Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Page concordance

< >
Scan Original
191 159
192 160
193 161
194 162
195 163
196 164
197 165
198 166
199 167
200 168
201 169
202 170
203 171
204 173
205 173
206 174
207 175
208 176
209 177
210 178
211 179
212 180
213 181
214 182
215 183
216 184
217 185
218 186
219 187
220 188
< >
page |< < (181) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div482" type="section" level="2" n="81">
            <pb o="181" file="514.01.213" n="213" rhead="QVINTVS."/>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13924" xml:space="preserve">In omni genere horum ſonituum ordinatio fieri potest, exijs alij stabiles, alij mobiles ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s13925" xml:space="preserve">Stabiles di-
                <lb/>
              cuntur, qui inter quindecim cuiusq; </s>
              <s xml:id="echoid-s13926" xml:space="preserve">ordinationis, generis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13927" xml:space="preserve">coloris in ſuo gradu permanent, tanquam conſo-
                <lb/>
              nantiarum termini. </s>
              <s xml:id="echoid-s13928" xml:space="preserve">eædem enim in omni genere conſonantiæ ſunt, ijdemq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13929" xml:space="preserve">tetrachordorum termini. </s>
              <s xml:id="echoid-s13930" xml:space="preserve">Ideo opor-
                <lb/>
              tebat Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s13931" xml:space="preserve">primo de ſonitibus diſſerere, deq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13932" xml:space="preserve">interuallis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13933" xml:space="preserve">generibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13934" xml:space="preserve">de conſonantijs, quàm hæc ita con-
                <lb/>
              fundere. </s>
              <s xml:id="echoid-s13935" xml:space="preserve">Mutabiles ſonitus ſunt, qui ſecundum diuerſa genera, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13936" xml:space="preserve">dinerſos colores in ſuis interuallis mutan-
                <lb/>
              tur, ea uel maiora, uel minora efficiendo, quatenus genera, aut colores mutantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s13937" xml:space="preserve">Ecce tibi tam in tetrachor-
                <lb/>
              do chromatis, quàm in alijs extrema stabilia ſunt, quoniam conſonant, ſed uoces & </s>
              <s xml:id="echoid-s13938" xml:space="preserve">ſonitus medij mutantur
                <lb/>
              ſecundum genera; </s>
              <s xml:id="echoid-s13939" xml:space="preserve">quoniam harmonia a dieſi ad dieſim, chroma a dieſi ad apotomen, diatonus a tono ad to-
                <lb/>
              num ſcandit. </s>
              <s xml:id="echoid-s13940" xml:space="preserve">Ideo Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s13941" xml:space="preserve">dicit.</s>
              <s xml:id="echoid-s13942" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13943" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Ei</emph>
              qui mouentur recipiunt alias uirtutes, interualla enim, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13944" xml:space="preserve">diſtantias habent creſcentes. </s>
              <s xml:id="echoid-s13945" xml:space="preserve">Oſten-
                <lb/>
              ditq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13946" xml:space="preserve">exemplis quomodo creſcunt.</s>
              <s xml:id="echoid-s13947" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13948" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Itaqve</emph>
              parhypate, quæ in harmonia diſtat ab hypate dieſi, in chromate mutate habet hemitoniũ,
                <lb/>
              in diatono uero tonum: </s>
              <s xml:id="echoid-s13949" xml:space="preserve">qui lycanos in harmonia dicitur, ab hypate diſtat hemitonium, in chroma
                <lb/>
              traslatus, progreditur duo hemitonia, in diatono diſtat tria hemitonia. </s>
              <s xml:id="echoid-s13950" xml:space="preserve">Item decem ſonitus propter
                <lb/>
              translationes in generibus, efficiunt triplicem modulationum uarietatem.</s>
              <s xml:id="echoid-s13951" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13952" xml:space="preserve">Triplicem uarietatem intelligit ſecundum triplex genus, ob ſonituum tranſlationes & </s>
              <s xml:id="echoid-s13953" xml:space="preserve">mutationes. </s>
              <s xml:id="echoid-s13954" xml:space="preserve">quod
                <lb/>
              autem dictum eſt ex ſuperiori deſcriptione manifeſtum eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s13955" xml:space="preserve">Nunc de numero tetrachordorum agendum.</s>
              <s xml:id="echoid-s13956" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13957" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Tetrachorda</emph>
              autem ſunt quinque. </s>
              <s xml:id="echoid-s13958" xml:space="preserve">primum grauiſsimum, quod Græcè dicitur hypaton. </s>
              <s xml:id="echoid-s13959" xml:space="preserve">Se-
                <lb/>
              cundum medianum, quod appellatur meſon. </s>
              <s xml:id="echoid-s13960" xml:space="preserve">Tertium coniunctum, quod ſynemenon dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s13961" xml:space="preserve">Quar-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.213-02" xlink:href="note-514.01.213-02a" xml:space="preserve">20</note>
              tum diſiunctum, quod diezeugmenon nominatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s13962" xml:space="preserve">Quintum, quod eſt acutiſsimum Græcè hyper-
                <lb/>
              boleon dicitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s13963" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note style="it" position="right" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Tetrachordum primarum, quod ad grauiorem par- \\ tem pertiner, est infra poſitum. # Tetrachordum diſiunctarum.
