Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

Table of figures

< >
[71] EXEMPLVM MONOCHORDI.VniſonumTonusSemitoniumDitonusSemiditonusTuo no
[72] Harmoni cum 92 1 {1/4} 1 {1/23} 1 {1/45} 69 15 8 216 345 360 368
[73] chrona molle 70 1 {I/15} 1 {r/14} 1 {I/27} 42 18 10 210 252 270 280
[74] Chromat non languid. 22 1 {r/6} 1 {I/11} 1 {I/21} II 7 4 66 77 84 88
[75] Diatonic nolle 21 1 {r/7} 1 {I/9} 1 {r/20} 9 8 4 63 72 80 84
[76] Molle inten tum 56 1 {I/8} 1 {I/7} 1 {I/27} 21 27 8 168 189 216 224
[77] Aquale 3 1 {I/9} 1 {I/10} 1 {I/11} 1 1 1 9 10 11 12
[78] Sintonu 24 1 {I/9} 1 {I/8} 1 {I/15} 8 10 6 72 80 90 96
[79] Diatonihem 64 {I/8} 1 {r/8} 24 27 13 192 216 243 286
[80] Hæc iam nota ſunt ex prædictis, & ex ſequenti figuratione.DiateſſaronquartaſeſquitertiaDiapentequintaſeſquialtera.Semitonium cum diapente.Sexta minorTonus cum diapenteSexta maior.Semiditonus cum diapenteSeptima minor.Diapaſonoctauadiſdiapaſon.diapaſon con diapentediapaſondiapentediateſſaron 18 16 12 8 6
[81] Diateſſ. Diapente Diat. Diat. Diat.meseSumma regio diatonimedia regio chrom.Ima regio bannonproslamua nomenos Lycanosmeſonparanete ſymemenõparanete di ezeugmenõparanete hyperboleõparameſe parhypate hypateon parhypate meſon Trite ſynne menonTrite dieze ugmenonTrite hy-perboleonHypate meſon. Meſenete ſynne-menon parameſenete diezeu gmenon nete hyper-boleon.
[Figure 82]
[Figure 83]
[Figure 84]
[Figure 85]
[Figure 86]
[87] @ESTIGIVM THEATRI GRAECORVM.P D E B R
[88] I. Laconicum.H. Tepidarium.K. Frigidarium.L. Labrum.I. Fistulæ vaporarie. L K h I
[89] a. Frigidarium.b. Tepidarium.C. caldarium.e. Laconicum.d. clypeus æneus.f. Tepidarium.g. frigidarium.i. fistulæ uaporariæ d g f e a b c
[90] VESTIGIVM PALAESTRAE.A. Ephœbeum.B. coriceum.C. conis̃terium.D. frigida lauatio.E. elæotheſium.F. frigidarium.G. propignæus.H. concamerata ſudatio.I. Laconicum.K. calda la-uatio.#L. porticus exterior.M. duplex porticus ad ſeptentrionem.N. porticus ubi athletæ exercebantur xyſtos dicta.O. platanones.P. hypethræ ambulationes, ubi æstate exercebantur athletæ.Q. ſtadium, in quo ſpectabantur athletæ.†. oriens.O. Auſter.P. occidens.♐. Septentrio.I. I. I. I. stationes. reliqua ſunt exedræ, & ſcholæ. cum periſtylijs. O N P L D C B A E F G H K M O
[91] A. Templum diui Marci.B. Turris diui Marci.C. Duæ columne.D. Forum diui ’Marci.E. D. Geminianus.F. D. Moyſes.G. D. Baſſus.H. D. Theodorus.I. D. Zacharias.K. D. Ioan. embracora.L. D. Martinus.M. D. Dominicus.N. D. Antonius.O. D. Petrus.P. D. Daniel.Q. D. Donatus.R. Dogana.S. Nauale.T. D. Cœleſtis.V. D. Franciſcus.X. D. Io. & Paulus.Y. D. Laurentius.Z. D. Seuerus.a. D. Marina.b. D. Cantianus.c. D. Apoſtoli.d. Crucigeri.e. D. Sophia.f. D. Maria ab hortis.g. D. Iob.h. S. Crux.i. D. Margarita.k. Magna domus Franciſcanorum.l. D. Paulus.m. D. Auguſtinus.n. D. Agatha.o. D. Maria mater domini.p. D. Caßiani.q. D. Matthia.r. D. Iacobus in riuo alto.ΔΔΔ. Magnus canalis.ſ. Forum riui alti.t. Pons riui alti.@. D. Maria Iubanica.x. D. Stephanus.y. Templum charitatis.Z. D. Gregorius. TRAMONTANAPONENTELEVANTE
[92] B G F M A H I N E C D
[93] A. tetrastylon cauum ædium.F. cellæ F A FF A F
[94] B. Tuſcanicum cauum ædium.E. cellæ.D. interpenſiua. E B E
[95] D D E B E
[96] C. diſpluuiatum.G. cellæ. G C G
[97] G C G
[98] D. cauædium teſtudinatum.M. cellæ.P. lumen. M D MM D P M
[99] O. cauum ædium.P. alæ.Q. uiridaria.T. ueſtibulum.Z. baſilica.r. tablinum. Z Y Q Q O Q Q T
[Figure 100]
< >
page |< < (181) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div482" type="section" level="2" n="81">
