Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[61] FORI DESCRIPTIO.Z. euria.C. Platea ante carceres.D. platea ante ærarium.G. Eaſilica. G D B C
[62] SCIOGRATHI@B
[63] @SILIC AE
[64] ICHNOGRAPHIABASILIC AE
[65] Lateris Laſilicæ orthographia, cuius ſignum A, cum ſigno B præcedentis diagrammatis coniungendum.A
[66] Veſtigium Baſilicæ A. ædisAuguſtæ B. pronaum C.Tribunal D. Baſilicæ pa-ries E, F, G, H. Aedisparies I, K L, M. pa-rastatæ poſt columnas N. I K D 15 @ ped 46 B L M C E H * n n n pedes 60 *@20 * * * pedes cxx * F G
[67] In orthog ra-phia uero columnæ I, paraſta-tæ 20, pedum,2. prima porti-cus contignatio3. ſuperiores paraſtatæ 18. pe-dum 4. trabescantherium ſu-stinentes tectiporticus, quæ eſtinferior teſtudini5. columnæ e-rant Corinthiæ,trabes ex tribustignis bipedali-bus compactæ e-piſtylij loco poſi-tæ 6, pilæ tri-bus pedibus al-tæ, quaternisquoquo uerſuslatæ loco Zophori 7, aliæ tra-bes euerganeæcoronicis loco æ-diſicium præcin-gentes 8, pa-ries porticus circa baſilicam 9,pluteum primæporticus conti-gnationis 10.Lumina, o, tectaconſpiciuntur. 1 0 1 10 0 8 7 6 1 4 2 5 3
[68] HARMONICVM.dieſisdieſisditonus.
[69] CHROMATICVM.bemiton.bemiton.trihemit.
[70] DIATONICVM.hemiton.tonustonus.
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
< >
page |< < (168) of 412 > >|
200168LIBER libus, quæ epiſtylij loco imponebantur, eæ trabes a tertijs columnis illius lateris, quod erat ad pronaum ædis
Auguſti reſpiciebant, tertiæ enim eran:
, idest loco tertio diſpoſitæ duabus medijs ſublatis, procurrebant ad
antas pronai ædis Auguſti.
Svpra trabes contra capitula ex fulcimentis diſpoſitæ pilæ ſunt collocatæ, altæ pedibus tribus,
latæ quoquo uerſus quaternis.
Hæpilæ Zophori loco diſpoſitæ ſumptus imminuunt magnitudinem, quo uero modo diſpoſitæ erant ortho-
graphia huius baſilicæ ostendit.
erant enim contra capitula columnarum tanquam fulcra inuicem diſtantes
interuallo capitulorum.
Svpra eas ex duobus tignis bipedalibus trabes euerganeæ circa ſunt collocatæ, quibus inſuper
1110 tranſtra cum capreolis contra zophoros, &
antas, & parietes pronai collocata, ſuſtinent unum culmen
perpetuæ baſilicæ, alterum a medio ſupra pronaum ædis.
Trabes euerganeæ, ideſt compactiles, & affabre, & accurate factæ coronarum loco habebantur, ſed ad ra-
tionem tecti collocandi poſita tranſtra, &
capreolos ( ita enim amplitudo tecti requirebat, ut habetur libro
quarto Cap.
2. ) ſuſtinebant, atque ita uniuerſa baſilica a Vitr. deſcripta eſt.
Ita faſtigioium duplex nata diſpoſitio, extrinſecus tecti, & interioris altæ teſtudinis, præſtant
ſpeciem uenuſtam.
Item ſublata epiſtyliorum ornamenta, & columnarum, pluteorumq́; ſuperiorum
diſtributio.
operoſam detrahit moleſtiam, ſumptusq́; imminuit ex magna parte ſummam, ipſæ uero
columnæ in altitudine perpetua ſub trabe teſtudinis perductæ, &
magnificentiam impenſæ & autho-
ritatem operi adaugere uidentur.
Aſpectus uenustus, laboris, & ſumptus imminutio, magnificentiæ impenſæ, & authoritatis operi adaucta
2220 ſpecies commendabilem Vitruuianam baſilicam fecere.
Tectum enim ſuperius, ac culmen interioris testudi-
nis uenuſtatem præbebat.