              <lb/>
            " # Parameſe.
              <lb/>
            Hypate hypaton. # Trite diezeugmenon.
              <lb/>
            Parypate meſon. # Paranete diezeugmenon.
              <lb/>
            Lycanos hypaton. # Nete diezeugmenon.
              <lb/>
            Hypate meſon. # Tetrachordum hyperboleon.
              <lb/>
            Tetrachordum medianum eſt. # Nete diezeugmenon.
              <lb/>
            Hypate meſon. # Trite hyperboleon.
              <lb/>
            Parbypate meſon. # Paranete hyperboleon.
              <lb/>
            Lycanos meſon. # Nete hyperboleon.
              <lb/>
            Meſe.
              <lb/>
            Tetrachordum coniunctarum.
              <lb/>
            Trite ſynemmenon.
              <lb/>
            Par anete ſynemmenon.
              <lb/>
            Nete ſynemmenon.
              <lb/>
            </note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13964" xml:space="preserve">Coniunctio est quando communis ſonitus inuenitur duobus tetrachordis continuis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13965" xml:space="preserve">ſimilibus in figura.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s13966" xml:space="preserve">Diſiunctio eſt cum duobus tetrachordis continuis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13967" xml:space="preserve">ſimilibus in figura tonus eſt medius. </s>
              <s xml:id="echoid-s13968" xml:space="preserve">Non negauerim
                <lb/>
              autem, quin reperiri poſſint communes quædam ordinationes, quæ interdum ſecundum diſiunctionem, inter-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.213-04" xlink:href="note-514.01.213-04a" xml:space="preserve">40</note>
              dum ſecundum coniunctionem fiant. </s>
              <s xml:id="echoid-s13969" xml:space="preserve">Omnes coniunctiones in immutabili ordinatione duæ ſunt, grauis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13970" xml:space="preserve">acu-
                <lb/>
              ta. </s>
              <s xml:id="echoid-s13971" xml:space="preserve">Grauis est tetrachordi primarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13972" xml:space="preserve">medianarum. </s>
              <s xml:id="echoid-s13973" xml:space="preserve">Acuta eſt diſiunctarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13974" xml:space="preserve">hyperboleon. </s>
              <s xml:id="echoid-s13975" xml:space="preserve">In grauis
                <lb/>
              bypate meſon communis eſt coniunctionis ſonitus. </s>
              <s xml:id="echoid-s13976" xml:space="preserve">Vt patet hoc exemplo.</s>
              <s xml:id="echoid-s13977" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note style="it" position="right" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Hypate hypaton. # # Sed diſiunctio una eſt, quæ fit atono interiecto inter
              <lb/>
            Parhypate hypaton. # # Meſen, & Parameſen, hoc modo.
              <lb/>
            Lychanos hypaton. # # Hypate meſon.
              <lb/>
            Hypate meſon. # Coniunctio. # Parhypate meſon.
              <lb/>
            Parhypate meſon. # # Lychanos meſon.
              <lb/>
            Lycanos meſon. # Tetrachordum. # Meſe. # Diſiunctio.
              <lb/>
            Meſe. # # Parameſe.
              <lb/>
            # # Trite diezeugmenon.
              <lb/>
            # # Paranete diezeugmenon.
              <lb/>
            # # Nete diezeugmenon.
              <lb/>
            </note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13978" xml:space="preserve">Sed in acuta nete est diſiunctarum, quæ tunc nomen mutat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13979" xml:space="preserve">hac de cauſa præter quindecim, tres alij ſo-
                <lb/>
              nitus habentur, qui ſunt trite, paranete, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13980" xml:space="preserve">nete diezeugmenon. </s>
              <s xml:id="echoid-s13981" xml:space="preserve">Sed nos ad conſonantias.</s>
              <s xml:id="echoid-s13982" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13983" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Concentvs</emph>
              quos natura hominis modulari poteſt, Græceq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13984" xml:space="preserve">ſymphoniæ dicuntur, ſunt ſex. </s>
              <s xml:id="echoid-s13985" xml:space="preserve">Dia
                <lb/>
              teſſaron, diapente, diapaſon, diapaſon cum diateſſaron, diapaſon cum diapente, diſdiapaſon.</s>
              <s xml:id="echoid-s13986" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13987" xml:space="preserve">Concentus ſeu conſonantia eſt grauium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13988" xml:space="preserve">acutorum ſonituum temperata permixtio, quæ ad aures cum iu-
                <lb/>
              cunditate pertinet, ex comparatione, uel multiplici, uel ſupraparticularis proueniens. </s>
              <s xml:id="echoid-s13989" xml:space="preserve">Concentus modis duo-
                <lb/>
              bus intelligi poteſt, uel ratione eorum ſonituum, qui oblectant quidem, ſed non in perfectam ueniunt conſonantiæ
                <lb/>
              rationem, de quibus dixi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13990" xml:space="preserve">a Græcis emmeli nominantur, quoniam contrarij ecmeli dicuntur, ideſt e@tra can-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.213-06" xlink:href="note-514.01.213-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>