            <pb o="181" file="514.01.213" n="213" rhead="QVINTVS."/>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13924" xml:space="preserve">In omni genere horum ſonituum ordinatio fieri potest, exijs alij stabiles, alij mobiles ſunt. </s>
              <s xml:id="echoid-s13925" xml:space="preserve">Stabiles di-
                <lb/>
              cuntur, qui inter quindecim cuiusq; </s>
              <s xml:id="echoid-s13926" xml:space="preserve">ordinationis, generis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13927" xml:space="preserve">coloris in ſuo gradu permanent, tanquam conſo-
                <lb/>
              nantiarum termini. </s>
              <s xml:id="echoid-s13928" xml:space="preserve">eædem enim in omni genere conſonantiæ ſunt, ijdemq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13929" xml:space="preserve">tetrachordorum termini. </s>
              <s xml:id="echoid-s13930" xml:space="preserve">Ideo opor-
                <lb/>
              tebat Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s13931" xml:space="preserve">primo de ſonitibus diſſerere, deq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13932" xml:space="preserve">interuallis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13933" xml:space="preserve">generibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13934" xml:space="preserve">de conſonantijs, quàm hæc ita con-
                <lb/>
              fundere. </s>
              <s xml:id="echoid-s13935" xml:space="preserve">Mutabiles ſonitus ſunt, qui ſecundum diuerſa genera, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13936" xml:space="preserve">dinerſos colores in ſuis interuallis mutan-
                <lb/>
              tur, ea uel maiora, uel minora efficiendo, quatenus genera, aut colores mutantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s13937" xml:space="preserve">Ecce tibi tam in tetrachor-
                <lb/>
              do chromatis, quàm in alijs extrema stabilia ſunt, quoniam conſonant, ſed uoces & </s>
              <s xml:id="echoid-s13938" xml:space="preserve">ſonitus medij mutantur
                <lb/>
              ſecundum genera; </s>
              <s xml:id="echoid-s13939" xml:space="preserve">quoniam harmonia a dieſi ad dieſim, chroma a dieſi ad apotomen, diatonus a tono ad to-
                <lb/>
              num ſcandit. </s>
              <s xml:id="echoid-s13940" xml:space="preserve">Ideo Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s13941" xml:space="preserve">dicit.</s>
              <s xml:id="echoid-s13942" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13943" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Ei</emph>
              qui mouentur recipiunt alias uirtutes, interualla enim, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13944" xml:space="preserve">diſtantias habent creſcentes. </s>
              <s xml:id="echoid-s13945" xml:space="preserve">Oſten-
                <lb/>
              ditq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13946" xml:space="preserve">exemplis quomodo creſcunt.</s>
              <s xml:id="echoid-s13947" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13948" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Itaqve</emph>
              parhypate, quæ in harmonia diſtat ab hypate dieſi, in chromate mutate habet hemitoniũ,
                <lb/>
              in diatono uero tonum: </s>
