corporis
confundito:
Annulum non geſtato: ollæ quoque uestigium turbato in cinere: Hirundines intra
domum
ne admittito:
Contra Solem ne meito: Speculum ne ſpectate ad lucernam: Dextrum pedem priorem
calciato
, ſiniſtrum priorem lauato:
vnguium, criniumq́; tuorum præ ſegmina ne comingito, ſed in ea conſpuito:
a
fabis abstineto.
Hæc, & ſimilia præcepta uerſiculis concludebant, aliudq́; innuebant, quàm uerba ſona-
bant
.
Cum igitur de aliqua re una tractare uellent, uerſieulis eam certo nemero colligebant. Summam uer-
ſiculorum
a cubo ſumebant.
Cubus eſt corpus ſex quadratorum laterum, œqualiumq́; planorum conſtans, a
3330 cuius ſimilitudine cubus quoque numerus est nominatus, qui constat ex ſex planis numeris undequaq;
æqua-
libus
.
Oriuntur autem cubi poſt unitatem naturali ſerie, diſpoſitis imparibus numeris, ſi primos duos im-
pares
colligas, deinde tres ſequentes impares, atque ita quatuor ſequentes impares.
exempli gratia, 3, & 5,
postpoſita
unitate ſunt primi impares, horum ſumma est, 8, qui numerus primus eſt cubus.
Deinde 7, 9,
11
, tres ſequentes impares, reddunt, 27, qui numerus eſt ſecundus cubus.
ſic 13, 15, 17, 19, reddunt,
64
, tertium cubum.
Cum igitur moto puncto efficiatur linea, & mota linea fiat planum, & plano moto fiat
corpus
:
non est a ſimilitudine alienum, ſi continuata unitate fiat: linearis numerus, quiſuo modo productus
planum
efficiat numerum, a quo demum ſolidus constituatur, perinde ac ſi unitati, alia unitas adderetur, qua-
dam
ſimilitudine longitudo ſola, quæ lineæ propria est ostenderetur.
Si duo tanquam linea moueãtur, perinde
est
ac ſi longitudini, etiam latitudo adderetur, &
planum efficeretur, id eſt, 4, qui numerus planus eſt
4440 ex quo demum eadem ratione cubus, id est ſolidus numerus conſtitueretur.
nam ſi, 4, per duo multiplicen-
tur
, octo reddentur.
Vnde uana est eorum ratio, qui dicunt, ſi ſunt ſex ſuperſicies, neceſſe eſt ſex eſſe unitates.
nam ſenarius numerus non eſt ſolidus. Inquit igitur Vitru. Pythagoricos rationibus cubicis numerum uerſi-
culorum
, quibus aliquid tractabant, concluſiße, nec plus quàm tres cubos in una tractatione collocare uoluiſſe.

Ideo
maiorem cubum ex, 216, verſiculis constituere.
multiplicantes igitur ternarium in ſe, nouem efficiebãt,
id
eſt quadratum numerum, quem per tria ducebant, &
reddebant, 27, primus eorum cubus. Simili ratione
alium
cubum ex lineari numero faciebant, 4, igitur in ſe ducta, 16, efficiunt.
Sed, 16, per, 4, ducta,
64
, reddunt, &
ita efficitur ſecundus eorum cubus, cui, 27, addita, reddunt 91, inde tertium cubum ex
quinario
ducunt.
nam, 5, in ſe ducta efficiunt, 25, quœ ducta per, 5, reddunt, 125, quibus additis 91,
ſumma
fit, 216.
Ad hunc igitur numerum ſumma præceptorum pythagoreorum perueniebat, cubicamq́; ra-
5550 tionem adamarunt, putantes ea ſirmiter mentibus inbærere, quemadmodum cubus ſi iaciatur, in quacunque
parte
inſederit, firmã habet stabilitatem.
Sed mirum qua ratione primum cubum, ideſt octo admiſerint Py-
thagorei
.
deinde ſecundum id eſt, 27, poſtea tertium, 64, & non collegerint ſummam 99. Sed forſan eo-
rum
tractationes in cubos uerſiculorum numeros diuidebant, &
ſi eorum præcepta primo cubo non poterant
contineri
, addebant ſecundum, qui ſi ſatis non erat, addebant tertium, qui omnis ſummæ capax erat.
Sed quia
primus
, ſcilicet octo, parum est ad propoſitum aliquod unum colligendum, ideo ipſum (ut puto) reliquerunt,
&
ideo ad, 27, primo perueniebant a ternario ortum, qui numerus pythagoricis plauſibilis erat; binarius
autem
non item.
non igitur ſtatim ad, 216, uerſiculos ueniebant, ſed ſeparatim ad præcedentes cubos, qui ſi
non
erant ſatis, duos colligebant, a duobus demum ad tertium perueniebant, ultra quem progredi nolebant,
ne
tractationis prolixitati faſtidium afferrent, &
memoriam, cui ſeruire ſtudebant, longitudine læderent. nam
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index