Vitruvius
,
De architectura libri decem
,
1567
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 174
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 174
[out of range]
>
page
|<
<
(199)
of 412
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div1
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div519
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
88
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s14925
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
199
"
file
="
514.01.231
"
n
="
231
"
rhead
="
QVINTVS.
"/>
tam diftantibus, ut in eas bipedales tegulæ ſedere poſſint, altæ pedes duos, tegulæ illæimponantur, structæ cre-
<
lb
/>
ta, capillo ſubacta, ut ignem ferre poſſint. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14926
"
xml:space
="
preserve
">tegulæ pauimentum ſuſtinent, ſub quo erat bypocauſtum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14927
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
ignis ab bypocausto per tubos intra parietum craßitudinem ad cellas uaporans aſcendebat, quod animaduer-
<
lb
/>
ſum eſt ex antiquis monumentis nuper inuentis, quorum formas libro ſequenti capite decimo collocauimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14928
"
xml:space
="
preserve
">Stratis cellarum caldariorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14929
"
xml:space
="
preserve
">tepidariorum pauimentis, concamerationes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14930
"
xml:space
="
preserve
">fornices faciendi ſunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14931
"
xml:space
="
preserve
">hi
<
lb
/>
uel contignatione, uel ſtructura fiunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14932
"
xml:space
="
preserve
">utriuſque generis præcepta dantur a Vitruuio, Structura utili or est,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14933
"
xml:space
="
preserve
">ignis uapori aptior. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14934
"
xml:space
="
preserve
">in contignatione imæ, mediæ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14935
"
xml:space
="
preserve
">ſummæ partes ſunt conſiderandæ, imæ figlino opere
<
lb
/>
faciendæ, mediæ ferreæſint, ut opus ſustineatur, ſummæ coagmentandæ argilla capillo ſubacta, ferrei arcus in
<
lb
/>
colligatione fiant tranſuerſarijs ferreis laminis decuſſatis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14936
"
xml:space
="
preserve
">clatratis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14937
"
xml:space
="
preserve
">arcus hi uncinis ferreis contignatio-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.231-01
"
xlink:href
="
note-514.01.231-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
bus applicentur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14938
"
xml:space
="
preserve
">ad eas ſuſpendantur, diſtent autem inter ſe tantum, ut ſupra duos arcus eapita duarum
<
lb
/>
tegularum ſedere poſſint, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14939
"
xml:space
="
preserve
">bæc pars media erit, ſupra autem fiet tanquam ruderatio quædam ex argilla, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14940
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
creta figulorum pilis ſubacta. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14941
"
xml:space
="
preserve
">Cœlum uerò, quod imminet pauimento, testa cum calce trulliſſetur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14942
"
xml:space
="
preserve
">tectorio
<
lb
/>
uel albario opere poliatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14943
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14944
"
xml:space
="
preserve
">ſi hæ concamerationes duplices fuerint, idest una ſupra aliam, antequã ad con-
<
lb
/>
tignationem deuenias, melius erit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14945
"
xml:space
="
preserve
">tutius contignatio a uapore ſeruabitur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14946
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14947
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Magnitvdines</
emph
>
autem balnearum uidentur fieripro copia hominum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14948
"
xml:space
="
preserve
">ſint autem ita compoſi-
<
lb
/>
tæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14949
"
xml:space
="
preserve
">Quanta longitudo fuerit, tertia dempta latitudo ſit, pręter ſcholam labri, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14950
"
xml:space
="
preserve
">aluei, labrum utique
<
lb
/>