              <s xml:id="echoid-s13949" xml:space="preserve">qui lycanos in harmonia dicitur, ab hypate diſtat hemitonium, in chroma
                <lb/>
              traslatus, progreditur duo hemitonia, in diatono diſtat tria hemitonia. </s>
              <s xml:id="echoid-s13950" xml:space="preserve">Item decem ſonitus propter
                <lb/>
              translationes in generibus, efficiunt triplicem modulationum uarietatem.</s>
              <s xml:id="echoid-s13951" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13952" xml:space="preserve">Triplicem uarietatem intelligit ſecundum triplex genus, ob ſonituum tranſlationes & </s>
              <s xml:id="echoid-s13953" xml:space="preserve">mutationes. </s>
              <s xml:id="echoid-s13954" xml:space="preserve">quod
                <lb/>
              autem dictum eſt ex ſuperiori deſcriptione manifeſtum eſt. </s>
              <s xml:id="echoid-s13955" xml:space="preserve">Nunc de numero tetrachordorum agendum.</s>
              <s xml:id="echoid-s13956" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13957" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Tetrachorda</emph>
              autem ſunt quinque. </s>
              <s xml:id="echoid-s13958" xml:space="preserve">primum grauiſsimum, quod Græcè dicitur hypaton. </s>
              <s xml:id="echoid-s13959" xml:space="preserve">Se-
                <lb/>
              cundum medianum, quod appellatur meſon. </s>
              <s xml:id="echoid-s13960" xml:space="preserve">Tertium coniunctum, quod ſynemenon dicitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s13961" xml:space="preserve">Quar-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.213-02" xlink:href="note-514.01.213-02a" xml:space="preserve">20</note>
              tum diſiunctum, quod diezeugmenon nominatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s13962" xml:space="preserve">Quintum, quod eſt acutiſsimum Græcè hyper-
                <lb/>
              boleon dicitur.</s>
              <s xml:id="echoid-s13963" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note style="it" position="right" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Tetrachordum primarum, quod ad grauiorem par- \\ tem pertiner, est infra poſitum. # Tetrachordum diſiunctarum.
              <lb/>
            " # Parameſe.
              <lb/>
            Hypate hypaton. # Trite diezeugmenon.
              <lb/>
            Parypate meſon. # Paranete diezeugmenon.
              <lb/>
            Lycanos hypaton. # Nete diezeugmenon.
              <lb/>
            Hypate meſon. # Tetrachordum hyperboleon.
              <lb/>
            Tetrachordum medianum eſt. # Nete diezeugmenon.
              <lb/>
            Hypate meſon. # Trite hyperboleon.
              <lb/>
            Parbypate meſon. # Paranete hyperboleon.
              <lb/>
            Lycanos meſon. # Nete hyperboleon.
              <lb/>
            Meſe.
              <lb/>
            Tetrachordum coniunctarum.
              <lb/>
            Trite ſynemmenon.
              <lb/>
            Par anete ſynemmenon.
              <lb/>
            Nete ſynemmenon.
              <lb/>
            </note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13964" xml:space="preserve">Coniunctio est quando communis ſonitus inuenitur duobus tetrachordis continuis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13965" xml:space="preserve">ſimilibus in figura.