Epiſtylia, Zophori, pluteiq́; , & cætera ornamenta columnarum ſublata impenſam,
&
laborem imminuebant; nam parastatæ, pilæ, trabes euerganeæ, & compactiles loco eorum ornamentorum
poſitæ, ut ex materia factæ, labori, &
ſumptui parcebant. Altitudo etiam columnarum authoritatem, &
magnificentiam impenſæ ferebant.
duplex enim in altitudine columnarum ordo laborem, & impenſam re ue-
ra adauxiſſet, nam epistylia, plutei, ornamentaq́;
geminata fuiſſent. Cæterum & res poſtulabat, ut ex ma-
teria trabes conficerentur, nam lapideæ, aut marmoreæ trabes ob diſtantiam intercolumniorum ( ut ait libro
tertio ) periculo ne frangerentur, fuiſſent.
3330
De Aerario, carcere, & curia ordinandis. # Cap. II.
AErarivm, carcer, curia foro ſunt cõiungenda, ſed ita, uti magnitudo ſymmetrię eorũ, quę
eſt foro proxima reſpondeat, maxime quidẽ curia imprimis eſt facienda ad dignitatẽ mu-
nicipij, ſiue ciuitatis.
Et ſi quadrata erit, quantum habuerit latitudinis. dimidiaaddita con-
ſtituatur altitudo.
Sin autem oblonga fuerit, longitudo, & latitudo componatur, & ſum-
ma compoſita, eius dimidia pars ſub lacunarijs altitudini detur.
præterea præcingendi ſunt parietes me-
dij coronis ex inteſtino opere, aut albario ad dimidiam partem altitudinis, quæ ſinon erunt, uox ibi
diſputantium elata in altitudinem intellectui non poterit eſſe audientibus.
Cum autem coronis præ-
cincti parietes erunt, uox ab ijs morata, priuſquam in aere elata diſsipetur, auribus erit intellecta.
4440
Aerarium locus erat, in quo publica pecunia reponebatur. Romani autem actus omnes publicos, ſenatus
decreta, &
libros elephantinos in ærario ſeruabant. Suetonius nominum libros in ærario inuentos Cæſarem
comburi feciſſe dicit, ut omnem odij occaſionem tolleret.
Erat autem ærarium in Romano foro in æde Saturni,
inquiunt enim Saturnum primum cudendæ monetæ authorem fuiſſe.
Quomodo autem ærarium, & carcer di-
ſponatur non dicit Vitr.
Sunt enim fori partes, & Architecti iudicio relictæ, quoniam ex certa neceſſitate con-
ſtituuntur, huiuſmodi ſunt granaria, armamentaria, naualia, emporia.
Hæ autem fabricæ tutiſſima loca, ex-
pedita tamen, &
prompta requirunt, murorum altitudine, cuſtodum uigilantia, mulctæ indictione ab inſidijs
tuta eſſe debent.
Nos granaria, & ærarium foro coniuncta habemus, armamentaria in baſilica, uel curia ipſa.
Aerarium Iacobi Sanſouini opus, in quo æs, aurum, argentum flatur, & cuditur, & conſeruatur. ibi quoque
præfecti, &
magiſtratus quidam ſunt, qui tam monetæ cudendæ, quàm depoſitis, quæ ad incredibilem ſummam
5550 perueniunt, præeſſe ſolent.
Nauale tam tutum, tam amplum, tam omni copiarum genere auctum habemus,
ut mirum eſſet, ſi id multi Reges opulenti longo ſtudio comparare poſſent.
. Sub baſilica ſunt carceres. ad baſi-
licam prope templum est magis magnificum, quàm recte diſpoſitum, cuius frons columnarum multitudine, &

pulchritudine ſatis ornata, authoritatem quandam foro ampliſſimo addere conſpicitur.
Sed hæc aliàs.
Antiquitus tria Carcerum genera habebantur, unum immodeſtorum, & petulantium, qui ibi detinebantur,
ut ab incontinentia morum, ad uitæ frugem ducerentur;
id nunc dementibus, & maniacis datur. Alterum
erat eorum, qui ære alieno obnoxij erant.
Tertium in quo trudebantur rei, perfidiq́; , & ſcelerati uiri, aut
iam damnati, aut mox damnandi.
hæc genera ſatis erant. nam hominum errata, aut ab immodeſtia, aut a con-
tumacia, aut a peruerſitate oriuntur.
Immodeſtiæ primum, contumaciæ alterum, peruerſitati tertium genus
datur;
amplius primum, arctius alterum, arctiſſimum tertium genus conſtituendum est. in omnibus altitudo,
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index