ſub lumine faciendum uidetur, ne ſtantes circum ſuis umbris obſcurent locum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14951
"
xml:space
="
preserve
">Scholas autem labro
<
lb
/>
rum ita ſieri oportet ſpatioſas, ut cum priores occupauerint loca, circumſpectantes reliqui rectè ſtare
<
lb
/>
poſsint. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14952
"
xml:space
="
preserve
">Aluei autem latitudo inter parietem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14953
"
xml:space
="
preserve
">pluteum, ne minus ſit pedes ſenos, ut gradus inſe-
<
lb
/>
rior inde auferat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14954
"
xml:space
="
preserve
">puluinus duos pedes.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14955
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s14956
"
xml:space
="
preserve
">Nunc agit de loco, in quo lauabantur bomines, eiusq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14957
"
xml:space
="
preserve
">ſymmetrias declarat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14958
"
xml:space
="
preserve
">Magnitudines igitur balnea-
<
lb
/>
rum pro copia bominum fieri uidentur, ſed proportione illa conſtare debent, quæ tantum Vitruuio placet, ideſt
<
lb
/>
ſeſquialtera, tertia enim pars longitudini demitur, reliquæ duæ latitudini dantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14959
"
xml:space
="
preserve
">Labrum ſeu alueus lapidea,
<
lb
/>
uel structilis foſſa erat balnearum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14960
"
xml:space
="
preserve
">Schola autem labri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14961
"
xml:space
="
preserve
">uel aluei erat tanquam margo labri, ubi lauaturi
<
lb
/>
præſtolabantur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14962
"
xml:space
="
preserve
">ſpectantes eos, qui prius locum occupauerant, ſtabant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14963
"
xml:space
="
preserve
">uult igitur labrum ſub lumine po-
<
lb
/>
ni, ne stantes cir cum ſuis umbris obſcurent lucem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14964
"
xml:space
="
preserve
">Aluei autem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14965
"
xml:space
="
preserve
">labri, quod idem eſt, latitudo ſit pedes
<
lb
/>
ſex, ex quibus duos pedes gradus inferior, per quem in labrum deſcendebatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14966
"
xml:space
="
preserve
">puluinus auferebat, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14967
"
xml:space
="
preserve
">re-
<
lb
/>
linquebantur quatuor pedes inter parietem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14968
"
xml:space
="
preserve
">pluteum, uel podium.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14969
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14970
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Laconicvm</
emph
>
ſudationesq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14971
"
xml:space
="
preserve
">ſunt coniungendæ tepidario, eæq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14972
"
xml:space
="
preserve
">quàm latæ fuerint, tantam altitudi-
<
lb
/>
nem habeant ad imam curuaturam hemiſphærij, mediumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14973
"
xml:space
="
preserve
">lumen in hemiſphærio relinquatur, ex eoq́;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14974
"
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.231-03
"
xlink:href
="
note-514.01.231-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
clypeum æneum catenis pendeat, per cuius reductiones, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14975
"
xml:space
="
preserve
">demiſsiones perficietur ſudationis tempera-
<
lb
/>
tura. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14976
"
xml:space
="
preserve
">ipſumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14977
"
xml:space
="
preserve
">ad circinum oportere fieri uidetur, ut æqualiter a medio flammæ, ua porisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14978
"
xml:space
="
preserve
">uis per cur-
<
lb
/>
uaturæ rotundationes peruagetur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14979
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s14980
"
xml:space
="
preserve
">Laconicum locus erat ſudationibus dedicatus, ita dicitur, quod Lacedæmonij in eiuſmodi ſudatorijs exer-
<
lb
/>
cebantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14981
"
xml:space
="
preserve
">erant autem tanquam turriculæ cameratæ in hemiſphærium, ut patet ex diagrammate. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14982
"
xml:space
="
preserve
