Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[111] Orthographia meſolabij Architæ.
[112] Demonſtratio Eratoſtbenis. a g t cb f b d
[113] Instrumentum Eratoſthenis. m a x g n b c n i o l v q p b e f k d
[114] Vſ{us} demonſtratio Eratoſtbenis cum inſtrumento. a h n ek l i o d b 8 m c 4
[115] Inſtrumentum Platonis. f i n o m
[116] cubus. 8 8 64 8 8 8 8 512 8s e
[117] Demonstratio Archita. p l k b o i m b e d af
[118] Demonctration Platonis. d e b c g
[119] Demostratio ter tiæ proprietatis, & aſſumptionis Nicomedis.instrumentum Nicomedis. f h d g b s n m k a
[120] Duplicatio cubi. e a b c d f g
[121] Dimonctratio prrima proprie tatis. s n m l k
[122] Vſus inſtrume ti Nicomedis & eius demő ſtratio. l e b c g f a k h i
[123] h
[124] b d c e f g
[125] a b c e d
[126] Secunda proprietas lineæ flexæ.f n e b g i d m k c
[127] a. centrum mundi.b. oculus in ſuperficie terræc. ſydus.d. uertex.b c a. angulus diuerſitatis. c d 6 a
[128] a b deferens.c. deferentis centrum.d e. epicyclus.a. centrum epicycli.f. mundi centrum.a. iugum deferentis.b. antiiugum.d. iugum epicycli. d a e c s b
[129] a b g. concentricum.d. eius centrum.e z b. eccentricum.t. eius centrum.k z. epicyclus.b. eius centrum.d t. b z. œquales.t z. d b. œquales.motus { concentrici b d a. \\ epicycli k b z. \\ eccentrici z t e. \\ anguli œquales Sol utroque modo uidetur in z. per li-neam d z. e a t d b z b k
[130] a b g. eccentricum.d. eius centrum.e. centrum mundi.a d g. linea ingi.b. centrm Solis.e z. linea medij motus parallela li-neœ b d.c b. linea ueri motus.b e z. angulus œquatio. z b a d e
[131] a b g. concentricum. d. eius centrũ.t z. eccentricum.h. eius centrum.e z. epicyclus.g. eius centrum.d b. & g z. œquales.d z. parallelogrammum.motus {concentrici a d g. \\ epicycli e g z. \\ eccentrici t b z. uet t dg. \\ iugieccentric. a d t. anguli t b z. & e g z. œqua-les ſunt.angulus a d g. œqualis augulis. {adt. \\ adg. f n b a d o k
[132] b k epicyclus.b. centrum eius.h. uigum.n. Antijugum epicycli.k. punctũ primœ morœ.c. mundi centrum.o. punctũ ſecundæ morœ.h l k. arcus primœ mo rœ.k n o. arcus regreſſus-o b k. arcus directio-nis. L K A H B N O C
[133] Porfioni del cerchio che fannoſe s̃teſſe torno dlaTramòntanaTram ontanaSlmiſifudineTramonſangCarro che uoſge infomoalla Framonlana
[134] a b c d f
[135] A. ſectio parabole.B. vestigium. C. parabole.G. ſectio ellipſis.D. ſectio hyperbole.E. vestigium F. hyperbole. a f a f 1 f f f 1 2 1 1 2 3 2 2 3 4 3 3 4 5 4 4 5 6 C 5 5 6 F 7 A 6 6 8 7 8 7 7 D 8 9 8 8 9 10 11 10 10 11 11 11 11 b 12 g e d b e h d gf g b 6 7 3 1 2 4 6 8 10c g b E a 11 9 7 3 3 1 d 2 4 6 8 10 e ha f 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 a b c d 9 8 7 6 3 2 1 f b a H d g 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ff 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 g
[136] m q 0 s k h c b s n L I p q s
[137] Il polo.cqiunot.orizonte c e b a f
[138] l n k mcridl. parte delverno E e h a s i 9 8 7 6 5della jtate 4 3 parte g h f x lacato manaco b r c linca del.piano t
[139] Analemmatis figura.MERIDIAN: S. M. MLSLACITREVM.M.MERIDIAN: .S.OMVERTICAV.M..S.. O. M.ORIZON:W. A.STAB:
[140] 11 ſ x d 11 p k 1 2 1 2 3 4 5f 6 r 11 10 9 8 7 n f m 12 11 10 9 8 7 6 5 1 02 3 4 1g c 1 2 1 2 3 4 5 6 e 11 10 9 8 7 q b o
< >
page |< < (170) of 412 > >|
202170LIBER circum ſæpe aqua ad naumachias ducebatur. Amphitheatrum tanquam ex duobus theatris frontibus und
poſitis
compoſitum erat.
omnia hæc ex uſu ita constituebantur. De theatro uero dicamus, ex fine ipſum con-
ſtitui
, ea forma, quam ponit Vitr.