                <lb/>
              </s>
              <s xml:id="echoid-s13966" xml:space="preserve">Diſiunctio eſt cum duobus tetrachordis continuis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13967" xml:space="preserve">ſimilibus in figura tonus eſt medius. </s>
              <s xml:id="echoid-s13968" xml:space="preserve">Non negauerim
                <lb/>
              autem, quin reperiri poſſint communes quædam ordinationes, quæ interdum ſecundum diſiunctionem, inter-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.213-04" xlink:href="note-514.01.213-04a" xml:space="preserve">40</note>
              dum ſecundum coniunctionem fiant. </s>
              <s xml:id="echoid-s13969" xml:space="preserve">Omnes coniunctiones in immutabili ordinatione duæ ſunt, grauis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13970" xml:space="preserve">acu-
                <lb/>
              ta. </s>
              <s xml:id="echoid-s13971" xml:space="preserve">Grauis est tetrachordi primarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13972" xml:space="preserve">medianarum. </s>
              <s xml:id="echoid-s13973" xml:space="preserve">Acuta eſt diſiunctarum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13974" xml:space="preserve">hyperboleon. </s>
              <s xml:id="echoid-s13975" xml:space="preserve">In grauis
                <lb/>
              bypate meſon communis eſt coniunctionis ſonitus. </s>
              <s xml:id="echoid-s13976" xml:space="preserve">Vt patet hoc exemplo.</s>
              <s xml:id="echoid-s13977" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note style="it" position="right" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Hypate hypaton. # # Sed diſiunctio una eſt, quæ fit atono interiecto inter
              <lb/>
            Parhypate hypaton. # # Meſen, & Parameſen, hoc modo.
              <lb/>
            Lychanos hypaton. # # Hypate meſon.
              <lb/>
            Hypate meſon. # Coniunctio. # Parhypate meſon.
              <lb/>
            Parhypate meſon. # # Lychanos meſon.
              <lb/>
            Lycanos meſon. # Tetrachordum. # Meſe. # Diſiunctio.
              <lb/>
            Meſe. # # Parameſe.
              <lb/>
            # # Trite diezeugmenon.
              <lb/>
            # # Paranete diezeugmenon.
              <lb/>
            # # Nete diezeugmenon.
              <lb/>
            </note>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13978" xml:space="preserve">Sed in acuta nete est diſiunctarum, quæ tunc nomen mutat, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13979" xml:space="preserve">hac de cauſa præter quindecim, tres alij ſo-
                <lb/>
              nitus habentur, qui ſunt trite, paranete, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13980" xml:space="preserve">nete diezeugmenon. </s>
              <s xml:id="echoid-s13981" xml:space="preserve">Sed nos ad conſonantias.</s>
              <s xml:id="echoid-s13982" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s13983" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Concentvs</emph>
              quos natura hominis modulari poteſt, Græceq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s13984" xml:space="preserve">ſymphoniæ dicuntur, ſunt ſex. </s>
              <s xml:id="echoid-s13985" xml:space="preserve">Dia
                <lb/>
              teſſaron, diapente, diapaſon, diapaſon cum diateſſaron, diapaſon cum diapente, diſdiapaſon.</s>
              <s xml:id="echoid-s13986" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s13987" xml:space="preserve">Concentus ſeu conſonantia eſt grauium, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13988" xml:space="preserve">acutorum ſonituum temperata permixtio, quæ ad aures cum iu-
                <lb/>
              cunditate pertinet, ex comparatione, uel multiplici, uel ſupraparticularis proueniens. </s>
              <s xml:id="echoid-s13989" xml:space="preserve">Concentus modis duo-
                <lb/>
              bus intelligi poteſt, uel ratione eorum ſonituum, qui oblectant quidem, ſed non in perfectam ueniunt conſonantiæ
                <lb/>
              rationem, de quibus dixi, & </s>
              <s xml:id="echoid-s13990" xml:space="preserve">a Græcis emmeli nominantur, quoniam contrarij ecmeli dicuntur, ideſt e@tra can-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.213-06" xlink:href="note-514.01.213-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>