">Sudatoria
<
lb
/>
dici poſſunt ab effectu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14983
"
xml:space
="
preserve
">ſphæriſteria a forma. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14984
"
xml:space
="
preserve
">Clypeo æneo in medio ubi lumen erat relictum tegeba
<
gap
/>
,
<
lb
/>
ſed clypeus reductus interim, uel demiſſus ſudationes temperabat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14985
"
xml:space
="
preserve
">erat ſub turriculæ uel laconici pa@@mento
<
lb
/>
concamer atio, ut recte dicit Phil. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14986
"
xml:space
="
preserve
">ubi ſuccendebatur ignis, quaqua uerſum uero in parietibus ad imam hemi-
<
lb
/>
ſphærij curuaturam ſtructiles, fictiles ue canales, per quos flammæ, uaporisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14987
"
xml:space
="
preserve
">uis deferebatur, ut autem æqua
<
lb
/>
liter per curuaturæ rotundationes uapor peruagari poſſet, clypeus ad circinum fiebat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14988
"
xml:space
="
preserve
">Cellæ tepidariæ, ſudato-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.231-04
"
xlink:href
="
note-514.01.231-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
ria cella, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14989
"
xml:space
="
preserve
">laconicum coniungebatur, ex diametro altitudo eius ſumebatur uſque ad imam curuaturam, ideſt
<
lb
/>
ad hemiſphærij incumbam, uel impoſituram.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14990
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div526
"
type
="
section
"
level
="
2
"
n
="
89
">
<
head
xml:id
="
echoid-head92
"
xml:space
="
preserve
">De palæſtrarum ædiificatione, & xyſtis.#Cap.#XI.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14991
"
xml:space
="
preserve
">N
<
emph
style
="
sc
">Vnc</
emph
>
mihi uidetur (tametſi non ſint Italicæ conſuetudinis ) palæſtrarum ædificationes tra-
<
lb
/>
dere explicatè, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14992
"
xml:space
="
preserve
">quemadmodum apud Græcos conftituantur monſtrare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14993
"
xml:space
="
preserve
">Conſtituun-
<
lb
/>
tur autem in tribus porticibus exedræ ſpatioſæ, habentes ſedes, in quibus Philoſophi,
<
lb
/>
Rhetores, reliquiq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14994
"
xml:space
="
preserve
">qui ſtudijs delectantur, ſedentes diſputare poſsint. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14995
"
xml:space
="
preserve
">In palæſtris pe-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.231-05
"
xlink:href
="
note-514.01.231-05a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
riſtylia quadrata, ſiue oblonga, ita ſunt facienda, uti duorum ſtadiorum habeant ambulationis circui-
<
lb
/>
tionem, quod Græci uocant, diaulon, ex quibus tres porticus ſimplices diſponuntur, quartaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14996
"
xml:space
="
preserve
">quæ ad
<
lb
/>
<
handwritten
xlink:label
="
hd-514.01.231-1
"
xlink:href
="
hd-514.01.231-1a
"
number
="
68
"/>
meridianas regiones eſt conuerſa, duplex, uti cum tempeſtates uentoſæ ſunt, non poſsit aſpergo in
<
lb
/>
interiorem partem peruenire. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14997
"
xml:space
="
preserve
">In duplici autem porticu collo centur hæc membra. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14998
"
xml:space
="
preserve
">Ephæbeum in me-
<
lb
/>
dio, ( hoc autem eſt exedra ampliſsima cum ſedibus, quæ tertia parte longior ſit, quàm lata ) ſub dex-
<
lb
/>
tro coriceum, deinde proxime coniſterium, a coniſterio in uerſura porticus frigida lauatio, quam
<
lb
/>
Græci Lutron uocitant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s14999
"
xml:space
="
preserve
">ad ſiniſtram Ephæbei elæotheſium, proxime autem elæotheſium ſrigidariũ,
<
lb
/>
ab eoq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15000
"
xml:space
="
preserve
">iter in propigneum in uerſura porticus, proxime autem introrſus è regione frigidarij colloce-
<
lb
/>
tur concamerata ſudatio, longitudine dup lex quàm latitudine, quæ habeat in uerſuris ex una parte la-
<
lb
/>
conicum ad eundem modum, uti ſupra ſcriptum eſt, compoſitum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s15001
"
xml:space
="
preserve
">Ex aduerſo laconici caldam laua-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-514.01.231-06
"
xlink:href
="
note-514.01.231-06a
"
xml:space
="
preserve
">60</
note
>
</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>