ut igitur omittamus ea, quœ omni œdificio conueniunt, ideſt ſalubritas loci,
fundamentorum
ſoliditas, areaq́;
, de quibus copioſe ſuperius eſt diſputatum, conſiderare debemus perſonxs,
quæ
ad ſpectacula ſe conferunt, &
ſpectacula ipſa: , quæ fiunt. Si perſonas reſpicimus, inueniemus multitudi-
nem
nobilium, &
plebis, quæ ſimul eunt, una manent, & forte ſimul diſcedunt, ideo aditus multi requiruntur,
exitusq́
;
, & aſcenſus ſine impedimento, & ambulationes, tectaq́; adimbres euitandos. & quoniam diu, &
longo
tempore in ſpectatione ludorum morantur, neceſſaria eſt ſedendi commoditas, &
alibi ut nobiles, &
patritij
, alibi ut uulgus &
populus ſedeat. Nobiles inferiores ſedes occupabunt, populus altiores, nam fator,
&
turpis odor in altum euehitur. ne igtur nobiles offendãtur, inferius ſedere debent. Omnes tamen ita commo-
1110 de ſedebunt, ut audire, &
ſpectare poßint. Actores, histrionesq́; loca habeant, in quibus ſe commode parent,
&
unde egrediantur; atque hæc ad perſonas pertinent. Quæ uero ad ſpectacula ſpectant ſunt hæc. primum
uniuerſa
loci ſpecies, nam in theatris poemata recitantur, muſici inducuntur:
ideo neceſſe est eam formam
theatro
dare, ut audire poſſint poemata, &
ſonos. Deinde neceſſe eſt uocis motus, & loci qualitatem conſidc-
rare
, &
quæ ſit uocis aſcenſus ratio, & quomodo unà ad aures perueniat, unde de harmonia, uaſisq́; ſonum
mittentibus
eſt dicendum.
Quæ omnia diligentiſſime abſoluit Vitr. De ſalubritate loci primo agit, rationemq́;
rei reddit, nosq́; ad primum uolumen remittit, in quo ea diligenter eſt perſequutus, quæ ad locorum electionem
pertinent
, &
hoc loco facilia ſunt. mox de fundamentis loquitur dicens.
Solebant feſtis diebus rustici conuenire ſimul, & ſacra diuerſa, ludosq́; facere, qui mos uſque adeò placuit
Athenienſibus
, ut primi in ciuitaiem eum induxerint;
Locumq́; ludorum theatrum nominauerunt. Romani
poſtea
ijſdem moribus delectati, theatra &
ipſi in vrbe uoluere. Sed ab initio lignea, non lapidea, neque mar-
morea
conſtituere, &
ad tempus. inde maiori ſumptu lignea, & ad tempus etiam fecere, quemadmodum Legitur
4440 de theatro M.
Scauri ædilis ad menſem octuaginta millium hominum capaci. Tertiam epiſcenum habens, ter-
centum
, &
ſexaginta columnis marmoreis ornatam, nam primi ordinis colunœ erant pedum 37, inferior
autem
ſcenæ pars marmorea.
Media uitrea, ſumma inaurata erat. inter columnas ad tria millia ſigna ex metal-
lo
poſita erant.
Theatrum huiuſmodi cœteris maius cum eſſet, nec facile eius imitari magnificentiam cum
Curio
non poſſet, cum funus patris, ludosq́;
inſtituiſſet, induſtriœ ſe dedit. itaque duo theatra lignea axibus in-
nixa
conſtituit, ita ut ſpectante, &
ſedente populo circumuolui poſſent, modoq́; bina theatra partita, modo in
unum
amphitheatrum cohærentia cernerentur.
Resmira, periculoſæq́; plena aleæ, ingenioſa, & multis indiga
ergatis
, rotulisq́;
, quibus facile conuolui poſſet. nos hic quomodo id ſieri poſſet dicemus. Semidiameter theatri
in
partes I8, a circumferentia partiatur, &
in ſeptima centrum axis figatur, in quo theatrum ſubiectis ro-
tulis
, tanquam cilindris æneis circumuoluatur, eorum axibus ad axes theatrorum reſpondentibus.
Axes
5550 utriuſque theatri in eadem linea constituantur.
horum interualla duorum erunt ſemidiametrorum, & decima
octaua
ſemidiametri parte, uoluiq́;
debent unus poſt alterum, quemadmodum ingenioſus Franciſcus Marco-
linus
recte conſiderauit.
Poſt hæc Gn. Pompeius ad œternitatem reſpiciens theatrum lapideum fecit magnifice
ornatum
, unde celebre factum fuit.
prœter id Lugduni Marcellus Octauiæ Auguſti ſororis filius theatrum
octuaginta
millium hominum capax ædificauit, &
Cornelius Balbus aliud Augusti ſuaſu theatrum Romæ con
ſtituit
;
multaq́; etiam in reliquis Italiæ urbibus tam lignea, quàm lapidea thea@ra ædificauerunt antiqui, quo-
rum
una ratio, &
ſinis, diuerſa licet magnitudo. # Plinius libro trigeſimo ſexto ita inquit, Theatra duo ita
fecit
ampliſſima e ligno cardinum ſingulorum uerſatili ſuſpenſa libramento, in quibus utriſque antemeridiano
ludorum
ſpectaculo edito, inter ſe ſe auerſis, ne inuicem obſtreperent ſcenœ, &
repente circumactis ut contra
starent
, postremo iam die deſcendentibus tabulis, &
cornibus inter ſe coeuntibus, faciebat amphitehatrum,
6660

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index